pisownia

Tu dowiesz się wszystkiego o pisowni. Poznasz odpowiedzi ekspertów na pytania: czy dane słowo pisze się dużą czy małą literą; jak zapisać nie z innym słowem: razem czy osobno; jaka jest pisownia skrótów; jak zapisać nazwy stanowisk, nazw własnych, tytułów; kiedy stosować zapis łączny, kiedy rozdzielny, a kiedy z łącznikiem; jak dzielić wyrazy na granicy wierszy.

  • historia PRL-u
    10.09.2007
    10.09.2007
    Czy poprawnie jest powiedzieć historia PRL czy historia PRL-u? Czy może oba zwroty są poprawne?
    Proszę o pomoc.
  • -by ze spójnikami
    5.09.2007
    5.09.2007
    WSO podaje, że -by piszemy łącznie z „niektórymi” spójnikami – par. [161]. Listę dopełniają:
    – hasła słownika: ależby, aniżeliby, bądźby, bowiemby, coby, jakożby, jakżeby, jednakowożby, natomiastby, niźliby, przetoby, toćby, wszakby, wszelakoby, chyba żeby,
    – nieodnotowane, lecz analogiczne: aczby, boćby, inoby, jenoby, lubby (=bądźby), niemniejby (=jednakby), wszakżeby.
    Zatem byłoby chyba trafniej „ze spójnikami, z wyjątkiem spójników łącznych, np. i, oraz, tudzież, jak też, a także – czy tak?
  • czyj czy jaki?
    5.09.2007
    5.09.2007
    Szanowni Państwo.
    Jak należy pisać przymiotniki utworzone od nazwisk i nazw własnych, zwłaszcza te utworzone od fikcyjnych nazwisk i nazw własnych: wielką literą, małą czy np. w cudzysłowie?
    Ostatni film z Bondowskiej serii.
    Niemal Matriksowe efekty specjalne.
    Najnowsze Oscarowe dzieło reżysera.
    Film pełen iście Allenowskiego humoru.
    Dzieło natchnione Bergmanowskim duchem.
    Urodziłem się w czasach Gomułkowskich.
    Zadłużenie w czasach Gierkowskich wzrosło.

    Kłaniam się i pozdrawiam.
  • że by czy żeby?
    4.09.2007
    4.09.2007
    Szanowni Państwo!
    Ostatnio nieźle się nagłowiłam – i nadal głowię – nad pewną kwestią z tekstu, który otrzymałam do zredagowania. Otóż pisze tam tłumacz: „Jestem pewien, że byśmy się dobrze zrozumieli” czy też „Stałoby się tak; wiedziała, że by się stało”. Chodzi mi o to że byśmy i że by. Słownik interpunkcyjny dopuszcza pisanie by oddzielnie po spójniku, ale w nieco innych przypadkach. Jak jest w tych przytoczonych przeze mnie przykładach? Razem czy osobno?
    Iwona Michałowska
  • audiodeskrypcja
    4.09.2007
    4.09.2007
    Witam serdecznie!
    Jak poprawnie i dlaczego nazwę tej techniki powinno pisać się w języku polskim: audiodeskrypcja (razem) czy jednak audio deskrypcja (oddzielnie)? Będę bardzo wdzięczny za Państwa opinięw tej sprawie. Bardzo proszę o pozwolenie na zamieszczenie Państwa odpowiedzi na stronie poświęconej tej technice (www.audiodeskrypcja.pl).
