nazwy własne

W tym miejscu znajdziesz wszystko, co chcesz lub powinieneś wiedzieć o nazwach własnych. Dowiesz się, które z nich piszemy małą literą, od których powstały przymiotniki a od których nie, czy od nazwy każdej miejscowości można utworzyć nazwę jej mieszkańca. Poznasz rozstrzygnięcia problemów związanych z nazwiskami i ich odmianą. A jeśli jakiejś odpowiedzi nie znajdziesz, możesz zadać pytanie naszym ekspertom.

  • przymiotniki od nazw miast
    14.09.2005
    14.09.2005
    Witam!
    Jak będą się tworzyć przymiotniki od miast Adramytea, Trachonia, Gerasa i Gadara?
    Dziękuję
  • Naamita czy Naamanita?
    14.09.2005
    14.09.2005
    Jak powinno się oddawać biblijną nazwę Naamita? Przekład Tysiąclecia podaje według transliteracji – Naamita, Biblia warszawska derywuje nazwę Naamanita od nazwy pochodzenia – Naaman.
    Dziękuję
  • dopełniacz imion
    14.09.2005
    14.09.2005
    Jaki będzie dopełniacz imion: Buzi, Wafsi, Zichri, Neri, Chagi, Chizki, Jogli, Jiszi, Likchi, Machli, Machi, Susi, Uni?
    Dziękuję
  • aleksandryjczyk i Aleksandryjczyk
    13.09.2005
    13.09.2005
    Szanowny Panie Ekspercie od Zawiłych Sprawach Językowych! Często spotykam się w literaturze katolickiej z nazywaniem znanych osób przydomkiem pochodzącym od miejsca urodzenia, np. o Tomaszu z Akwinu mówi się Akwinata, o Mikołaju z Kuzy – Kuzańczyk. Czy poprawne będzie więc nazywanie Orygenesa urodzonego w Aleksandrii Aleksandryjczykiem, mimo że zgodnie z regułą nazwy mieszkańców miast piszemy małą literą?
    Proszę o wyjaśnienie.
    Z poważaniem Aleksandra Kowal
  • nazwy dokumentów
    4.07.2005
    4.07.2005
    W pełnych nazwach ustaw i uchwał piszemy wielką literą pierwszy wyraz, a resztę z małej. Ale co z nazwami takich dokumentów jak: Statut Gminy X (jest aktem prawnym tak jak ustawa), Strategia Rozwoju Gminy X, Plan Rozwoju Lokalnego Gminy X na lata 2004–2006, Narodowy Plan Rozwoju na lata 2004–2006, Studium uwarunkowań i kierunków zagospodarowania przestrzennego? Czy tu stosuję się taką zasadę jak w wypadku tytułów czasopism (ja tak zrobiłam)? Czy stosować cudzysłów?
  • łącznik przed końcówką?
    4.07.2005
    4.07.2005
    Czy przy odmianie nazwy firmy Wod-Kan stosujemy łącznik, czy nie (myślę, że nie): Wod-Kan-u, Wod-Kan-owi, Wod-Kanu, Wod-Kanowi?
  • Żydów k. Kalisza
    4.07.2005
    4.07.2005
    Jaka jest etymologia nazwy wsi Żydów koło Kalisza?
  • townships, towns czy gmina?
    27.06.2005
    27.06.2005
    Oto kolejne problemy z nazwami w USA. W Luizjanie odpowiednikiem hrabstwa jest parish. Słowo to zazwyczaj tłumaczy się jako parafię, jednak nie wiem, czy jest odpowiednie w tym kontekście.
    Kolejnym problemem są townships (w większości stanów) i towns (w Wisconsin i Nowym Jorku) – są to jednostki podziału administracyjnego mniejsze od hrabstw. Czy gmina jest odpowiednim tłumaczeniem?
  • county, borough czy hrabstwo?
    27.06.2005
    27.06.2005
    Tłumaczę z języka angielskiego na polski bazę danych o miejscowościach i jednostkach podziału administracyjnego w Stanach Zjednoczonych. Oto niektóre z problemów. Jak zauważyłem, county tłumaczone bywa zazwyczaj jako hrabstwo. Jak jednak podawać pełną nazwę hrabstwa: hrabstwo Orange czy Orange County? Oprócz tego na Alasce odpowiednikiem hrabstw są boroughs – czy w polskim tłumaczeniu powinienem zrobić z nich hrabstwa, czy też zastosować jakieś inne tłumaczenie?
  • do Jasina czy Jasinia?
