frazeologia

W tym miejscu dowiesz się wszystkiego o polskich związkach frazeologicznych: skąd się wzięły, co znaczą, jaką mają postać, czy można je odmieniać lub w jakich kontekstach mogą być użyte.

  • Nadzieja

    4.01.2022

    Rodzic ucznia zakwestionował oznaczony przeze mnie błąd ortograficzny w zapisie końcówki B. lp. r.ż w zdaniu: Mam nadzieje, że uzyskane informację pomogą ci. Twierdzi, że intencją córki było wyrażenie nadziei w liczbie mnogiej... Czy w tym wypadku w zdaniu nie pojawi się błąd frazeologiczny wynikający z rozbicia stałego związku? A może jednak jest to błąd ortograficzny, gdyż została określona tylko jedna nadzieja? Jak potraktować ten zapis?

  • Nieistniejący słoń w salonie

    27.11.2021
    3.04.2020

    Czy w języku polskim funkcjonuje idom słoń w salonie na określenie drażliwego tematu, który się ignoruje, poruszając tematy zastępcze? Muszę przełożyć angielskie elephant in the room tak, żeby zachować słonia (albo chociaż jakieś zwierzę).

    Z góry dziękuję

    Dorota

  • Tęczowa zaraza

    13.11.2021
    13.11.2021

    Dzień dobry.

    tęczowa zaraza

    do czego to się odnosi

  • Szwecja we frazeologii

    9.11.2021
    9.11.2021

    Co wspólnego ze Szwecją mają rzeczowniki  szwedzki stół i szwedzkie podłogi?

  • Być w czymś dobrym

    1.11.2021
    1.11.2021

    Dzień dobry, chciałabym zapytać, czy wyrażenie  być w czymś dobrym  (np. w matematyce, w zapamiętywaniu) jest językowo poprawne?

    z poważaniem

    Iwona Ramotowska

  • Krzyżowy ogień – czego?

    4.10.2021
    4.10.2021

    Dzień dobry

    Czy można powiedzieć, że ktoś znalazł się w krzyżowym ogniu ciosów? Wydaje mi się, że krzyżowy ogień dotyczy tylko pytań, ale może się mylę?

    Pozdrawiam

    Krystyna

  • Jak zapisać nazwę białe miasteczko?

    18.09.2021
    18.09.2021

    Szanowna Poradnio

    Bardzo proszę o rozstrzygnięcie pisowni wyrażenia „białe miasteczko” w znaczeniu miejsca protestu pracowników ochrony zdrowia.

    Z poważaniem

    Mira Perlińska

  • w żadnym wypadku

    24.07.2021
    24.07.2021

    Czy forma "W żadnym wypadku nigdy" jest poprawna, czy może jest pleonazmem?

  • Raz na jakiś czas i jego regionalne i gwarowe odpowiedniki

    22.07.2021
    22.07.2021

    Szanowni Państwo! Czy wyrażenie raz za czasu jest poprawne? W centrum Polski niespotykane, natomiast na południu już tak. Błąd językowy, czy regionalizm?

  • Język komentatorów sportowych

    16.07.2021
    16.07.2021

    Bardzo popularnymi zwrotami redaktorów sportowych są ostatnio:

    "niższa wysokość", "wyższa wysokość", "dłuższa odległość", "krótsza odległość", "szybszy czas" itp. Według mnie są one nieprawidłowe. Mam rację?

  • bierne uczestnictwo

    14.07.2021
    14.07.2021

    Dzień dobry. Od dłuższego czasu nurtuje mnie problem "biernego uczestnictwa" albo "biernej partycypacji". Słownik podaje definicję uczestnictwa jako «brać w czymś czynny udział, współdziałać w jakiejś akcji». Czy zatem można w czymś biernie "brać czynny udział"? Czy słusznie uczestnictwo i partycypacja są używane jako synonimy?

    Pozdrawiam

    Tomasz

  • Kto nie słucha ojca, matki, będzie słuchał psiej skóry

    10.07.2021
    8.05.2016

    Szanowna Poradnio!

    Ciekawi mnie znaczenie zasłyszanego powiedzenia: Kto nie słucha matki, ten słucha psiej skórki. Co oznacza to przysłowie?


