opracowanie tekstu

Zamieszczone tu odpowiedzi ekspertów stanowią nieocenioną pomoc przy opracowywaniu tekstu. Wskazują, jak zapisywać i wyróżniać jego określone fragmenty, jak opisywać ilustracje. Uczą jak dzielić materiał tekstowy, opisywać źródła, robić przypisy, jak odwoływać się do materiałów internetowych.

  • data w oficjalnym piśmie
    23.12.2013
    23.12.2013
    Dzień dobry,
    mam pytanie dotyczące obecności słowa dnia w datach oficjalnej korespondencji. Proszę o informację, która z poniższych form zapisu jest prawidłowa:
    Warszawa, dnia 18 grudnia 2013 roku
    Warszawa, 18 grudnia 2013 roku

    Dziękuję
  • jeszcze raz kwestie dialogowe
    11.12.2013
    11.12.2013
    Mam problem z zapisem didaskaliów. Wiem, że wszystkie komentarze dialogowe zaczynające się od powiedział itp. piszemy małą literą, a opis tła dialogowego – dużą. Co jednak, gdy następuje pewna ciągłość pomiędzy częścią dialogu a didaskaliami? Chodzi o trzy przykłady:
    – Nie mogę ci pomóc – i pomyślałem, że mnie oszukuje.

    – Nie mogę ci pomóc – a jego głos zabrzmiał na tyle niepewnie, iż zorientowałem się, że mnie oszukuje.

    – Nie mogę ci pomóc – co zabrzmiało w jego ustach jak słaba wymówka.
  • nagląca kwestia dialogowa
    1.12.2013
    1.12.2013
    Czy w zdaniu typu:
    – Ratunku! – krzyczał – pomocy!

    słowo pomocy powinno być pisane dużą literą? Dziękuję za odpowiedź.
  • monologi wewnętrzne
    30.10.2013
    30.10.2013
    Czy zdania, w których ktoś wyraża jakąś swoją myśl (np. „Nie ma o co walczyć, pomyślał sobie”, „I tak nie wygrasz – pomyślała”), powinny być ujęte w cudzysłów, rozpoczynać się od myślnika (jeśli to nowe zdanie) czy można w takich przypadkach lepiej w ogóle pominąć wyżej wspomniane znaki?
  • okresy zatrudnienia w CV
    22.10.2013
    22.10.2013
    Jak poprawnie powinny być zapisywane przedziały czasowe w CV, odnoszące się do trwania pracy, np. od 2001 do dziś, od 2001 do teraz, od 2001 – do teraz czy 2001 – obecnie?
  • nazwiska z przyimkiem de a bibliografia
    23.09.2013
    23.09.2013
    Natrafiłam na problem przy sporządzaniu bibliografii. Przy jej redagowaniu należy imię ograniczyć do pierwszej litery i kropki: zamiast Adam Mickiewicz wpisać A. Mickiewicz. Nie wiem jak skrócić nazwisko Juan de Valdés Leal.
  • zapis wyrazów obcych nieprzyswojonych
    11.09.2013
    11.09.2013
    Szanowna Poradnio,
    czy jeśli w tekście polskim występują obce słowa, to czy można je i zapisać kursywą, i odmieniać? Mam wrażenie, że pismo pochyłe sugeruje element nieprzyswojony polszczyźnie, więc nieodmienny, ale zdanie „Kładłam spać naszą pequeñita” wygląda dziwnie. Czy można/trzeba napisać pequenitę? Bardzo proszę o wskazówki, bo natykam się na ten problem nieustannie.
    Z góry dziękuję i łączę wyrazy szacunku
    Dorota
  • dzielić, nie dzielić?
    5.09.2013
    5.09.2013
    Powstała różnica zdań. Jedna strona twierdzi, że w ważnych pismach (podanie, list) dzielenie wyrazów jest nieeleganckie, druga zaś, że wielgachne odstępy między wyrazami w jednych wersach gryzące się z ciasnymi w innych dają wrażenie chaosu i niedopracowania, a więc są elegancji zaprzeczeniem zarówno w grafice, jak i w relacjach międzyludzkich. Czy można prosić o rozstrzygnięcie lub choćby skomentowanie tego sporu?
  • szeregowanie alfabetyczne kwestią umowy
    28.06.2013
    28.06.2013
    W Edycji tekstów zaleca się, aby nazwiska z przedrostkami M'-, Mc- i Mac- szeregować tak, jakby były zbudowane z przedrostka Mac- i właściwego nazwiska (s. 370). Czy nie uważają Państwo jednak, że z punktu widzenia przeciętnego użytkownika słowników i encyklopedii, który nie musi przecież wiedzieć, iż McDonald powinien stać przed Macmillanem, owa reguła jest niepraktyczna? Notabene słowniki i encyklopedie PWN nie respektują tej zasady.
  • odniesienia do punktów wyliczeń akapitowych
    24.06.2013
    24.06.2013
    Jeżeli chciałbym się powołać na konkretny element wyliczenia wprowadzony za pomocą małej litery z nawiasem zamykającym, to który zapis będzie poprawny: „ Wybieram odpowiedź a” czy „Wybieram odpowiedź a)”?
  • tytuł utworu cytatem
    17.06.2013
    17.06.2013
    Tytuł opowiadania Żeromskiego „Rozdzióbią nas kruki, wrony…” wyróżniamy kursywą i cudzysłowem, ponieważ jest to cytat. Do jakiej postaci powinniśmy skracać podobne tytuły w przypisach typu dz. cyt.? Rozważam takie możliwości:
    1. Żeromski, „Rozdzióbią…, dz. cyt., s. 5.
    2. Żeromski, „Rozdzióbią”…, dz. cyt., s. 5.
    3. Żeromski, „Rozdzióbią…”, dz. cyt., s. 5.
    4. Żeromski, Rozdzióbią…, dz. cyt., s. 5.

