nazwy własne

W tym miejscu znajdziesz wszystko, co chcesz lub powinieneś wiedzieć o nazwach własnych. Dowiesz się, które z nich piszemy małą literą, od których powstały przymiotniki a od których nie, czy od nazwy każdej miejscowości można utworzyć nazwę jej mieszkańca. Poznasz rozstrzygnięcia problemów związanych z nazwiskami i ich odmianą. A jeśli jakiejś odpowiedzi nie znajdziesz, możesz zadać pytanie naszym ekspertom.

  • hrabia Mosca
    5.02.2004
    5.02.2004
    Mam pytanie związane z odmianą nazwisk obcych. W powieści Stendhala pojawia się postać hrabia Mosca, czy to nazwisko można odmieniać (z hrabim Moscą? itd.), czy poprawnie jest pisać po prostu bez odmiany?
    Bardzo dziękuję Państwu za pomoc,
    Monika
  • dopełniacz nazw słowackich
    2.02.2004
    2.02.2004
    Moje pytanie tradycyjnie dotyczy odmiany nazw własnych :) Jak brzmi dopełniacz słowackich nazw: Velká Chochula (Vel’kej czy Vel’kiej Chochuli), Kozí kameň (Kozíego kameňa czy Koziego kamenia)?
  • odmiana i zapis nazwisk francuskich
    28.01.2004
    28.01.2004
    Dzień dobry!
    Pragnę Państwa prosić o pomoc w rozwiązaniu kwestii dotyczącej odmiany nazwisk francuskich zakończonych na dwie spółgłoski, przy czym ostatnia z nich jest niewymawiana. W szczególności chodzi mi o nazwiska typu: Denonvilliers, Flourens. Czy odmieniać je jak Mitterand, tzn. bez apostrofu: Denonvilliersa, Flourensa, Mitteranda? Czy też jak Descartes, tzn. Denonvilliers’a, Flourens’a, Descartes’a? Dziękuję za pomoc.
    Z poważaniem,
    Lucyna Lipowska
  • Berkowicz
    27.01.2004
    27.01.2004
    Czy Berkowicz to żydowskie nazwisko?
  • Krzysiu wrócił
    16.01.2004
    16.01.2004
    Moja przyjaciółka używa formy wołacza, mówiąc o swoim synu, np. „Krzysiu wróci za godzinę”. Ja uważam, że powinno się używać formy mianownika, np. Krzyś albo Krzysio, ona natomiast twierdzi, że są osoby, które mają na imię Krzysiu albo Stasiu, więc wszystko jest w porządku. Kto ma rację?
    Pozdrowienia,
    Grazina
  • Ozzy
    16.01.2004
    16.01.2004
    Chciałam zapytać o odmianę imienia męskiego Ozzy (wokalista Black Sabath). Czy powinno się je odmieniać według deklinacji przymiotnikowej, czy też można je pozostawić nieodmienione?
    Dziękuję za odpowiedź
    Agnieszka Mucha
  • muzykujące Łzy
    13.01.2004
    13.01.2004
    Witam!
    Mam pytanie odnoszące się do zasłyszanego zdania „Wczoraj byłam na koncercie ŁZÓW”. Czy forma ta jest poprawna, czy też właściwsza jest ŁEZ?
    Pozdrawiam.

  • Romøren

    13.01.2004
    13.01.2004

    Jak napisać Bj*rn Einar Rom*ren – w miejscu gwiazdek jest: o, e, oe, o umlaut lub o ukośnie przekreślone. Wszystkie 5 wariantów widziałem już w mediach. Najbardziej prawdopodobne wydaje mi się o przekreślone, ale raz – że to tylko nie potwierdzone przeczucie, a dwa – że w polskim takiej litery nie używamy. Jakie są zalecenia w stosunku do takiej sytuacji, kiedy trudno jest ustalić prawidłowy zapis, a zapisać trzeba?