    Z poważaniem

    Teresa N.

  • Medycyna personalizowana, terapia personalizowana 

    28.06.2021
    28.06.2021

    Szanowni Państwo,

    mamy w genomice od dłuższego czasu taki problem: medycyna personalizowana czy medycyna spersonalizowana? To samo tyczy się terapii czy leczenia – będzie ono personalizowane czy spersonalizowane? A może obie frazy są poprawne, ale należy używać ich w innym znaczeniu? W języku angielskim (tam powstały te pojęcia) mamy  personalised medicine,  personalised therapy etc. Podobnie mamy w języku niemieckim, gdzie używa się individualisierte Medizin oder Präzisionsmedizin.

  • Podać kogoś do sądu

    1.05.2021
    1.05.2021

    Szanowni Państwo,

    czy poprawnym jest zwrot  podać kogoś do sądu? Skąd wzięło się takie sformułowanie, skoro nigdzie indziej nikogo nie podajemy? Podajemy coś komuś, podajemy się za kogoś, ale przecież nie wręczamy innych ludzi Wysokiemu Sądowi.

  • Nomen omen 

    30.04.2021
    30.04.2021

    Dzień dobry. Czy zwrot nomen omen w wyrażeniu  na wypadek, nomen omen, wypadku...  jest poprawnie użyty? 

    Z góry dziękuję za odpowiedź.

  • Estoński wpływ?

    22.04.2021
    22.04.2021

    Szanowni Państwo,

    ostatnio trafiłem na estońskie przysłowie: laps räägib siis, kui kana pissib. W dosłownym tłumaczeniu brzmi ono „dziecko mówi, gdy kura sika”, a oznacza mniej więcej to samo, co nasze Dzieci i ryby głosu nie mają. Od razu skojarzyło mi się to z dosadnym bon motem Piłsudskiego: Wam kury sz… prowadzać, a nie politykę robić, który dotychczas postrzegałem jako wyraz kreatywności marszałka. Czy może mieć on jednak jakieś analogiczne źródła we frazeologii np. Wileńszczyzny?

  • Wyżej ..., niż ... ma. 

    14.04.2021
    14.04.2021

    Dzień dobry,

    w języku potocznym mamy takie powiedzonko wyżej sra, niż dupę ma. Zastanawiałem się ostatnio jaki jest sens tego powiedzenia? Co one oznacza to wiem.

    Od strony biologicznej to powiedzenie sensu nie ma, stąd zaczęło mnie nurtować „co autor miał na myśli mówiąc w ten sposób i co go skłoniło do tego”. Źródła internetowe nie podają etymologii tego porzekadła, stąd kieruje pytanie do Państwa z prośbą o pomoc ;-)

    Dziękuję za pomoc!

     Łukasz

  • Rzut oka, ale rzucić okiem

    31.03.2021
    31.03.2021

    Jak się pisze i dlaczego? Rzut oka czy rzut okiem

  • Interpunkcja członów porównawczych

    18.03.2021
    18.03.2021

    Szanowni Państwo,

    ostatnio borykam się z problemem postawienia przecinka w zdaniach porównawczych, w których znajduje się przymiotnik w formie najwyższej, np. "Zrobił to najlepiej jak potrafił" czy "Pojechał tam najszybciej jak mógł". Niedawno napotkałem się na stary blog poświęcony wszelakim zasadom gramatyki polskiej, w którym pisało, że: "W wypadku użycia stopnia najwyższego przymiotnika występuje spójnik jak bez korelatu: »Zrobię to najlepiej jak umiem«". Czy ta zasada nadal obowiązuje?

  • Albo rybki, albo akwarium

    16.03.2021
    16.03.2021

    Jaka jest geneza powiedzenia albo rybki, albo akwarium? Przecież do hodowania rybek akwarium jest niezbędne.

    Pozdrawiam serdecznie

    Dorota

Przeglądaj słowniki
Przeglądaj Słownik języka polskiego
Przeglądaj Wielki słownik ortograficzny
Przeglądaj Słownik języka polskiego pod red. W. Doroszewskiego