składnia

Znajdziesz tu różnorodne informacje o budowie zdania, o wymaganiach jego składników, o szyku wyrazów w zdaniu, o właściwych formach orzeczenia i jego miejscu w zdaniu, o skrótach składniowych, o zapożyczonych konstrukcjach.

  • w środę i we środę
    6.02.2007
    6.02.2007
    Dzień dobry,
    chciałabym zapytać, która forma jest poprawna: w środę (tak się mówiło także w moim domu) czy we środę (coraz częściej słyszę tę wersję)? Z góry dziękuję i pozdrawiam redakcję poradni!
  • życzenia urodzinowe
    6.02.2007
    6.02.2007
    Jak napisać: „Najlepsze życzenia z okazji 30-lecia urodzin” czy „z okazji urodzin 30-lecia”? Proszę o szybką odpowiedź. Dziękuję.
  • przed tym, zanim czy przed tym, jak?
    2.02.2007
    2.02.2007
    Które wyrażenie jest poprawne: przed tym, zanim czy przed tym, jak? Wydaje mi się, że przed tym, zanim jest tautologią. Przykładowe zdania: „Pożar wybuchł dwie godziny przed tym, zanim Nowakowie wrócili do domu”, „Pożar wybuchł dwie godziny przed tym, jak Nowakowie wrócili do domu”.
  • zjeść kotleta, wypalić papierosa
    2.02.2007
    2.02.2007
    Jak powinno się traktować wyrażenie zjadłem kotleta? Wedle zasad powinno ono brzmieć zjadłem kotlet, ale rzadko się słyszy tę formę. Podobnie, częściej można usłyszeć wypalił papierosa zamiast wypalił papieros. Czy odmianę osobową należy w tym przypadku uznać jednoznacznie za błąd?
  • odnośnie (do) czegoś
    31.01.2007
    31.01.2007
    Dzień dobry!
    Podczas ostatniej lekcji języka polskiego powstała dyskusja o tym, która z wersji zdań z odnośnie jest prawidłowa, więc postanowiłam zapytać Pana jako eksperta. Która wersja jest poprawna, a która nie: odnośnie szkoły czy odnośnie do szkoły?
    Z góry dziękuję bardzo za odpowiedź na nurtujące mnie pytanie,
    Aleksandra Paukszta
  • kupon o wartości 20 PLN
    23.01.2007
    23.01.2007
    Dzień dobry,
    bardzo proszę o informację, która z form jest poprawna: kupon o wartości 20 PLN czy kupon wartości 20 PLN?
    Dziękuję
  • jednak
    19.01.2007
    19.01.2007
    Szanowni Państwo,
    czy słowo jednak powinno zajmować w zdaniu jakąś określoną pozycję? Pamiętam, jak pewna Pani – doświadczony korektor-redaktor – zapewniała mnie, że jednak zawsze stoi na drugiej pozycji, nie rozpoczyna zdania, nie kończy. Czy to prawda?
    — „Jednak nie pójdę tam nigdy więcej”.
    — „Nie pójdę jednak tam nigdy więcej”.
    A może jeszcze inaczej?
    Z pozdrowieniami
  • emotikony
    18.01.2007
    18.01.2007
    Czy emotikonów, będących kombinacjami znaków interpunkcyjnych, można jednocześnie używać w charakterze tych znaków? Przykładowo, jeśli fragment tekstu kończący się uśmieszkiem ;) chcemy ująć w nawias, to czy można pominąć nawias zamykający, bo przecież w uśmieszku jest nawias. Np. tekst „Cieszę się :-)” ujęty w nawias powinien wyglądać tak: „(Cieszę się ;-)” czy tak: „(Cieszę się ;-))”?
  • po półtorej godziny
    15.01.2007
    15.01.2007
    Jeśli odmieniamy liczebnik półtora, łącząc go z rzeczownikiem godzina, to czy powinniśmy powiedzieć np. po półtorej godzinie?
  • jeden z…
    15.01.2007
    15.01.2007
    Jeśli w filmie (książce) grupę głównych bohaterów stanowi kobieta i kilku mężczyzn, to jak powiedzieć o kobiecie:
    - jeden z bohaterów;
    - jedna z bohaterek;
    - jedna z bohaterów?
