składnia

Znajdziesz tu różnorodne informacje o budowie zdania, o wymaganiach jego składników, o szyku wyrazów w zdaniu, o właściwych formach orzeczenia i jego miejscu w zdaniu, o skrótach składniowych, o zapożyczonych konstrukcjach.

  • Tam wszystko pisze
    12.07.2007
    12.07.2007
    Na internetowym forum jeden z dyskutujących zarzucił mi, że w moim zdaniu: „Czytaj posty X ze zrozumieniem – tam wszystko pisze” zrobiłem elementarny błąd, polegający na niepoprawnym napisaniu tam wszystko pisze (nie umieściłem w tym stwierdzeniu podmiotu). Na forach stosuje się język potoczny mówiony. Czyli to, co piszę, zapisuję tak samo, jakbym to mówił. To prawda, że zrobiłem błąd, którego nie powinienem popełniać ani w języku pisanym, ani w mówionymm, i nic nie tłumaczy tego sformułowania?
  • Czytamy daty
    11.07.2007
    11.07.2007
    Chciałabym się dowiedzieć, jak poprawnie napisać słowami od roku 2000 oraz od roku 2001. Która z podanych form jest poprawna: od roku dwa tysiące czy od roku dwutysięcznego; od roku dwa tysiące pierwszego czy od roku dwutysięcznego pierwszego?
  • setki
    9.07.2007
    9.07.2007
    Dzień dobry,
    w tekście tłumaczenia zawarłam następujące zdanie: „Setki indyków padły, zarażone wirusem…”, kierując się tym, że „Setki… padły”. Ale teraz ogarniają mnie wątpliwości, czy jednak to zdanie nie powinno brzmieć: „Setki indyków padło, zarażonych wirusem…”. Bardzo proszę o rozstrzygnięcie tych wątpliwości. Dziękuję.
    Z poważaniem
    Magdalena Domaradzka
  • dziewczyna w ciemnych włosach?
    9.07.2007
    9.07.2007
    Które jest poprawne stwierdzenie: dziewczyna z ciemnymi włosami czy dziewczyna w ciemnych włosach? Wydaje mi się, że to pierwsze stwierdzenie, jednak powszechnie używany jest ten drugi zwrot.
  • dyżur przy telefonie
    5.07.2007
    5.07.2007
    Jak mówimy poprawnie: dyżur pod telefonem czy dyżur przy telefonie?
  • kolory karciane
    29.06.2007
    29.06.2007
    W słowniku Doroszewskiego dzwonek (kolor karciany) ma również wariant żeński – ta dzwonka. Wino jest nijakie. Kłopot z pozostałymi: czerwień w moim odczuciu bywa zarówno m., jak i ż., a żołądź wyłącznie m., nigdy zaś ż. Nie znajduję jednak potwierdzenia w słownikach. Nie potrafię również znaleźć formy to czerwo. Czy jest ona słusznie pominięta?
  • pielgrzym po świecie
    25.06.2007
    25.06.2007
    Na pomniku widnieje napis „Bojownikom o wolność”, a książka nosi tytuł „Jan Paweł II – pielgrzym po świecie”. Kiedy takie połączenia rzeczownika z przyimkiem są poprawne? Nie mówimy przecież lekarze na wątrobę (od leczyć kogoś na wątrobę) ani pracownicy nad książką (od pracować nad książką).
  • X i Y czy Y i X?
    21.06.2007
    21.06.2007
    Zastanawiam się która forma jest poprawna: „(…) za bardzo dobre wyniki w nauce i wzorowe zachowanie” czy „(…)za wzorowe zachowanie i bardzo dobre wyniki w nauce”? Od czego to zależy? Pozdrawiam.
  • tłumacz (z) języka
    8.06.2007
    8.06.2007
    Dzień dobry,
    chciałam zapytać, czy poprawna jest fraza tłumacz języka. Na pewno poprawnie jest tłumacz z języka oraz tłumacz literatury albo tłumacz Dostojewskiego, co jest logiczne. Tłumacz języka występuje bardzo często (np. „Anna Iksińska, tłumacz przysięgły języka angielskiego”), ale przecież języka się nie tłumaczy, tylko teksty.
    Dziękuję i pozdrawiam,
    Ewa
  • Słodzimy herbatę
    8.06.2007
    8.06.2007
    Słodzę herbatę jedną łyżeczką cukru, połową łyżeczki cukru, ćwiercią łyżeczki cukru. Czy dobrze myślę? Bo chyba nie: „Słodzę herbatę ćwierć łyżeczki cukru”?
    A jeśli mam herbatę, łyżeczkę i ilość cukru wynoszącą jedną całą i jeszcze połowę łyżeczki? „Słodzę herbatę półtorą (półtorej) łyżeczki cukru”? A może to już liczba mnoga i półtorymi łyczeczkami ją słodzę?
    A gdyby ktoś miał zwyczaj słodzić herbatę widelcem (albo nożem, bo też rodzaj męski) i ilością cukru mieszczącą się na nim półtora raza?