    Z poważaniem
    Tomasz Strzymiński
  • transkrypcja zapisów cyrylickich (2)
    4.09.2007
    4.09.2007
    Pytanie dotyczy pisowni Hryn´ko, Akin´szyna (https://sjp.pwn.pl/poradnia/haslo/transkrypcja-zapisow-cyrylickich;8433.html). Лебедь to taki sam przypadek, ale w encyklopedii występuje jako Lebied (https://encyklopedia.pwn.pl/haslo/Lebied-Aleksandr-I;3931113.html), a w tekstach najczęściej jako Lebiedź. Żeby napisać Lebied´, trzeba najpierw znaleźć zasady, nie dowierzyć, dopytać w Poradni i dopiero wtedy. Kilku Lebied´-ów (jak to odmieniać?) w Google się znajdzie, ale bardzo mało. Czemu więc ma służyć ta „naukowość” z apostrofem? Czemu nie Hryńko, nie Akińszyna?
  • transkrypcja zapisów cyrylickich
    6.08.2007
    6.08.2007
    Jak prawidłowo zapisać w transkrypcji nazwiska rosyjskie Акиньшина i ukraińskie Гринько. Pytanie dotyczy fragmentu -нь-. Czy przejdzie on w -ń-, -n´- czy -n-?
  • spółka czy Spółka?
    13.07.2007
    13.07.2007
    Dzień dobry,
    czy słowo spółka w odniesieniu do konkretnej firmy (w przypadku pisania o niej artykułu) w środku zdania piszemy wielką czy małą literą? Na przykład w zdaniu: „Pracownicy spółki/Spółki uczestniczą w…”.
    Dziękuję.
  • mini-
    12.07.2007
    12.07.2007
    Witam!
    Wątpliwość moja dotyczy następującej kwestii: mini siatkówka czy minisiatkówka? Minispódniczka i jej podobne podpowiadają mi, iż to druga forma jest tą poprawną. Prawdę mówiąc, nie zdarzyło mi się z nią jeszcze spotkać. Stąd też mój dylemat.
    Pozdrawiam serdecznie i dziękuję z góry za rozjaśnienie tej kwestii.
  • rok na cztery sposoby
    9.07.2007
    9.07.2007
    Chciałabym się dowiedzieć, jak poprawnie napisać od roku 2001 oraz od roku 2000. Czy jest jeden sposób zapisu, czy jest więcej możliwości i jak one wyglądają?
  • Plan zagospodarowania przestrzennego…
    9.07.2007
    9.07.2007
    Witam,
    chciałabym zapytać, jak powinno się zapisywać określenie plan zagospodarowania przestrzennego województwa pomorskiego: małą czy wielką literą? Jak należy traktować tę nazwę? Czy zapisywać ją analogicznie do pisowni ustaw, odezw, deklaracji, aktów prawnych?
    Bardzo proszę o pomoc.
    Pozdrawiam
    Sylwia
  • wiecznie zielony czy wieczniezielony?
    5.07.2007
    5.07.2007
    Wielki słownik ortograficzny PWN podaje wiecznie zielony, ale w [134]: „Niektóre wyrażenia (…) scaliły się i traktowane są jako wyrazy pisane łącznie”. W Doroszewskim jest wiecznozielony. Bukszpan, cyprys i ubiorek mają ten przymiotnik w nazwie gatunkowej, a jego pisownia łączna (także zwracana przez Google) bardziej przystaje do dwuimiennego nazewnictwa gatunków. Czy obok wiecznie zielonego funkcjonuje wieczniezielony, choćby wyłącznie w nazwach gatunkowych?
  • nie z imiesłowami
    2.07.2007
    2.07.2007
    Szanowni Państwo!
    Wprawdzie wg najnowszych zasad imiesłowy przymiotnikowe – zarówno czynne, jak i bierne – piszemy razem, ale trudno się pogodzić z pisownią niebędący razem; to wygląda trochę dziwnie. Bardzo proszę o odpowiedź, jak powinno się poprawnie pisać – nie będący czy niebędący?
    Pozdrawiam – Janina Pelczar
  • 50–100-osobowy
    29.06.2007
    29.06.2007
    Szanowni Państwo!
