pragmatyka

To skarbnica informacji o tym, których wyrazów i wyrażeń używać w określonych sytuacjach, jaki wpływ na znaczenie lub rozumienie tekstu ma sytuacja, kontekst, nadawca lub odbiorca. Dowiesz się tu: jak zwracać się do określonej osoby; kiedy stosować wielką literę w zwrotach grzecznościowych; jak pisać tytuły naukowe lub stanowiska w formach adresatywnych; czy można napisać „Witam” w e-mailu; kiedy zrozumiały jest zwrot „Jestem samochodem”.

  • Niech poczeka
    9.05.2017
    9.05.2017
    Czy jest poprawna i dopuszczalna forma zwracania się do drugiej osoby: Niech przyjdzie, Dziękuję, że jest albo Czy ona dzwoniła do mnie?
    Dziwi mnie ten sposób zwracania się bezpośrednio do danej osoby. Kiedy jest skierowany do mnie bezpośrednio, jestem zniesmaczona.
    Za wyjaśnienie z góry dziękuję.
  • Chciałem zapytać… i Poproszę dwie bułki
    31.03.2017
    31.03.2017
    Prof. Bralczyk po usłyszeniu: Chciałem zapytać odpowiedział kiedyś prześmiewczo: Aha, czyli już Pan nie chce? i dodał, że lepiej byłoby zacząć: Chciałbym zapytać.
    Idąc tym tropem, przyszło mi do głowy, że wchodząc do sklepu mówimy np.: Poproszę dwie bułki. Czy zatem jest to poprawne sformułowanie, skoro używam czasu przyszłego, a nie teraźniejszego? Czy sprzedawca nie mógłby mi odpowiedzieć nieco uszczypliwie: To ja poczekam aż Pan poprosi?

    Z poważaniem
    Czytelnik
  • Tytulatura
    26.12.2016
    26.12.2016
    Dlaczego nauczycieli w liceum niektórzy tytułują profesorami, wicedyrektorów – dyrektorami, a wicepremierów – premierami, skoro nie mają oni takich tytułów ani stanowisk?
  • Pan prezydent a prezydent
    26.12.2016
    26.12.2016
    Politycy używają sformułowania Pan Prezydent. Gdy prezydentem jakiegoś kraju jest kobieta (np. do niedawna Pani Prezydent Republiki Korei Park Geun-hye) sformułowanie Pani Prezydent jest trafne, gdyż oprócz wyrazu szacunku i podkreślenia stanowiska (Prezydent) wiadomo jest że Prezydent jest kobietą (Pani). Czy słowo Pan przed słowem Prezydent jest pleonazmem? Przecież sama forma (Prezydent) wskazuje na mężczyznę. Rozumiem, że w wołaczu lepiej dodać słowo pan.
  • Gorzko na weselu
    12.11.2016
    12.11.2016
    Szanowna Pani Profesor,
    skąd wziął się obyczaj wołania gorzko! podczas pocałunku państwa młodych na weselu? Wydaje mi się to nielogiczne.

    Z wyrazami szacunku
    Czytelnik
  • Nietakt studenta
    15.10.2016
    15.10.2016
    Szanowni Państwo,
    ostatnio byłem świadkiem sytuacji, w której student zwrócił się do pani profesor: Czy jest dziś na wydziale pani mąż?. Chodzi oczywiście o to, że mąż pani profesor również pracuje na uczelni. Wobec różnicy w hierarchii ja bym na jego miejscu zapytał neutralnie o pana profesora X. W moim odczuciu taka wypowiedź jak jego niejako eksponuje sytuację prywatną osoby wyżej usytuowanej, co odbieram jako nietaktowne. Ale może jestem przewrażliwiony, dlatego proszę o opinię.

