pragmatyka

To skarbnica informacji o tym, których wyrazów i wyrażeń używać w określonych sytuacjach, jaki wpływ na znaczenie lub rozumienie tekstu ma sytuacja, kontekst, nadawca lub odbiorca. Dowiesz się tu: jak zwracać się do określonej osoby; kiedy stosować wielką literę w zwrotach grzecznościowych; jak pisać tytuły naukowe lub stanowiska w formach adresatywnych; czy można napisać „Witam” w e-mailu; kiedy zrozumiały jest zwrot „Jestem samochodem”.

  • nienachalne nawiązania
    21.09.2013
    21.09.2013
    Słowo nienachalny odczuwam jako rażąco potoczne, tymczasem coraz częściej zdarza mi się je spotkać w artykułach naukowych. Czy dyskretne, nienatrętne, nienatarczywe nawiązania nie pasują lepiej do stylu naukowego (i ogólnie: oficjalnego) niż nienachalne nawiązania?
  • nie pani, tylko pani profesor
    12.09.2013
    12.09.2013
    Witam!
    Jestem uczniem liceum i spotkałem się z dziwnymi pretensjami ze strony nauczycieli za nietytułowanie ich „jak należy”. Problem wynikł z sytuacji, w której pewien uczeń w rozmowie z polonistką powiedział (o innej nauczycielce) pani (dajmy na to) Iksińska, na co jego rozmówczyni gwałtownie zareagowała: „Ale co to jest dla ciebie za pani?! PANI PROFESOR Iksińska!”. Chciałbym poznać państwa opinię na ten temat.
    Z wyrazami szacunku
    B.Ł.
  • wizytówka
    27.06.2013
    27.06.2013
    Szanowni Państwo!
    Firma, w której pracuję (GM System Sp. z o.o.) wkrótce będzie zamawiać wizytówki z nowymi nazwami stanowisk. Część z nich to: Inżynier systemów CAD; Inżynier systemów CAM etc. Wyrażenie: system CAD nie jest nazwą własną. Czy słowo systemów w nazwie stanowiska powinno być pisane małą, czy wielką literą?
    Z wyrazami szacunku,
    Anna Krzyszowska
  • Jak prostować?
    15.06.2013
    15.06.2013
    Szanowni Eksperci!
    W jaki sposób uprzejmie zwrócić uwagę, gdy ktoś w sytuacji oficjalnej podał moje nazwisko w niewłaściwym brzmieniu (np. gdy używam podwójnego nazwiska, a w adresowanym do mnie piśmie podano tylko nazwisko panieńskie)?
    Z poważaniem
    Mira
  • Jak replikować na Witam
    14.06.2013
    14.06.2013
    Szanowni Panstwo,
    wychodze z zalozenia, ze wiekszosc osob stosujacych w korespondencji powitanie Witam nie zastanawia sie, ze stawia korespondenta w pozycji z gory na dol. Np. firma internetowa okolnikiem „wita serdecznie” potencjalnego klienta. Czy i w jaki sposob mozna zwrocic uwage w mailowej korespondencji z nieznajoma osoba, ze rozpoczynanie jej zwrotem Witam lub Witam serdecznie razi, jednoczesnie nie zrazajac korespondenta do siebie?
    Z powazaniem
  • Co tam u ciebie?
    2.06.2013
    2.06.2013
    Dzień dobry!
    Czy słowo tam w poniższych zdaniach pytających jest potrzebne?
    Co TAM u Ciebie?
    Jak TAM weekend?

    Pozdrawiam
    Rafał Kowalski
  • prokurator okręgowy
    22.05.2013
    22.05.2013
    Kobietę pełniącą funkcję prokuratora nazwiemy: prokurator okręgowy, prokurator okręgowa czy prokuratorka okręgowa? Forma pierwsza jest tradycyjna, forma trzecia zgodna z poprawnością polityczną. Czy forma druga nie jest dziwacznym tworem językowym?
  • student do księdza profesora
    13.05.2013
    13.05.2013
    Jak powinien się zaczynać i kończyć e-mail kierowany przez studenta do profesora, który jest księdzem?
  • urzędujące pary małżeńskie
    10.05.2013
    10.05.2013
    Prezydenta wraz z małżonką określa się mianem pary prezydenckiej. Czy podobnie możemy postąpić w przypadku wójta, burmistrza, starosty, wojewody wraz z ich małżonkami i określić ich jako para: wójtowska, burmistrzowska, starościńska, wojewódzka?
  • magister inżynier
    7.05.2013
    7.05.2013
    Witam!
    Ukończyłem studia I stopnia, uzyskując tytuł inżyniera. Studia II stopnia dały mi tytuł magistra. Czy mogę zatem stosować przed nazwiskiem dopisek mgr inż.?
    Pozdrawiam!
    Karol Dziuba

