Zebraliśmy tu odpowiedzi na pytania dotykające różnych problemów językowych, czasem bardzo szczegółowych lub indywidualnych. Dotyczą one niemal wszystkich dziedzin języka. Każdy może tu znaleźć coś, czego nie wiedział, a co go zainteresuje.
różne
-
Pisanie prac naukowych13.03.201813.03.2018przydatne zwroty i słowa przy pisaniu prac naukowych
-
14 października 2017 r. w serwisie Player.pl został nadany (lub wyemitowany) pierwszy odcinek (nowego) serialu „Szkoła. Parodia” 1.02.20181.02.2018Napisałem pewne zdania na Wikipedii. Jakaś osoba wytknęła mi aż sześć błędów. Napisała, że nie zaczyna się zdania od daty, że po roczniku wstawia się „r.”, że nie mówi się „pojawiła się premiera serialu”, tylko „premiera odbyła się”, że w zdaniu „(…) pojawiły się znane osoby, czyli (…)” powinienem był napisać „m.in.”, nie „czyli”, że zdanie „odcinki pojawiają się w soboty” jest bez sensu, że w zdanie „serial liczy 6 odcinków” powinienem był napisać „będzie liczył”.
Sądzę, ze dobrze napisałem. Kto ma rację?
-
Tytulatura duchownych17.01.201817.01.2018Szanowni Państwo!
Proszę o pomoc w zaproszeniu na ślub dla zaprzyjaźnionego księdza. Ksiądz jest doktorem habilitowanym oraz nadano mu tytuł kapelana Jego Świątobliwości. Zastanawiam się, czy użyć formy: Rev. ks. dr hab. … Spotkałam się również z formą Czcigodny.
Proszę o pomoc.
-
Nowe zapożyczenie: zaadresować problem 12.01.201812.01.2018Ostatnio bardzo często słyszę wyrażenie zaadresować problem. Z kontekstu wynika, że osoba używająca tego wyrażenia ma na myśli: zdiagnozować, opisać, zrozumieć lub zrobić coś z nim. Jest to bezpośrednia kalka angielskiego wyrażenia to address a problem. Przykład z Internetu: Zgadzam się, że związki zawodowe nie powinny […], ale na pewno trzeba zaadresować problem likwidowanych miejsc pracy. Czy z językowego punktu widzenia jest dopuszczalna?
-
Wtrącenia w narracji i dialogu19.12.201719.12.2017Szanowni Państwo,
uprzejmie proszę o objaśnienie znaczenia, funkcji i użycia wtrąceń było i uważacie jak w poniższych przykładach z Sienkiewicza i Gałczyńskiego:
Pani Makowiecka nadjechała o zupełnym już mroku […] Chciała, było, zaraz na drugi dzień szukać sobie innej gospody w samym mieście, ale na nic się nie przydał jej opór.
i nagle patrzcie: tak jak było w telegramie:
przed samymi, uważacie, Sukiennicami […].
Dziękuję i pozostaję z wyrazami szacunku.
-
Zapraszamy po nowości książkowe 17.11.201717.11.2017Szanowna Pani,
chciałam zapytać, czy prawidłowe jest sformułowanie Zapraszamy do szkolnej biblioteki po nowości książkowe.
Jeśli nie, to jakie byłoby lepsze?
Z góry dziękuję za odpowiedź.
Z poważaniem
Magdalena Ziółkowska (nauczyciel bibliotekarz).
-
Nie zgadzamy się na… czy nie ma naszej zgody na…?6.11.20176.11.2017Szanowni Państwo,
w wypowiedziach polityków i innych osób publicznych zwróciło moją uwagę częste sformułowanie typu: Nie ma mojej (naszej) zgody na… . Zastanawiam się, jaka jest różnica między nim a powiedzeniem Nie zgadzam(y) się na…, z czego wynika sięganie po właśnie taki sposób wyrażenia opinii.
-
Skierowany14.09.201714.09.2017Szanowni Państwo,
w trakcie pisania artykułu natknąłem się na językową barierę, której nie jestem w stanie indywidualnie pokonać. Słowo klucz mojego pytania to skierowany. Opisując pewne zjawiska ekonomiczne, używam sformułowania przedmiot konsumpcji skierowany w/na zaspokojenie potrzeb występujących u konsumentów. Która z form jest poprawna: w czy na? Podobnie: działania skierowane w uświadamianie konsumentów czy na uświadamianie.
Dziękuje za pomoc! -
Gdy podchorąży jest kobietą…29.06.201729.06.2017Moje pytanie związane jest z żeńskim odpowiednikiem tytułu wojskowego podchorąży.
Czy dopuszczalna jest forma tytułu podchorążyni? Czy może należy zostawić ten tytuł niezmieniony i używać zwrotu pani podchorąży?
Z poważaniem
M.R.
-
Aktywna młodzież dla szerokiego rynku pracy24.05.201724.05.2017Czy sformułowanie: Aktywna młodzież dla szerokiego rynku pracy jest poprawne? Czy zasadne jest stosowanie dla, czy też należałoby to sformułować w inny sposób?
Z wyrazami szacunku
Anna Wałukanis
-
Torba upominek czy torba upominków?15.05.201715.05.2017Dostaniesz torbę upominek czy: Dostaniesz torbę upominków?
-
Co znaczy za tydzień?15.05.201715.05.2017Czy określenie za tydzień może oznaczać w przyszłym tygodniu (nieistotne, który dzień)?