    A może jest jakaś lepsza?
  • trudne kwestie dialogowe
    17.06.2013
    17.06.2013
    Jak zaznaczyć na początku wypowiedzi w utworze dramatycznym, że mówiący kontynuuje cytowanie? Poniższy zapis sugeruje, że to w cytowanym tekście było opuszczenie:
    KUŹMA
    Tak piszą. Stoi czarno na białym. „W dniu wczorajszym zatwierdzono ostatecznie wniosek”… Słuchasz, Oleś?
    OLEŚ
    Słucham, Kuźma, słucham…
    KUŹMA
    „…wniosek o amnestii. Akt ten, od dawna oczekiwany przez społeczeństwo”, tak piszą, przez społeczeństwo… „nabiera mocy prawnej z chwilą jego ogłoszenia”.
  • podpisy do tabel i ilustracji
    1.06.2013
    1.06.2013
    Bardzo nurtuje mnie problem znaków interpunkcyjnych w podpisach zdjęć, tabel, wykresów itp. Co zrobić, jeśli podpis to tylko imię i nazwisko? Czy zdania traktować inaczej niż równoważniki zdań? Czy dla danej pracy należy przyjąć określony sposób zapisu: pisać wszystko z kropką (nie tylko zdania) albo bez? Czy można przyjąć różne zasady co do stawiania kropki w jednej pracy, np. zdania z kropką, równoważniki zdań bez? Jak postąpić, gdy podpis stanowi cytat?
  • nazwy wydawców w bibliografii
    16.05.2013
    16.05.2013
    Czy podając w przypisie lub bibliografii w pracy dyplomowej nazwy wydawnictw, należy ujednolicać zapis tych nazw, a jeśli tak, to w jaki sposób? Czy należy np. przyjąć pisownię zastosowaną w powoływanej publikacji? Ale i tu nie będzie konsekwencji. Czasami nazwy są zapisane z użyciem wielkich liter, czasami w cudzysłowie, a innym razem bez żadnych znaków, por. Wydawnictwo Naukowe BRANT, Wydawnictwo „Śląsk”, Wydawnictwo Naukowe Impuls.
    Joanna Białas
  • edytorski ewenement
    15.05.2013
    15.05.2013
    Dzień dobry!
    Opracowuję tekst medyczny tłumaczony z języka angielskiego, w którym przy konkretnym zdaniu (słowie) zamieszczone są odnośniki do przypisów i – o zgrozo! – jest ich wiele! Taka ilość odnośników powoduje przesunięcie kropki kończącej zdanie, co wygląda dziwacznie (np.: „…niż z powodu katarakty i jaskry razem wziętych7, 8, 9, 12, 14, 15, 16, 17”). W dodatku cyfry odnośników nie są cyframi kolejno po sobie następującymi, więc nie mogę zastosować myślnika między cyframi, by skrócić zapis. Co mogę zrobić?
  • ligatury
    13.05.2013
    13.05.2013
    Czy w obcych nazwiskach używanych w polskim tekście powinnyśmy albo możemy zachowywać charakterystyczne dla języka, z którego pochodzą, ligatury, a więc np. Ricœur?
  • Jak cytować Pismo Święte
    10.05.2013
    10.05.2013
    Na 208 stronie Edycji tekstów (w rozdziale poświęconym cytowaniu Pisma Świętego) Adam Wolański podaje m.in. zapis 2 Krl 23,36. Chciałbym zapytać, czy dopuszczalne jest pomijanie odstępu między numerem księgi a siglum, a więc np. 2Krl 23,36 – z taką konwencją spotykam się nieraz w tekstach biblistycznych.
  • zob.
    17.04.2013
    17.04.2013
    Nie jestem pewien, czy pytanie istotnie należy skierować do Państwa, ale nie mam innego pomysłu. Chodzi o kwestię użycia skrótu zob. w przypisach – w jakiej sytuacji powinno się go właściwie stosować?
  • ciż i też w przypisach
    23.03.2013
    23.03.2013
    Moje drugie pytanie bibliograficzne dotyczy rzadkiej sytuacji, kiedy kolejno przywoływane publikacje mają dwóch (dwoje) i tych samych autorów. Czy właściwe jest wtedy zastosowanie form ciż (dla dwóch mężczyzn lub mężczyzny i kobiety) oraz też (dla dwóch kobiet)? Chodzi tu o odpowiednik form tenże i taż w liczbie mnogiej.
  • tenże i tegoż w przypisach
    23.03.2013
    23.03.2013
    Z porady http://poradnia.pwn.pl/lista.php?id=7860 wynika, że formy tegoż i tejże stosujemy po elemencie [w:], a tenże i taż – w pozycji inicjalnej opisu bibliograficznego. Czy w przypisach do jednego tekstu mogą więc wystąpić oba warianty naraz? Czy błędem byłoby przyjęcie jednego wariantu niezależnie od pozycji (tenże na początku i tenże po [w:] albo tegoż na początku i tegoż po [w:])?
Przeglądaj słowniki
Przeglądaj Słownik języka polskiego
Przeglądaj Wielki słownik ortograficzny
Przeglądaj Słownik języka polskiego pod red. W. Doroszewskiego