nazwy własne

W tym miejscu znajdziesz wszystko, co chcesz lub powinieneś wiedzieć o nazwach własnych. Dowiesz się, które z nich piszemy małą literą, od których powstały przymiotniki a od których nie, czy od nazwy każdej miejscowości można utworzyć nazwę jej mieszkańca. Poznasz rozstrzygnięcia problemów związanych z nazwiskami i ich odmianą. A jeśli jakiejś odpowiedzi nie znajdziesz, możesz zadać pytanie naszym ekspertom.

  • Kolonia Wola Zaradzyńska
    16.06.2005
    16.06.2005
    Mieszkam w miejscowości Wola Zaradzyńska (woj. łódzkie), która sąsiaduje z miejscowością Kolonia Wola Zaradzyńska. Jak odmieniać jej nazwę: w Kolonii Wola Zaradzyńska, a może w Kolonii Woli Zaradzyńskiej?
    Serdecznie dziękuję za odpowiedź.
  • Ksawerów
    16.06.2005
    16.06.2005
    Mieszkam w gminie Ksawerów, która dzieli się m.in. na sołectwa: Ksawerów Północ, Ksawerów Południe, Ksawerów Wschód i Ksawerów Zachód. Czy nazwy te należy pisać z łącznikiem: Ksawerów-Północ, myślnikiem: Ksawerów – Północ czy może Ksawerów Północ?
    Dziękuję za odpowiedź.
  • odmiana nazw własnych
    7.06.2005
    7.06.2005
    Szanowni Państwo,
    Chciałbym się zapytać o sprawę odmiany nazw własnych. Dlaczego w naszym języku dopuszcza się, że poszczególna nazwa, jak na przykład nazwa Jeruzalem, jest jednocześnie odmienna i nieodmienna? Czy nie byłoby łatwiej, gdyby te nazwy, które można dostosować do jednego z wzorców odmiany, były odmienne, a pozostałe nieodmienne?
    Z wyrazami szacunku
    Krzysztof
  • Ido
    7.06.2005
    7.06.2005
    Szanowni Państwo,
    Jak się powinno odmieniać męskie imię Ido? Interesuje mnie szczególnie forma miejscownika.
    Pozdrawiam
    Krzysztof
  • Tekoa
    1.06.2005
    1.06.2005
    Szanowni Państwo,
    chciałbym się dowiedzieć, czy powinno się odmieniać biblijną nazwę Tekoa, która odnosi się zarówno do osoby, jak i do miasta. Szczególnie jestem zainteresowany formą wołacza.
    Serdecznie pozdrawiam
    Krzysztof
  • Gebal i Tofel
    1.06.2005
    1.06.2005
    Szanowni Państwo,
    czy takie nazwy miast jak Gebal i Tofel powinno się odmieniać? Nazwy pochodzą z polskich przekładów biblijnych.
    Serdecznie pozdrawiam,
    Krzysztof
  • Zia
    1.06.2005
    1.06.2005
    Szanowni Państwo,
    jak odmieniać biblijne imię osobowe Zia?
    Serdecznie pozdrawiam,
    Krzysztof
  • odmiana nazwisk obcych
    20.05.2005
    20.05.2005
    Która z odmian nazwisk jest poprawna: Colemana czy Coleman’a, Reay czy Reay’a, Berge czy Berge’a, Mei-Kao Kwana czy Mei-Kao Kwan’a, Polya czy Polya’a, Redeia czy Redei’a?
  • Giedroyc
    20.05.2005
    20.05.2005
    Szanowna Poradnio!
    Proszę o wyjaśnienie odmiany nazwiska Giedroyc. Czy jest ona analogiczna do odmiany wyrazu Szczyrzyc? Czy do jego pisowni odnosi się zasada mówiąca, iż zapis typu Eugeniusz odczytać można [eugieniusz]?
    Piotr, Gliwice
  • Linde i Linke
    20.05.2005
    20.05.2005
    Witam!
    Poproszę o pełną odmianę w liczbie mnogiej nazwisk Linde, Linke. Czy nazwa geograficzna Jarosław w dopełniaczu liczby mnogiej to Jarosławi czy Jarosławiów?
    Pozdrawiam.
  • Boca Juniors
    18.05.2005
    18.05.2005
    Witam,
    w Argentynie istnieje drużyna piłkarska o nazwie Boca Juniors. Czy należy tę nazwę odmieniać? A jeśli tak, to jak ma wyglądać pisownia przy odmianie: zawodnik Boca, zawodnik Boci, zawodnik Boki? A „Boca wygrała” (bo drużyna), „Boca wygrał” (bo zespół), „Boca wygrali” (bo zawodnicy)?
