Podajemy rozstrzygnięcia wszelkich problemów związanych z odmianą słów: czy dane słowo w ogóle się odmienia, jak je odmieniać, czy ma liczbę mnogą, czy dopełniacz ma końcówkę -u czy -a, jak brzmi w czasie przyszłym, jaki jest jego wołacz.
odmiana
-
PIT28.02.200628.02.2006Witam!
Chodzi mi o PIT, czyli serię druków do rozliczeń podatkowych.
1. Czy prawdą jest, że w Polsce polski urząd wyprodukował dla Polaków druk powszechnego użytku i nazwał go w jakimś nieznanym języku? Słyszałem, że PIT to Personal Income Tax – czy to prawda, a jeśli tak, to co to znaczy?
2. Jak się ów PIT odmienia? Oczywiście „Wypełniam druk PIT”, a czy można powiedzieć (napisać) „Wypełniam PIT-a”? A może PITa? Albo „Zawarłem w PIT-cie dane…? A może w Picie?
Jak to z tym PIT-em jest? -
Zimno na dworze27.02.200627.02.2006Jak się mówi: na dworze czy na dworzu – w kontekście: „Jaka jest pogoda na dworze/dworzu?”?
Dziękuję. -
odmiana wyrazów zakończonych na -oa27.02.200627.02.2006Jak powinna wyglądać odmiana w mianowniku liczby mnogiej rzeczowników takich jak balboa, fejhoa, stoa, kwinoa (jako odmienny wyraz zanotowana jest w Wielkim słowniku ortograficzno-fleksyjnym pod redakcją Jerzego Podrackiego)?
Pozdrawiam i z góry dziękuję za odpowiedź.
-
dwóm osobom22.02.200622.02.2006„Dałem to dwóm osobom” – całe życie byłem przekonany, że ww zdanie jest poprawne. Niedawno jednak (przez zupełny przypadek, bo nawet nie przyszłoby mi do głowy sprawdzać!) w NSPP wyczytałem, że celownik zaimka dwa brzmi dwom albo dwu. Czy zatem dwóm, zdecydowanie najczęstsze, naprawdę jest niepoprawne?
-
tę czy tą, dwóch czy dwu?16.02.200616.02.20061.Kiedy używa się słowa tę a kiedy tą?
2.Kiedy używa się liczebnika dwóch, a kiedy dwu? „Wątek współżycia ze sobą dwu psychik, dwu gatunków człowieka i dwu postaw duchowych wobec rzeczywistości” – w tym cytacie, moim zdaniem, ewidentnie bardziej pasuje dwóch. -
czas przyszły złożony14.02.200614.02.2006Czy poprawne jest określenie oferował będzie?
-
te czy to? tę czy tą?7.02.20067.02.2006Szanowna Redakcjo!
Mam dwa pytania. Kiedy mówimy te, a kiedy to? Czy poprawne jest powiedzenie: „Czy wolne jest te miejsce?”? Wydaje mi sie, że nie, ale wolę się upewnić. Czy może w jakichś innych sytuacjach powinno się użyć te, zamiast to?
Moje drugie pytanie: czy są jakieś wyjątki od tego, że w czwartym przypadku rodzaju żeńskiego mówimy tę, a nie tą? Pytam, bo czasem wydaje mi się, że tą lepiej brzmi. Z góry dziękuję za odpowiedź.
Pozdrawiam,
Marcin K. -
zimno5.02.20065.02.2006Witam!
Jaki będzie dopełniacz dla rzeczownika zimno w liczbie mnogiej? Swoją drogą dziwi mnie oznaczenie w niektórych słownikach blm w znaczeniu wyprysku na wardze. Dla podobnego gumno słowniki notują -mien, ale zimien jakoś nie najlepiej mi brzmi.
Pozdrawiam. -
nietycie2.02.20062.02.2006Witam :)
Proszę o wyjaśnienie, czy rzeczownik nietycie występuje w liczbie mnogiej, a jeśli tak, to jak będzie wyglądała jego odmiana przez przypadki. Czy forma nietyć (tych nietyć) jest poprawna gramatycznie i może być spokojnie stosowana w piśmiennictwie? Dziękuję. -
łgać16.01.200616.01.2006Witam!
