odmiana

Podajemy rozstrzygnięcia wszelkich problemów związanych z odmianą słów: czy dane słowo w ogóle się odmienia, jak je odmieniać, czy ma liczbę mnogą, czy dopełniacz ma końcówkę -u czy -a, jak brzmi w czasie przyszłym, jaki jest jego wołacz.

  • sylabus
    25.01.2008
    25.01.2008
    Uprzejmie proszę o pomoc. Czy dopełniacz od rzeczownika SYLABUS to SYLABUSU? Bardzo często spotykam się z odmianą SYLABUSA (nawet w pracach dydaktycznych), stąd moje wątpliwości. Pozdrawiam.
  • OpenOffice
    30.12.2007
    30.12.2007
    Szanowni Państwo,
    która z form jest poprawna, ewentualnie – najbardziej wskazana? Napisałem to w: (a)OpenOffice, (b) OpenOfficie, (c) OpenOffic'ie?
    Pozdrawiam
  • mi czy mnie?
    25.12.2007
    25.12.2007
    Jaka jest różnica między zaimkiem mi a mnie? Czy można powiedzieć „Mnie się to podoba”, czy jedyną poprawną formą jest „Mi się to podoba”?
  • bycie
    20.12.2007
    20.12.2007
    Witam!
    Chciałbym prosić o rozstrzygnięcie, czy poprawne jest użycie formy bycie. Spotkałem się z sytuacją ostrej krytyki tej formy: „być się nie odmienia, a bycio stoi w stajni”, natomiast w żadnym słowniku nie znalazłem wytłumaczenia tej kwestii.
    W wielu miejscach można znaleźć formę bycie, jak na przykład: bycie matką, bycie ubezpieczonym, bycie na ty (wliczając w to także odmianę przez przypadki tego słowa).
    Z góry dziękuję.
    Bartłomiej
  • piąci
    20.12.2007
    20.12.2007
    Witam!
    Jeśli jest ktoś piąty z kolei, np. na zawodach, jaka będzie liczba mnoga, gdy wygra cała drużyna, nie używając [!] słów takich, jak drużyna lub grupa.
  • Co zrobiono z wnioskiem?
    17.12.2007
    17.12.2007
    Zrobić – zrobiono, wykonać – wykonano, dojść – …? Kilka razy w roku potrzebne mi jest określenie „Doszęto do wniosku”. Z tego, co wiem, jest błędne. Zamieniam je więc na „Zebrani doszli do wniosku”, ale mnie to nie zadowala. Faktycznie nie da się… „Doszęto do wniosku”?
  • Kurpie czy Kurpiowie?
    14.12.2007
    14.12.2007
    Witam!
    Mam pytanie dotyczące liczby mnogiej od rzeczownika Kurp. Słownik ortograficzny PWN podaje formę Kurpie – taka też jest powszechnie stosowana na samych Kurpiach. Jednakże często spotkać można się – szczególnie w bardziej oficjalnych tekstach – z formą Kurpiowie. Jaka jest Państwa opinia nt. dopuszczalności tej formy?
  • patronat
    8.12.2007
    8.12.2007
    Witam! Proszę o wyjaśnienie, czy stosuje się wyraz patronat w liczbie mnogiej – patronaty. Do tej pory uważałam, że patronat sprawuje się nad jedną lub kilkoma instytucjami, ale pisze się w formie liczby pojedynczej.
  • W średniowieczu żyto w ciemnocie…
    8.12.2007
    8.12.2007
    Czy od czasownika żyć można utworzyć formę nieosobową?
  • Hubertusowie Ósmi
    28.11.2007
    28.11.2007
    W grze nazywam się HUBERTUS ÓSMY. Chcę, aby moja drużyna nazywała się tak jak ja – czyli HUBERTUSI ÓŚMI? Czy ta forma liczebnika jest poprawna? Liczebnik ósmy ma odmianę przymiotnikową, więc chyba jednak ta śmieszna forma jest poprawna. Niemniej proszę o pomoc eksperta.
    Z góry dziękuję.
  • z dworu czy ze dworu?
    18.11.2007
    18.11.2007
    Które wyrażenie jest poprawne: odprawić kogoś ze dworu (królewskiego) czy odprawić kogoś z dworu?
  • w Lwówku czy we Lwówku?
