frazeologia

W tym miejscu dowiesz się wszystkiego o polskich związkach frazeologicznych: skąd się wzięły, co znaczą, jaką mają postać, czy można je odmieniać lub w jakich kontekstach mogą być użyte.

  • Gdzie diabeł mówi dobranoc
    31.01.2020
    31.01.2020
    Moje pytanie będzie krótkie: Skąd w języku polskim wzięło się powiedzenie Tam, gdzie diabeł mówi dobranoc? Przeszukałem internet nie jeden raz, szukając na nie odpowiedzi, dotąd bezowocnie. Może tutaj będę mieć więcej szczęścia?
  • Miód na serce
    29.01.2020
    29.01.2020
    Szanowni Państwo,

    zastanawiam się nad etymologią frazeologizmu miód na serce. Czy ma ono związek z dawnymi upodobaniami kulinarnymi użytkowników naszego języka?

    Pozdrawiam

    Tomasz K.
  • Wciągać żółtko
    29.01.2020
    29.01.2020
    Mam niemały problem z pewnym związkiem frazeologicznym z Pomorza. Szczerze wierzę, że pomogą mi go Państwo rozwiązać. Chodzi o związek: wciągnąć/wciągać/wypijać żółtko. Samo znaczenie nie jest mi obce i wedle mojej wiedzy połączenie to, używane w rozkaźnikach najczęściej, znaczy tyle co: ‘rozbudzać się, zbierać w sobie siły, rychtowanie się z łóżka’.
    Zagwozdką dla mnie jest etymologia tegoż frazeologizmu. Dlaczego akurat żółtko czy ma to związek z symboliką życia?

    Pozdrawiam
    M. Kiliński
  • Panna młoda
    9.12.2019
    9.12.2019
    Czy panna młoda w dniu swojego ślubu jest panną młodą do momentu przysięgi małżeńskiej a z kościoła wychodzi będąc już panią młodą, czy też poprawnie jest tak do niej mówić w całym dniu ślubu i przez całe wesele?
    Pozdrawiam
  • Zdjąć coś ze stanu magazynowego
    3.12.2019
    3.12.2019
    Szanowni Eksperci,

    czy sformułowanie zdjąć coś ze stanu (np. magazynowego) jest poprawne językowo i jak ewentualnie można je zastąpić?

    Z wyrazami szacunku
    Piotr Michałowski
  • Rzuca żabami
    29.11.2019
    29.11.2019
    Dzień dobry,
    spotkałem się niedawno z informacją, że w Polsce używa się powiedzenia rzuca żabami w przypadku opisywania intensywnych opadów deszczu. Czy takie określenie to jakiś regionalizm? Nigdy go wcześniej nie słyszałem.
    Pozdrawiam.
  • Na gębę
    19.11.2019
    19.11.2019
    Czy można uznać za obraźliwe określenie: praca na gębę?
  • Strony zgodnie postanawiają
    29.10.2019
    29.10.2019
    Szanowni Państwo,
    w tekstach prawniczych (w szczególności umowach, ugodach, protokołach) często pojawia się zapis typu Strony zgodnie postanawiają…. Czy takie sformułowanie nie zawiera w sobie jakiegoś niepotrzebnego naddatku znaczeniowego? Bo skoro strony postanawiają, to raczej zgodnie, a nie niezgodnie. Napisanie Strony postanawiają… oznacza, że treść ich oświadczeń jest zgodna, nie ma więc chyba potrzeby dopisywanie, że owo postanowienie jest zgodne.
    Z wyrazami szacunku
  • Mąż zaufania
    23.10.2019
    23.10.2019
    Istniej określenie mąż zaufania. Czy jeśli jest nim kobieta, to możemy mówić o żonie zaufania?
  • Jak krew z nosa
    16.09.2019
    16.09.2019
    Dzień dobry, chciałbym zapytać o pochodzenie wyrażenia iść jak krew z nosa. Ciekawi mnie skąd wzięło się to wyrażenie, skoro, jak wiadomo, krew z nosa idzie raczej dobrze.
  • Złapać / wziąć (kogoś) za wszarz
    10.07.2019
    10.07.2019
    Dzień dobry,
    spotkałam się z wyrażeniem wziąć / złapać kogoś za wszarz. Skąd się wzięło takie określenie?
    Co ono dokładnie oznacza?
    Dziękuję za odpowiedź
  • Zagadkowy frazeologizm z przymiotnikiem
    20.05.2019
    20.05.2019
    Szanowni Państwo,
    zwracam się do Państwa z następującym pytaniem: co znaczy wyrażenie chodzić z przymiotnikiem lub chodzić z przymiotnikiem do śmierci? Natknąłem się na nie w spisywanym ostatnio wywiadzie i nie jestem w stanie stwierdzić, co to wyrażenie oznacza i czy w ogóle występuje w języku polskim, czy też jest tylko jakiegoś rodzaju osobistym wyrażeniem.
    Będę bardzo wdzięczny za odpowiedź.