    Czytelnik
  • Stopni i tytułów się nie sumuje
    3.10.2016
    3.10.2016
    Odnoszę się do porady dotyczącej łączenia skrótów dr i inż.. Jak się wydaje, tak jest w języku angielskim, a nie w polskim, gdzie doktor jest stopniem naukowym, a inżynier i magister inżynier – tytułami zawodowymi (również w naukach o zarządzaniu!). Wg tego, w zależności od miejsc ukończenia studiów, należałoby używać rozmaitych skrótów np. dr, mgr, inż. – (np. mgr nauk matematycznych, inż. nauk o zarządzaniu, który zdobył doktorat z nauk techn.) więcej na stronie http://maciejszmit.blogspot.com/2016/09/jak-to-jest-z-tym-doktoratem.html.
  • Doktor nauk prawnych radca prawny
    3.10.2016
    3.10.2016
    Szanowni Państwo,

    zwracam się z pytaniem, jak powinna brzmieć oficjalna wizytówka lub podpis w służbowym e-mailu osoby, która jest jednocześnie doktorem nauk prawnych jak i posiada tytuł zawodowy, np. radcy prawnego.

    Która formuła będzie właściwa:
    dr n. pr. r. pr. Jan Kowalski
    dr r. pr. Jan Kowalski
    dr n. pr. Jan Kowalski, r. pr.
    dr Jan Kowalski, r. pr.
    dr n. pr. Jan Kowalski, radca prawny
    dr Jan Kowalski, radca prawny

    Będę wdzięczny za podpowiedź.

    Łączę wyrazy szacunku,
    KN
  • Szanowny Panie Dziekanie czy Szanowny Panie Profesorze?
    3.10.2016
    3.10.2016
    Szanowni Państwo,
    proszę o wskazanie poprawnych form zwrotów w wiadomościach elektronicznych.
    do dziekana – Szanowny Panie Dziekanie
    do rektora – Szanowny Panie Rektorze
    do profesora – Szanowny Panie Profesorze
    Powyższe formy są oczywiste, a co w przypadku gdy piszemy do dziekana, ale nie jako do osoby pełniącej funkcję tylko jako do naszego wykładowcy?
  • Zwracanie się do kogoś po nazwisku
    22.09.2016
    22.09.2016
    Tłumaczę książki z angielskiego i nie zawsze wiem, jak bohater ma na imię.

    Pozdrawiam serdecznie
    Dorota
  • Szanowny Panie Dziekanie czy Szanowny Panie Doktorze?
    16.07.2016
    16.07.2016
    Szanowni Państwo,
    czy dobrze myślę, że podanie do dziekana najlepiej zacząć słowami Szanowny Panie Doktorze, a nie np. Szanowny Panie Dziekanie? Stopień naukowy wydaje mi się bardziej prestiżowy niż funkcja dziekana. Dodam, że podanie ma formę elektroniczną, więc nie ma miejsca na wpisanie adresata i oddanie mu w tym miejscu należnego szacunku (Doktor X // Dziekan Wydziału Y itd.). Jest tylko pole „treść podania”.

    Z wyrazami szacunku
    Czytelnik
  • Etykieta komunikacji elektronicznej
    16.07.2016
    16.07.2016
    Szanowni Państwo,
    jeszcze jedno pytanie z etykiety komunikacji elektronicznej. Chciałbym się dowiedzieć, czy przy wymianie oficjalnej korespondencji mejlowej należy każdorazowo rozpoczynać i kończyć wiadomość eleganckimi zwrotami, czy po pierwszej wiadomości można uznać, że rozpoczęliśmy pewien dialog i nieumieszczanie żadnych formuł jest w porządku?
    Z wyrazami szacunku
    Czytelnik
  • Nocne mejlowanie…
    14.07.2016
    14.07.2016
    Szanowni Państwo,
    mam pytanie związane z etykietą komunikacji elektronicznej. Czy jest cokolwiek niewłaściwego w wysyłaniu oficjalnych wiadomości mejlowych w późnych godzinach wieczornych lub nawet w nocy?