  • leśnictwo
    13.01.2004
    13.01.2004
    Jestem leśnikiem i pracuję w Nadleśnictwie Lubaczów. Nadleśnictwa dzielą się na leśnictwa. Mam wątpliwości, czy w nazwach leśnictw (np. Leśnictwo Budomierz) słowo leśnictwo powinno się pisać dużą literą; czy poprawny jest wariant: Leśnictwo Budomierz, czy też leśnictwo Budomierz? Leśnictw w nadleśnictwie jest zawsze co najmniej kilka.
  • waldorfowska, waldorfska?
    13.01.2004
    13.01.2004
    Bardzo proszę o wyjaśnienie mi zasad tworzenia przymiotników od obcojęzycznych nazw. Np. szkoła waldorfowska czy waldorfska? Nauki Steinera to nauki steinerowskie? Jaka zasada rządzi tworzeniem takich form? Przedszkole twierdzi, że jest waldorfskie. A moja wątroba niedoszłego językoznawcy, nicuje się na dźwięk tego słowa… Czy moja wątroba ma rację?
  • Babimost, Białystok i Krasnystaw
    12.01.2004
    12.01.2004
    Czym różni się gramatycznie nazwa miasta Białystok od Babimost? Przecież jeżeli mieszkam w Białymstoku, to i w Babimmoście, a jeżeli w Babimoście, to i w Białystoku! Osobiście odmieniam wszystkie tego typu nazwy (ze świadomością, że źle czynię, ale chyba tylko chwilowo…) „bezznaczeniowo” – czyli nie utożsamiam tych wyrazów z mostem będącym własnością płci pięknej, ani ze zboczem góry o barwie białej. Krasnystaw zaś jest już poza konkurencją – wszak w języku polskim nie istnieje słowo krasny!
  • mieszkańcy województw
    9.01.2004
    9.01.2004
    Szanowni Państwo!
    Uprzejmie proszę o odpowiedź, jak nazywa się mieszkaniec województwa kujawsko-pomorskiego?
    Dziękuję.
  • renault i peugeot
    24.12.2003
    24.12.2003
    Zastanawiam się, czy można odmieniać słowo renault. Czy poprawnie będzie, kiedy powiem, że jeżdżę renaultem (czyt. [renotem])? A jeżeli to słowo jest nieodmienne, to dlaczego odmieniamy peugota? Czy dlatego, że peugeot jest rodzaju męskiego, a renault – nijakiego?
    Pozdrawiam.
  • mapa miasta Klodzka
    19.12.2003
    19.12.2003
    Witam!
    Która z form jest poprawna: mapa miasta Kłodzko czy mapa miasta Kłodzka? W Słowniku ojczyzny polszczyzny Jana Miodka znalazłem następującą uwagę: „Zwykle nie odmieniamy nazwy miejscowej, jeżeli pojawia się ona w konstrukcjach typu miasto Kłodzko – w mieście Kłodzko (…)”. Jak jednak wygląda to dla konstrukcji typu dla miasta, a nie w mieście, skoro mówi się w Mieście Stołecznym Warszawa, ale dla Miasta Stołecznego Warszawy?
    Dziękuję, pozdrawiam,
    Piotr Piątkowski
  • przymiotnik od nazwy Mekalia
    18.12.2003
    18.12.2003
    Jak według Szanownej Redakcji mógłby wyglądać przymiotnik od nazwy fikcyjnego miasta Mekalia. Będzie brzmiał on mekalijski, czy też może mekaliański? A może obie formy są poprawne, a jeśli tak, to którą lepiej stosować?
    Pozdrawiam
  • Światozar
    10.12.2003
    10.12.2003
    Jaka jest etymologia imienia wczorajszego solenizanta, Światozara?
  • La Coruña po raz drugi
    3.12.2003
    3.12.2003
    Szanowny Panie,
    Dziękuję za odpowiedź w kwestii formy dopełniaczowej od nazwy La Coruña. Przyznam jednak, ze jestem trochę zaskoczony brakiem aprobaty Pana Doktora (czyli, jak rozumiem, całego gremium Komisji) dla formy La Corunii, którą miałaby sankcjonować jedynie niewłaściwa wymowa [la corunja]. Czy na pewno „jedynie” i czy na pewno „niewłaściwa”? Byłby to bowiem chyba ewenement – opieram się tu na własnych spostrzeżeniach, więc być może się mylę – jeśli dopełniacz od niepolskiej nazwy geograficznej na -nia po samogłosce przybrałby końcówkę -ni zamiast -nii (na terytorium Polski sytuacja jest odwrotna: Cedyni, Krutyni, Bogatyni, Trzebini… – wyjątek od tejże reguły również nie jest mi znany). Co więcej, przecież nawet oryginalna nazwa Hiszpanii (a nie: Hiszpani) to właśnie España.
    Chciałbym prosić o odniesienie się do powyższych wątpliwości.
    Z poważaniem
    Michał Gniazdowski – Warszawa
  • pani Konieczny
    31.10.2003
    31.10.2003
    Nasza koleżanka Anna wyszła za mąż za pana Koniecznego. Czy mamy odmieniać jej nazwisko? Ze słowników zdaje się wynikać, że należałoby to robić, ale w dowodzie osobistym Anny wpisano Anna Konieczny.
  • Joshua
    31.10.2003
    31.10.2003
    Dzień dobry!
    Bardzo proszę o pomoc. Spotkałam różne formy odmiany imienia Joshua, szczególnie w dopełniaczu i celowniku. Jak poprawnie odmienić to imię?
    Dziękuję.
  • Panama City
    31.10.2003
    31.10.2003
    Szanowni Państwo,
    zwracam się o pomoc w takiej sprawie: czy nazwę Panama City (miasto w USA) odmieniamy? Czy odmieniamy analogicznie do nazwy kraju Panama? Np. jechać do Panamy City, mieszkać w Panamie City itd.?
    Z góry dziękuję za pomoc,
    Maria
Przeglądaj słowniki
Przeglądaj Słownik języka polskiego
Przeglądaj Wielki słownik ortograficzny
Przeglądaj Słownik języka polskiego pod red. W. Doroszewskiego