Skąd bierze się tak znaczna różnica w poprawnej odmianie łgać z jednej strony a zełgać, wyłgać z drugiej?
Pozdrawiam. -
por12.01.200612.01.2006Proszę określić nazwę warzywa: por jest rodzaju męskiego czy żeńskiego (pora)? Według mojej wiedzy nazwa brzmi por w mianowniku liczby pojedynczej, ponieważ wywodzi się z języka łacińskiego od słowa porrum.
-
-logowie czy -lodzy?12.01.200612.01.2006Czy poprawna jest forma: „W skład komisji wchodzą pedagodzy, socjolodzy, psycholodzy”, czy „… pedagogowie, socjologowie, psychologowie”?
-
odmiana skrótowców12.01.200612.01.2006W Elblągu są Elbląskie Zakłady Naprawy Samochodów, w skrócie EZNS. Gdybyśmy chcieli odmieniać ten skrót, to pracujemy w EZNS-ie czy EZNS-ach? Dodam tylko, że zwyczajowo używa się tej drugiej wersji.
-
przycupnięty4.01.20064.01.2006Witam!
Czy przycupnięty to imiesłów przymiotnikowy bierny? Jest wymieniana odpowiednia końcówka pod czasownikiem przycupnąć w ortografach PWN-u. Inaczej niż np. przyczajony, notowany osobno jako przymiotnik. Czy imiesłów bierny może wynikać nie tylko z łączności biernikowej (jeść coś – jedzony), czy dopełniaczowej (dochodzić roszczeń – dochodzony), ale z czegoś jeszcze?
Pozdrawiam. -
Dlaczego poszedłem, a nie poszłem?3.01.20063.01.2006Dlaczego jedynie poprawną formą męską jest poszedłem?
Dziękuję, Maria -
gram27.12.200527.12.2005Witam,
słowniki podają, że jedyna dopuszczalna forma w dopełniaczu lm. słowa gram to gramów. Czy zatem takie zdanie: „Wypił sto gram” jest zupełnie niedopuszczalne? Powiem, że w uzusie słyszę zawsze w tym kontekscie gram, nigdy gramów. Sto gramów mąki czy mleka brzmią OK. Ale już sto gramów wódki zupełnie nie…
Z góry dziękuję za odpowiedź. -
cza-cza23.12.200523.12.2005Cza-cza, jak podaje słownik, jest „blm a. ndm”. Singularia tantum mogą jednak tworzyć formy liczby mnogiej, jeśli wiąże się to ze zmianą znaczenia podstawowego (za Praktycznym SPP nie tylko dla młodzieży, str. 456) – np. „Program występu obejmuje fokstrota i dwie cza-cze”, „Kompozytor dostarczył na czas trzy cza-cze”. A pięć? Przez analogię do tęcz i dacz byłożby… cza-cz?
-
kluska i klusek23.12.200523.12.2005Czy poprawne jest zdanie: „Nie lubię klusków”? Czy raczej: „Nie lubię klusek”? Pozdrawiam i czekam na odpowiedź.
Grażyna -
nazwy klawiszy komputerowych20.12.200520.12.2005Dla dopełniacza liczby pojedynczej w odmianie nazw klawiszy komputerowych słowniki podają końcówkę -u. Z własnego doświadczenia wiem jednak, że o wiele częściej spotyka się w mowie potocznej końcówkę -a (po wciśnięciu caps locka, shifta itp.). Czy jest to błąd, czy raczej słowniki powinny uwzględniać tę drugą odmianę? Czy odmienna powinna być nazwa klawisza tab (tabulator)?
Z góry dziękuję i pozdrawiam. -
efektowne supletywizmy20.12.200520.12.2005Dzień dobry,
podobno w języku polskim istnieją 3 rzeczowniki, których liczba mnoga brzmi całkiem inaczej niż pojedyncza. Znam dwa (rok i człowiek). Jaki jest trzeci rzeczownik? Z góry dziękuję za odpowiedź.