    Z wyrazami szacunku
    Czytelnik
  • Prof. UW
    29.05.2016
    29.05.2016
    Szanowni Państwo,
    w formalnych dokumentach spotykam się z różną pisownią stanowiska profesora nadzwyczajnego. Proszę o wskazanie prawidłowej formalnej pisowni.

    dr hab. Jan Kowalski – prof. UW
    dr hab. Jan Kowalski – prof. nadzw. UW
    dr hab. Jan Kowalski, prof. UW
    dr hab. Jan Kowalski, prof. nadzw. UW
    prof. UW dr hab. Jan Kowalski
    prof. nadzw. UW, dr hab. Jan Kowalski
  • Zanurzenie oceny
    27.04.2016
    27.04.2016
    Czy zwrot mścić się (wg słownika: ‘odpłacać złem za zło, brać odwet za krzywdy lub niepowodzenia’) obejmuje swoim znaczeniem domniemanie winy? Innymi słowy, kiedy mówimy, że Iks mści się na Igreku za coś, to czy tym samym wyrażamy przekonanie, że Igrek rzeczywiście to coś popełnił lub jest za to coś odpowiedzialny?
  • Jak się żegnać na Facebooku?
    25.04.2016
    25.04.2016
    Szanowna Redakcjo,
    chciałbym dowiedzieć się jak w poprawny sposób zakończyć rozmowę prowadzoną za pomocą SMS lub prowadzoną na Facebooku. Szczególnie wtedy, gdy wiem, że następna forma kontaktu również będzie odbywać się tą samą drogą. Pisząc do mojego interlokutora do zobaczenia lub do usłyszenia odnoszę wrażenie, że piszę niepoprawnie.

    Z wyrazami szacunku
    Jakub Tyliszczak
  • Pisownia zwrotów grzecznościowych na stronach internetowych
    29.02.2016
    29.02.2016
    Chciałabym zadać pytanie dotyczące pisowni zwrotów grzecznościowych na stronach internetowych. Czy piszemy je wielką literą, jak jest to przyjęte w korespondencji? Podam przykład zdania: Nasi eksperci chętnie odpowiedzą na Twoje (twoje?) pytania.
    Osobiście zastosowałabym wielką literę, aby wyrazić szacunek dla użytkownika strony i pokazać, że w jakimś sensie zwracam się bezpośrednio do niego. Czy jest to poprawne?
    Z góry dziękuję za odpowiedź.
  • Mili państwo
    25.02.2016
    25.02.2016
    Szanowni Państwo,
    czy zwrot mili państwo może być odbierany jako nadużycie lub zbytnie spoufalanie się? Chodzi mi o sytuacje oficjalne, np. wykładowca zwracający się w ten sposób do studentów lub prelegent podczas wystąpienia do zgromadzonej publiczności.
    Pozdrawiam
    Cyprian Gębicki
  • ciocia czy Ciocia
    8.12.2015
    8.12.2015
    Szanowni Państwo, w poradzie ona czy Ona jest mowa o tym, żeby zapisywać wielką literą wyrazy nazywające rodziców adresata. A co, jeśli w jednym tekście mówimy nie tylko o rodzicach adresata, ale także np. o rodzeństwie, dziadkach, cioci? Wówczas użycie wielkiej litery tylko wobec rodziców wydaje mi się większym zgrzytem niż zapisanie wszystkich małą. Czy w takiej sytuacji lepiej wszystkich członków rodziny pisać od małej, czy wszystkich od wielkiej?
  • ciocia czy Ciocia
    8.12.2015
    8.12.2015
    Szanowni Państwo, w poradzie ona czy Ona jest mowa o tym, żeby zapisywać wielką literą wyrazy nazywające rodziców adresata. A co, jeśli w jednym tekście mówimy nie tylko o rodzicach adresata, ale także np. o rodzeństwie, dziadkach, cioci? Wówczas użycie wielkiej litery tylko wobec rodziców wydaje mi się większym zgrzytem niż zapisanie wszystkich małą. Czy w takiej sytuacji lepiej wszystkich członków rodziny pisać od małej, czy wszystkich od wielkiej?
Przeglądaj słowniki
Przeglądaj Słownik języka polskiego
Przeglądaj Wielki słownik ortograficzny
Przeglądaj Słownik języka polskiego pod red. W. Doroszewskiego