    Pierwsze sformułowanie sugeruje, że chodzi o mężczyznę, w drugim zgrzyta liczba mnoga bohaterek (bo jest tylko jedna), wreszcie w trzecim pojawia się co najmniej nietypowa, o ile wręcz nie niepoprawna jedna bohater. Jak wybrnąć z tej sytuacji, nie rezygnując z konstrukcji 1 z…?
  • sto złotych
    7.01.2007
    7.01.2007
    Czy słusznie razi mnie zdanie: „Zapłaciłem sto złoty za felgi”? Czy nie powinno być sto złotych?
  • A więc…
    7.01.2007
    7.01.2007
    Dzień dobry.
    Wiele się mówi, że zaczynanie zdania od a więc jest niepoprawne. Ale co kompetentniejsze osoby twierdzą, że jest poprawne, o ile używane w mowie potocznej. Jak jest naprawdę?
  • samemu
    30.12.2006
    30.12.2006
    Witam!
    Mam pytanie odnoście odmiany słowa sam. Zastanawiam się, czy poprawna jest forma samemu, np. samemu coś zrobiłem, oni coś zrobili samemu. Ostatnio często się spotykałam z taką formą i nie wydaje mi sie ona poprawna, dlatego ten problem mnie nurtuje. Za odpowiedź serdecznie dziękuję.
  • wyjaśnienia i uwagi
    24.12.2006
    24.12.2006
    Szanowni Państwo,
    czy wyrażenie wyjaśnienie do czegoś w znaczeniu 'wyjaśnienie treści jakiegoś dokumentu', np. wyjaśnienia do dokumentacji, raportu etc., jest poprawne językowo i dopuszczalne w polszczyźnie?
    Pozdrawiam
  • technologia
    18.12.2006
    18.12.2006
    Szanowni Panstwo!
    Uprzejmie proszę o informację, czy poprawne jest sformułowanie: „Drut produkowany jest technologią…”. Czy raczej: „Drut produkowany jest zgodnie z technologią / w technologii…”?
    Z poważaniem,
    Alina Szyposz
  • około
    9.12.2006
    9.12.2006
    Witam,
    proszę o odpowiedź na pytanie, jaką formę powinien przyjąć rzeczownik minuta w takim zapisie: „Smażyć około 2 minut/minuty”. I podobnie, czy należy napisać/powiedzieć: „Dodać około 2 litry” czy „…około 2 litrów”?
    Dziękuję za pomoc
  • zdania z liczebnikami
    6.12.2006
    6.12.2006
    Witam,
    bardzo proszę o rozstrzygnięcie, które zdanie jest poprawne: „Pozostałe pięć zdań JEST tautologiami” czy „Pozostałe pięć zdań SĄ tautologiami”? Skłaniam się ku pierwszej wersji, ale ktoś mnie uparcie przekonuje, że poprawna jest ta druga. A może powinno być „Pozostałych pięć zdań…”?
  • w zegarku czy z zegarkiem?
    30.11.2006
    30.11.2006
    Witam serdecznie,
    jak poprawnie należy powiedzieć: „Weszłam do wody w zegarku” czy „z zegarkiem”? Chodzi mi o sytuację, w której wchodzę do wody, mając zegarek na ręce.
    Pozdrawiam
  • nabywać uprawnienia
    23.11.2006
    23.11.2006
    Szanowni Państwo,
    zwracam się z uprzejmą prośbą o wskazanie, które z poniższych zdań jest poprawne – chodzi o odmianę słowa uprawnienia: (1) „Od stycznia pracownicy nabywają uprawnień do przystąpienia do umowy”, (2) „Od stycznia pracownicy nabywają uprawnienia do przystąpienia do umowy”. Jeżeli powyższe zdania nie są poprawne, uprzejmie proszę o wskazanie prawidowej odmiany.
    Z poważaniem,
    Justyna Kalwat
  • puszta
    20.11.2006
    20.11.2006
    Witam Państwa!
    Chciałabym się upewnić, czy dopuszczalny jest zwrot: „Byliśmy w puszcie” (step węgierski), czy tylko „Byliśmy na puszcie”. Serdecznie pozdrawiam!
    K.M.
Przeglądaj słowniki
Przeglądaj Słownik języka polskiego
Przeglądaj Wielki słownik ortograficzny
Przeglądaj Słownik języka polskiego pod red. W. Doroszewskiego