    Proszę o pomoc w zapisaniu następującego zdania: „Zajęcia odbywają się w grupach 50-100-osobowych”. Cy można to w ten sposób zapisać? Bo chodzi o to, że grupy mają od 50 do 100 osób, 50-100 to jest zakres. Ale czy można połączyć to kolejnym łącznikiem z cząstką słowną osobowych. Będę bardzo wdzięczna za wyjaśnienie.
    Agnieszka K.
  • słowo-klucz
    25.06.2007
    25.06.2007
    Witam Państwa.
    Proszę o pomoc w rozstrzygnięciu takiej kwestii: słowo-klucz. Czy zapisać to wyrażenie z łącznikiem, czy bez? Nie chodzi o termin wyjaśniany przez Słownik terminow literackich, ale o wyrażenie określające słowo, dzięki któremu dojść można do sedna jakiegoś problemu.
    Z gory dziękuję za wyjaśnienie.
    Agnieszka K.
  • kropka po numerach tomów, rozdziałów i stron
    25.06.2007
    25.06.2007
    Szanowni Państwo!
    Wiem, że stawia się kropkę po liczebnikach porządkowych. Ale „Kropka bywa też opuszczana przy oznaczaniu tomów i stron” (ze słownika pod red. J. Podrackiego). A co z kropką po rozdziale w zdaniu? Np. „W rozdziale 7 napisano…”. I czy rozdział wielką literą? I co oznacza bywa w tej zasadzie? Mogę sama zadecydować, czy postawię kropkę, czy po prostu tu się jej nie stawia? Będę wdzięczna za wyjaśnienia.
    Agnieszka K.
  • pseudo-
    22.06.2007
    22.06.2007
    Jeśli chcę napisać pseudo punk, to jak mam to napisać: pseudo-punk czy razem pseudopunk?? I czy jest jakieś wytłumaczenie dlaczego tak, a nie inaczej??
  • by z partykułami
    21.06.2007
    21.06.2007
    Piszemy: aniby, (a)zaliby, bodajby, chybaby, czy(ż)by, gdzieżby, jakżeby, niech(aj)by, nużby, otóżby, przecieżby. Ale WSO notuje też partykuły: dopiero by, jeszcze by, już by, może by, nawet by, pewnie by, poniekąd by, prawie by, raczej by, też by, tylko by, wręcz by, zapewne by… Te odsyłają do zasady [164], o pisowni rozłącznej – ale NIE PARTYKUŁ! A jak z: akurat, bynajmniej, istotnie, naprawdę, niemal, przynajmniej, tam („A tam+byś zgadł!”), to („Zbić to+by umiał”), zarazem, zawsze, zresztą?
  • Biało-Zieloni
    21.06.2007
    21.06.2007
    Szanowni Państwo,
    Lechia Gdańsk, znany wybrzeżowy klub piłkarski, jest często określana mianem biało-zielonych – od tradycyjnych barw. Zastanawiamy się, czy przydomek ten powinien być pisany z wielkiej, czy z małej litery. Wątpliwości biorą się chociażby z faktu, że Ruch Chorzów opisywany jest w prasie raz jako Niebiescy, a innym razem niebiescy. Zasadne jest również pytanie, czy takie nazwy powinny być pisane w cudzysłowie.
    Serdecznie dziękujemy za pomoc.
  • Orzeł Biały
    8.06.2007
    8.06.2007
    Cytat z jednej z wczorajszych bezpłatnych gazet: „Boazerie, kwieciste obicia i gobelin z orłem białym zastąpiły podwieszna sufity (…)”. Czy to dopuszczalne? Mnie do głowy nie przyszłoby (przyszło by?), żeby Orzeł Biały napisać z małej litery. Przecież to nie orzeł bielik.
    Dziękuję, pozdrawiam.
Przeglądaj słowniki
Przeglądaj Słownik języka polskiego
Przeglądaj Wielki słownik ortograficzny
Przeglądaj Słownik języka polskiego pod red. W. Doroszewskiego