    23.06.2005
    23.06.2005
    Mieszkańcy wsi Jasin (koło Swarzędza, Wlkp.) używają w piśmie i w mowie formy w Jasiniu mimo braku zmiękczenia w nazwie wsi (Jasin, nie Jasiń). Wręcz poprawiają, jeśli ktoś powie w Jasinie. Wydaje mi się, że należy uznać formę w Jasiniu za obowiązującą na co dzień. Co jednak zrobić z oficjalnymi pismami i wypowiedziami? Czy ta wieś kiedyś mogła nosić nazwę Jasiń?
  • skrót św. w nazwach geograficznych
    23.06.2005
    23.06.2005
    Witam. Chciałabym się dowiedzieć, jak należy zapisać skrót w nazwie Rzeki Świętego Wawrzyńca: Rzeka św. czy Św. Wawrzyńca? W słowniku ortograficznym nie mogłam znaleźć tego przykładu ani podobnego. Czy można to traktować jak zasadę odnoszącą się np. do kościołów – kościół św. Anny? A skoro Archipelag Arktyczny, to Archipelag Zielonego Przylądka czy archipelag Zielonego Przylądka?
    Dziękuję.
  • dwuczłonowe nazwy geograficzne
    22.06.2005
    22.06.2005
    Dzień dobry! Czy w nazwach kompleksów leśnych (parków narodowych, rezerwatów itp.) powinniśmy używać cudzysłowu? Czy też należy pisać całą nazwę bez dodatkowych wyróżnień. Przykłady: Leśny Kompleks Promocyjny „Lasy Szczecińskie” czy Leśny Kompleks Promocyjny Lasy Szczecińskie? Szczeciński Park Krajobrazowy „Puszcza Bukowa”? Park Narodowy „Ujście Warty” czy Park Narodowy Ujście Warty?
  • odmiana nazw biblijnych
    16.06.2005
    16.06.2005
    Witam. Czy powinno się odmieniać takie nazwy miast, jak Bet-Diblataim, Seboim, Esem, Betach oraz Almalech?
    Dziękuję
  • Kerlach, Tanach
    16.06.2005
    16.06.2005
    Witam. Jaka jest forma dopełniacza nazw miast Kerlach i Tanach?
    Dziękuję.
  • Kolonia Wola Zaradzyńska
    16.06.2005
    16.06.2005
    Mieszkam w miejscowości Wola Zaradzyńska (woj. łódzkie), która sąsiaduje z miejscowością Kolonia Wola Zaradzyńska. Jak odmieniać jej nazwę: w Kolonii Wola Zaradzyńska, a może w Kolonii Woli Zaradzyńskiej?
    Serdecznie dziękuję za odpowiedź.
  • Ksawerów
    16.06.2005
    16.06.2005
    Mieszkam w gminie Ksawerów, która dzieli się m.in. na sołectwa: Ksawerów Północ, Ksawerów Południe, Ksawerów Wschód i Ksawerów Zachód. Czy nazwy te należy pisać z łącznikiem: Ksawerów-Północ, myślnikiem: Ksawerów – Północ czy może Ksawerów Północ?
    Dziękuję za odpowiedź.
  • odmiana nazw własnych
    7.06.2005
    7.06.2005
    Szanowni Państwo,
    Chciałbym się zapytać o sprawę odmiany nazw własnych. Dlaczego w naszym języku dopuszcza się, że poszczególna nazwa, jak na przykład nazwa Jeruzalem, jest jednocześnie odmienna i nieodmienna? Czy nie byłoby łatwiej, gdyby te nazwy, które można dostosować do jednego z wzorców odmiany, były odmienne, a pozostałe nieodmienne?
    Z wyrazami szacunku
    Krzysztof
  • Ido
    7.06.2005
    7.06.2005
    Szanowni Państwo,
    Jak się powinno odmieniać męskie imię Ido? Interesuje mnie szczególnie forma miejscownika.
    Pozdrawiam
    Krzysztof
  • Tekoa
    1.06.2005
    1.06.2005
    Szanowni Państwo,
    chciałbym się dowiedzieć, czy powinno się odmieniać biblijną nazwę Tekoa, która odnosi się zarówno do osoby, jak i do miasta. Szczególnie jestem zainteresowany formą wołacza.
    Serdecznie pozdrawiam
    Krzysztof
  • Gebal i Tofel
    1.06.2005
    1.06.2005
    Szanowni Państwo,
    czy takie nazwy miast jak Gebal i Tofel powinno się odmieniać? Nazwy pochodzą z polskich przekładów biblijnych.
    Serdecznie pozdrawiam,
    Krzysztof
Przeglądaj słowniki
Przeglądaj Słownik języka polskiego
Przeglądaj Wielki słownik ortograficzny
Przeglądaj Słownik języka polskiego pod red. W. Doroszewskiego