    Serdecznie,
    Marcin Krassowski
  • W rudych małpach
    7.05.2019
    7.05.2019
    W książce z lat pięćdziesiątych przeczytałem taki zwrot: pani w rudych małpach. O co chodzi?
    Pozdrawiam serdecznie
    Paweł Nerkowski
  • Jota w jotę
    19.03.2019
    19.03.2019
    Szanowni Państwo,
    czy wyrażenia jota w jotę identyczne lub jota w jotę takie samo są pleonazmami?

    Z poważaniem
  • Posiadanie
    5.03.2019
    5.03.2019
    Kto jest w posiadaniu? Ja jestem w posiadaniu książki czy książka jest w moim posiadaniu?
  • Mieć pod ręką – tylko coś
    21.02.2019
    21.02.2019
    Czy poprawne jest sformułowanie: Skoro mam Pana pod ręką, to….? Czy może odnosi się to tylko do rzeczy – mieć coś pod ręką dla przykładu. No i czy takie sformułowanie wobec osoby jest pozbawione uprzejmości?
  • Kto chwali swój ogonek – liszka czy pliszka?
    5.02.2019
    5.02.2019
    Szanowni Państwo!
    W którejś z książek Alfreda Szklarskiego o Tomku Wilmowskim bosman Nowicki używa wyrażenia Każda liszka swój ogonek chwali. Czy to pomyłka, wersja alternatywna czy może pierwowzór znanego powiedzenia o pliszce?

    Marcin Nowak
  • Ile owoców?
    30.01.2019
    30.01.2019
    Chodzi mi o poprawną formę ciasto z owocami czy ciasto z owocem?
  • Contra spem spero
    29.01.2019
    29.01.2019
    Szanowni Państwo!
    Znalazłam w pewnej książce zdanie: Początkowo część z nas próbowała unikać tematu, żywiąc nadzieję wbrew nadziei, że nie jesteśmy prawdziwymi alkoholikami.
    Oczywiście chodzi o tę nadzieję wbrew nadziei. Czy to poprawne? Jeśli tak, co oznacza nadzieja bez nadziei?

    Z poważaniem – Maria Kazimierczak
  • Co robimy z początkiem?
    28.01.2019
    28.01.2019
    Dzień dobry,
    czy wyrażenie początkiem bez przyimka, w znaczeniu ‘na początku’ jest prawidłowe?
    Na przykład: Decyzja zapadnie najwcześniej początkiem lutego lub Przygotuję to początkiem przyszłego tygodnia. Często spotykam się z takimi sformułowaniami na południu Polski.

    Z pozdrowieniami
    KW
Przeglądaj słowniki
Przeglądaj Słownik języka polskiego
Przeglądaj Wielki słownik ortograficzny
Przeglądaj Słownik języka polskiego pod red. W. Doroszewskiego