    5.11.2007
    5.11.2007
    Czy poprawna jest pisownia we Lwówku, czy w Lwówku?
  • Hukło czy huknęło?
    31.10.2007
    31.10.2007
    Witam,
    moje pytanie dotyczy pisowni/wymowy członów typu biegł czy biegnął, hukło czy huknęło, klepła czy klepnęła. Czy jest jakaś zasada co do tego całego -ęł, -ął, -ęło?
  • pourywane -śmy
    29.10.2007
    29.10.2007
    Dzień dobry, mam pytanie.
    W popularnej niegdyś serii westernów Wiesława Wernica o przygodach Karola Gordona i doktora Jana autor konsekwentnie stosował taką pisownię: „Zgasiliśmy ognisko, zalali je wodą, po czym wskoczyli na konie i pocwałowali w prerię”. Nigdzie indziej nie spotkałem tak zbudowanych zdań, z „pourywanymi” -śmy. Czy to aby na pewno poprawne? Wydaje mi się, że to jakaś nieco archaiczna pisownia.
    Andrzej Nowakowski
  • Legutko jak Kościuszko
    29.10.2007
    29.10.2007
    Witam,
    od pewnej nauczycielki języka polskiego dowiedziałem się, że nazwisk kończących się samogłoską o (Legutko, Ziobro) nie odmienia się. Przeczytałem już odpowiedź na pytanie o nazwisko Ziobro, ale wciąż mam wątpliwości – czy mogę bez obawy o zbytnią potoczność (lub niepoprawność) odmieniać te nazwiska?
    Pozdrawiam!
    Jakub N.
  • krzyż
    29.10.2007
    29.10.2007
    Dzień dobry,
    bardzo proszę o informację, czy poprawną formą rzeczownika krzyże (l. mn. od krzyż) w dopełniaczu jest wyraz krzyżów, czy krzyży.
    Z góry bardzo dziękuję za odpowiedź.
    Maciej Szczepański
  • poszłem?
    25.10.2007
    25.10.2007
    Witam!
    Doszła mnie informacja, że obok formy wyszedłem poprawna jest również od niedawna forma wyszłem, poszłem itp. Czy to możliwe? Jeśli tak, to na jakiej podstawie? Gdzie można sprawdzać takie „nowinki”?
    Pozdrawiam Urszula T.
  • dane
    10.10.2007
    10.10.2007
    Dane mają kwalifikator blp i klika znaczeń opisanych w słownikach. Jest też znaczenie, którego nie znalazłem. Przy porządkowaniu problemu w zadaniach, np. z fizyki, wypisuje się dane i szukane. Znaczeniowo odpowiada to rzeczownikom wiadome i niewiadome, posiadającym liczbę pojedynczą (USJP). Czy w tym znaczeniu można mówić o pojedynczej danej (np. „W tym zadaniu przyśpieszenie jest daną”)?
  • Eli jak Marceli
    9.10.2007
    9.10.2007
    Tak się składa, że tym razem będę prosił szanowną Poradnię o… poradę sensu stricto. :-) Poradźcie mi Państwo, jak mam przekonać swojego kolegę używającego w Internecie (internecie) nicku Eli, że powinno się go odmieniać: Elego, Elemu, a nie: Eliego, Eliemu. Na razie nie udało mi się to (w zasadzie jestem pewien, że mam rację, zresztą chyba mocnym argumentem jest analogia do Marcelego), a zanim zacznę zagłębiać się w szczegóły gramatyczne, wolę zasięgnąć rady specjalistów.
  • -anse i -ansy
    9.10.2007
    9.10.2007
    Niektóre rzeczowniki kończące się na -ans mają w słownikach podwójną formę mianownika lm. -anse/-ansy (pasjans, ambulans, dyliżans, romans), inne mają wyłącznie -ansy (szympans, sekans, sekstans, trans), a jeszcze inne tylko -anse (kwadrans, niuans, fajans, rezonans). Czy istnieje reguła pozwalająca rozpoznać przypadek bez zaglądania do słownika (nie zawsze jest pod ręką, a intuicja zawodzi)? Np. fidrygans?, bilans?, uzans?, rothmans (papieros marki Rothmans)?
Przeglądaj słowniki
Przeglądaj Słownik języka polskiego
Przeglądaj Wielki słownik ortograficzny
Przeglądaj Słownik języka polskiego pod red. W. Doroszewskiego