W znaczeniu: ‘za tygodniem, który trwa’. Czy poprawne jest tak myśleć w jakimś kontekście? Podobnie określenia: za jeden dzień, jeśli już trwa.
-
Miasto9.05.20179.05.2017Chciałabym spytać o etymologię słowa miasto i czy dopuszczalne jest pisanie w dokumentach miasto XXX, np. miasto Poznań, w mieście Poznań. Słyszałam, że to rusycyzm i nie jest dopuszczalne pisanie tego typu wyrażeń w dokumentach urzędowych.
-
Zawsze skręcam w lewo przeciw własnym horyzontom20.04.201720.04.2017Czy to jest poprawne zdanie: Zawsze skręcam w lewo przeciw własnym horyzontom?
-
Przecinek i coś jeszcze10.04.201710.04.2017Nikt nie jest takim jakim się wydaje.
Czy należy postawić przecinek miedzy słowami takim i jakim.
-
Weteran i jego odznaczenia10.04.201710.04.2017Jak jest poprawnie/zgrabniej: weteran z Wietnamu czy weteran Wietnamu (w domyśle: weteran wojny wietnamskiej, ale to w dialogu, więc preferowana jest krótsza forma).
Czy weteran, który uzyskał wiele medali, jest weteranem odznaczonym, czy udekorowanym?
Dziękuję i pozdrawiam
Dorota -
Memoriał31.03.201731.03.2017Mam pytanie o nazwę zawodów sportowych organizowanych w celu uczczenia czyjejś pamięci.
Nazwa: Międzynarodowy Memoriał Szachowy Jana Nowaka jest jedyną poprawną czy dopuszczalne jest też dodanie słowa imienia, czyli: Międzynarodowy Memoriał Szachowy im. Jana Nowaka?
Dodatkowo, czy całą nazwę takich rozgrywek należy zawsze traktować jako nazwę własną i wszystkie wyrazy rozpoczynać wielką literą?
Jeśli piszemy o konkretnym turnieju jednym słowem, to piszemy o memoriale czy o Memoriale?
-
LaTeX (ponownie)22.03.201722.03.2017Chciałem uzupełnić poradę http://sjp.pwn.pl/szukaj/latex.html informacją, że autorzy tego programu – jak i wcześniejszego programu, a w zasadzie języka zapisu dokumentów, zwanego TEX (przy czym E zapisywane było w rejestrze dolnym), którego ten program jest modyfikacją – wyraźnie zaznaczali zawsze, że jedyną poprawną wymową jest [latech] (niepoprawna jest też wymowa [lejtech]), ale po polsku może to być TYLKO [latech], nie [lateks], bo lateks to coś zupełnie innego (zob. https://pl.wikipedia.org/wiki/LaTeX i https://pl.wikipedia.org/wiki/Lateks).
Podobnie mieliśmy wcześniej problem z programem ChiWriter, który polscy użytkownicy z uporem nazywali [czi-rajterem], pomimo że jego autor, notabene Niemiec, zawsze zaznaczał, że ma być czytane [kaj], bo takie jest jego imię (Kay Horstmann) i zarazem tak po angielsku czyta się grecką literę chi (X) – z tego ostatniego względu po polsku można by czytać [chi-rajter] ale nigdy [czi-rajter].
Poza tym nie wiem, dlaczego Pani uważa, że nazwy programów nie są nazwami własnymi. Czy dlatego, że każdy taki program może istnieć w setkach czy tysiącach egzemplarzy jak egzemplarze samochodów marki „ford”? Chyba byłaby to fałszywa analogia. Oprogramowanie jest wynikiem aktu twórczego, jak książka, więc jego nazwa jest czymś bardziej analogicznym do tytułu dzieła literackiego niż do marki samochodu itp. (Zresztą dowolne dzieło literackie, np. „Czarodziejka z jeziora”, jako książka też może istnieć i istnieje w tysiącach egzemplarzy).
Wszystkie nazwy programów, typu Word, WordPerfect, ChiWriter powinniśmy chyba zatem pisać wielką literą (ja to zresztą jest praktykowane, ale nie wiem, czy ze względu na wpływ angielskiego, czy na rzeczywistą refleksję językową typu przeprowadzonej przez mnie).
Pisownia, która „małe zawiera w środku i na końcu wielkie litery”, jest nietypowa nie tylko dla polszczyzny, ale w zasadzie dla wszystkich nowożytnych języków zachodnich (w tym i angielskiego) – oprócz klingońskiego.
Wydaje mi się także, że nie mówi się po polsku o wynalazcy oprogramowania, tylko o jego twórcy. Ale może się mylę?
Maciej St. Zięba -
Akcja działa się na początku lipca (w ostateczności: na początku miesiąca lipca) 22.03.201722.03.2017Jak odpowiedzieć na pytanie – akcja działa się na początku miesiąca …. . Na początku miesiąca lipca czy na początku miesiąca lipiec?
-
Jest – nie ma, nazwisko13.03.201713.03.2017Czy istnieje jakieś wyjaśnienie tego, że po polsku przeczeniem jest jest nie ma?. Innymi słowy, skąd dwa różne czasowniki w paradygmacie (zapytał mnie o to znajomy obcokrajowiec)?
Czy nazwisko Eisendrath się odmienia?
Pozdrawiam serdecznie
Dorota