    Pozdrawiam
    Bogna
  • imiona i nazwiska francuskie
    11.05.2005
    11.05.2005
    Witam, Czy napiszemy Jean Paul Sartre’a, czy Jeana Paula S.; Alberta-Marie de Monleon czy Monleona?
    Dziękuję.
  • Lapończycy czy Samowie?
    11.05.2005
    11.05.2005
    Piszę pracę magisterską dotyczącą Samów, czyli Lapończyków. W Słowniku języka polskiego odnalazłam słowo Lapończyk, nie ma natomiast wyrazu Sam. Jednak członkowie tej grupy etnicznej uważają określenie Lapp za obraźliwe i domagają się używania nazwy Sami. Większość badaczy przychyla się do tej prośby i np. w całej literaturze angielskojęzycznej w ostatnich latach zamiast wyrazu Lapp pojawia się Sami. Co myślą Państwo o takich słowach jak Sam, Samowie, samski?
  • Cruise, o Cruisie?
    13.04.2005
    13.04.2005
    Proszę o wyjaśnienie, dlaczego miejscownik nazwiska Cruise ma postać: (Tomie) Cruisie, przez s (Wielki słownik ortograficzny PWN). Zgodnie z zasadą pisowni [245], głoskę kończącą temat nazwiska zapisuje się fonetycznie; i stąd Pierce – Piersie (Brosnanie), gdyż tu litera c w temacie to [s]. Jednak nazwisko Cruise brzmi nie [krus], lecz [kruz] – dlaczego więc w miejscowniku jest: Cruisie, a nie Cruizie?
    Michał Gniazdowski, redakcja Rozrywki
  • odmiana nazwisk żeńskich zakończonych na -a
    13.04.2005
    13.04.2005
    Szanowny Panie Profesorze, mam pytanie związane z moim nazwiskiem. Na jednej ze stron internetowych znajomy zamieścił moje nazwisko, niestety, może i „stety”, w formie odmienionej: „Należy skontaktować się z Magdaleną Rosą”, co wywołało mój sprzeciw. Czy jest jakaś reguła, jeśli chodzi o odmianę tego nazwiska? Czy jest to kwestia osobista?
    Czekam na odpowiedź,
    Z poważaniem
    Magdalena Rosa
  • mieszkańcy Moskwy
    13.04.2005
    13.04.2005
    Jak nazwać mieszkańca Moskwy? Doroszewski podaje moskwicin, ale z kwalifikatorem daw.
  • nad rzeką Bug, nad Bugiem
    5.04.2005
    5.04.2005
    Szanowna Poradnio,
    ktoś napisał spływy kajakowe rzekami Liwcem i Bugiem. Wydaje się, że lepiej byłoby rzekami Liwiec i Bug. Ale polska gramatyka wymaga odmiany nazw rodzimych, nieodmienne są tylko nazwy egzotyczne. Z Bugiem jest jednak dziwnie – praktyczne użycie przeczy normie. W wyszukiwarce Google forma rzeką Bug występuje 1000 razy częściej niż forma rzeką Bugiem, ale np. z Wartą jest odwrotnie. Czy forma płynąć rzeką Bug jest niepoprawna?
    Z.C.
  • sewilczyk i sewilka
    5.04.2005
    5.04.2005
    Witam!
    Jak poprawnie pisać nazwę mieszkańca i mieszkanki Sewilli: sewilczyk i sewilka czy sewillczyk i sewillka?
    Dziękuję i pozdrawiam.
  • Wprost
    2.04.2005
    2.04.2005
    Witam.
    Od pewnego czasu często słyszę w telewizji, że ktoś coś przeczytał w dzisiejszym Wproście. Czy słowo wprost się odmienia? Czy można tak odmieniać tytuł tego tygodnika? Byłoby to dla mnie wielkim zaskoczeniem. Jeśli to błąd – dlaczego usilnie propagowany przez redaktorów…?
    Pozdrawiam, Małgorzata L.
  • Opel i Engel
    24.03.2005
    24.03.2005
    Jaka jest poprawna odmiana w dopełniaczu l. poj. rzeczowników Opel i Engel? Opela i Engela czy Opla i Engla?
Przeglądaj słowniki
Przeglądaj Słownik języka polskiego
Przeglądaj Wielki słownik ortograficzny
Przeglądaj Słownik języka polskiego pod red. W. Doroszewskiego