  • serwis ze zleceniami
    8.06.2007
    8.06.2007
    Szanowne PWN,
    w internecie są strony prezentujące zlecenia, np. http://zlecenia.przez.net/. Zastanawiam się, czy można je określić jakimś ogólnym zwrotem z 2–3 słów (użyć go w publikacji). Myślałem o nazwie serwis zleceniowy, jednak taka kolokacja w Google pojawia się tylko raz. W podobnej poradni wytłumaczono mi też, że serwis zleceniowy wg definicji słownikowej obu słów znaczy raczej 'obsługa zleceń'. Czy serwis prezentujący zlecenia to jedyna możliwa krótka nazwa?
    Pozdrawiam i dziękuję.
  • w dacie
    8.06.2007
    8.06.2007
    Dzień dobry,
    prześladuje mnie wyrażenie w dacie. Czy to jest moja obsesja, czy jednak można wymienić to wyrażenie na być może lepsze? Czy można zastąpić je słowem według, w momencie lub jakimś innym? A w przykładzie: „Optymizm i pesymizm różnią się jedynie w dacie końca świata” czy nie można zastąpić go słowem datą?
    Z góry dziękuję
    AB
  • wakat
    28.05.2007
    28.05.2007
    Czy określenie wakat na stanowisku X jest poprawne? Jeżeli nie, jak brzmi prawidłowe wyrażenie odnoszące się do podanego przykładu?
    Z góry bardzo dziękuję za odpowiedź.
  • w obiekcie czy na obiekcie?
    28.05.2007
    28.05.2007
    Szanowni Państwo!
    Kończę obecnie pisać pracę magisterską i wszedłem w mały spór z moim promotorem. Chodzi mianowicie o jeden zwrot. Która forma jest poprawna, a jeśli obydwie są poprawne, to która jest powszechniejsza: na obiekcie sportowym czy w obiekcie sportowym, np. w zdaniu: „…oraz od warunków panujących na obiekcie sportowym…?
    Serdecznie proszę o jak najpilniejszą odpowiedź (pracę oddaję w przyszłym tygodniu).
    Z poważaniem
    Paweł Skrajniak
  • w miarę
    28.05.2007
    28.05.2007
    Szanowni Państwo,
    czy poprawne jest sformułowanie żyć w miarę przyzwoitych warunkach, czy raczej powinno być żyć w warunkach w miarę przyzwoitych? Wydaje mi się, że w pierwszym przypadku powinno być podwójne w, co brzmiałoby dziwnie.
    Pozdrawiam
    Beata
  • większość
    21.05.2007
    21.05.2007
    Jak poprawnie napisać: „Większość ludzi uczestniczyło” czy „…uczestniczyła”?
  • za piętnaście siódma
    18.05.2007
    18.05.2007
    Witam serdecznie!
    Uraził mi „wewnętrzne ucho” przeczytany w książce zwrot: „Było za piętnaście siódma”. Czy słusznie? Zdaje mi się, że jednak tą podstawową informacją jest tutaj ta godzina siódma w rodzaju żeńskim, a nie że coś było, jakiś stan przed siódmą. Czy się mylę? Bo gdyby poprzestawiać szyk słów, mielibyśmy: „Była siódma za piętnaście”, a nie było… Czy to jest w ogóle jakiś argument i jakaś metoda – przestawić szyk słów w zdaniu, żeby odkryć rodzaj?
    Dziękuję i pozdrawiam.
  • miasto Zielona Góra
    14.05.2007
    14.05.2007
    Szanowni Państwo!
    Problem znany i poruszany, ale dla mnie wciąż nurtujący. Nazwy większych miast wchodzą w związek rządu, dlatego mówimy: Urząd Miasta Warszawy, Gorzowa itd. Dlaczego więc spotykam się z określeniami Urząd Miasta Zielona Góra, Prezydent Miasta Zielona Góra??(Miasto to porównywalne jest do Gorzowa pod względem liczby ludności). Czy przyjąć obiegową konstrukcję ze składnią rządu i wziąć pod uwagę fakt, że w tym mieście jest częściej stosowana, a więc bardziej zalecana??
  • się
    14.05.2007
    14.05.2007
    Witam, od pewnego czasu zastanawiam się, kiedy można, a kiedy nie wolno dodawać się do czasowników. Słyszałem bowiem, że zdanie „Muszę się usiąść” jest błędem, natomiast „Muszę się zapytać” już jest dobre. Jaka jest reguła? Z góry dziękuje za odpowiedź!
  • wyświetlić na telefonie
    14.05.2007
    14.05.2007
    Dzień dobry,
    chciałam zapytać o wyrażenie wyświetlać w/na telefonie (komórkowym). Chodzi mi o to, czy powinno się mówić wyświetlać zdjęcia, strony www itd. W telefonie, czy NA telefonie – analogicznie do na komputerze i na ekranie.
    Dziękuję bardzo i pozdrawiam,
    Ewa
Przeglądaj słowniki
Przeglądaj Słownik języka polskiego
Przeglądaj Wielki słownik ortograficzny
Przeglądaj Słownik języka polskiego pod red. W. Doroszewskiego