    P.S. Nie wiem, czy to istotne, ale studiowałem na tej samej uczelni i tym samym wydziale, ale na różnych kierunkach.
  • Ze stosownymi wyrazami
    29.04.2013
    29.04.2013
    Ze stosownymi wyrazami – taką formułę spotykam nieraz (niestety coraz częściej) w zakończeniu mejli, listów bądź ogłoszeń. Odbieram ją jako przejaw nonszalancji ze strony nadawców, którzy, modyfikując tradycyjne zwroty, sądzą, że są zabawni czy wręcz przebojowi. Dla mnie jednak ta nonszalancja ociera się o zwyczajną nieuprzejmość. Czy mam rację?
  • o kichaniu
    22.04.2013
    22.04.2013
    Szanowni Państwo!
    Czy zwrot na zdrowie, sto lat podczas gdy pewna osoba kichnie jest kulturalny? Słyszałem też, iż w VI wieku takie powiedzenie było przymusowe, co więcej, w tamtych czasach wierzono, że kichanie oznacza wyrzucanie z ciała diabła.
    Z wyrazami szacunku
    Mateusz D.
  • Proszę Pana…
    22.04.2013
    22.04.2013
    Czy stosowne jest rozpoczynanie mejla (zwłaszcza z odpowiedzią) od zwrotu Proszę Pana zamiast od tradycyjnego Szanowny Panie?
  • jeszcze jeden wiersz
    21.04.2013
    21.04.2013
    Skąd boleść we mnie, która serce toczy
    i w smutek wpędza wylewając żale,
    co nie pozwala mieć w radości oczu,
    miotając myślą jak wzburzoną falą?

    Czy jest to poprawnie stylistycznie? Można mieć w radości oczy czy raczej radość w oczach? Jaką kategorią błędu jest radość oczu.
  • elegancko o czynnościach fizjologicznych
    15.04.2013
    15.04.2013
    Witam,
    w SJP jest opisanych wiele czynności fizjologicznych, w tym „wydalić gazy trawienne wydając przy tym charakterystyczny odgłos”. Jak w praktyce powinniśmy nazwać taką czynność? W słowniku znalazłem pierdzieć jako wulgarne oraz prukać jako potoczne. Słowa purkać nie znalazłem. Pouczenie 2-letniego dziecka: „Córeczko, jeśli zdarzy Ci się wydalić gazy trawienne, wydając przy tym charakterystyczny odgłos, wypada powiedzieć: przepraszam”, raczej będzie mało praktyczne.
  • postscriptum
    28.03.2013
    28.03.2013
    Szanowni Państwo,
    czy wypada w e-mailu do osoby o wyższej randze pragmatycznej (np. do profesora na wyższej uczelni) zamieścić postscriptum i zapisać w nim treści nieco odbiegające od zasadniczej treści wiadomości? Z góry uprzejmie dziękuję za odpowiedź.
    Z wyrazami szacunku i życzeniami wesołych Świąt Wielkiejnocy
    Dominik
  • tytularny docent
    24.03.2013
    24.03.2013
    Jak należy się zwracać do pracownika naukowego mającego tytuł docenta i doktora, ale podpisującego się jako docent? Czy forma panie docencie / pani docent jest na miejscu?
  • zaproszenie
    21.03.2013
    21.03.2013
    Dzień dobry!
    Proszę o poradę, która z poniższych form będzie właściwa:
    1. Mamy zaszczyt zaprosić Sz. P. Jana Kowalskiego, Wójta Miasta i Gminy Rzgów…
    2. Mamy zaszczyt zaprosić Pana Jana Kowalskiego, Wójta Miasta i Gminy Rzgów…
    3. Dyrektor, Rada Pedagogiczna i Społeczność Uczniowska mają zaszczyt zaprosić Pana Jana Kowalskiego, Wójta Miasta i Gminy Rzgów…

    Dziękuję za odpowiedź.
    Andżelika O.
  • potwierdzenie przybycia
    18.03.2013
    18.03.2013
    Szanowni Państwo,
    na oficjalnym zaproszeniu chciałabym umieścić prośbę o potwierdzenie przybycia. Czy któraś z wymienionych poniżej form jest poprawna: „Proszę o mailowe potwierdzenie przybycia”, „Proszę o e-mailowe potwierdzenie przybycia”, „Proszę o potwierdzenie przybycia za pośrednictwem wiadomości e-mail”, a może „Proszę o potwierdzenie przybycia za pośrednictwem e-maila”? Będę wdzięczna za odpowiedź.
    Łączę wyrazy szacunku
    Magdalena
  • kobietki i Panowie
    16.03.2013
    16.03.2013
    Szanowni Państwo,
    zwracam się z uprzejmą prośbą o poradę. Czy w e-mailu, oficjalnym, wysłanym do wszystkich pracowników, można zastosować zwrot: kobietki i Panowie? Jest jeden Pan, na wyższym stanowisku, który w ten sposób się wypowiada. Bardzo mnie to irytuje, lecz nie mogę znaleźć wytłumaczenia językowego, dlaczego odbieram określenie kobietki tak negatywnie? Państwa podpowiedź pomogłaby mi w zwalczeniu niekulturalnego zachowania.
    Z poważaniem

    Elżbieta Mazur
Przeglądaj słowniki
Przeglądaj Słownik języka polskiego
Przeglądaj Wielki słownik ortograficzny
Przeglądaj Słownik języka polskiego pod red. W. Doroszewskiego