składnia

Znajdziesz tu różnorodne informacje o budowie zdania, o wymaganiach jego składników, o szyku wyrazów w zdaniu, o właściwych formach orzeczenia i jego miejscu w zdaniu, o skrótach składniowych, o zapożyczonych konstrukcjach.

  • środowisko biznesu
    13.11.2002
    13.11.2002
    Która z form jest poprawna:
    – środowiska biznesu?
    – środowiska biznesowe?
    Dziękuję
    Anna Haris
  • oboje oczu
    12.11.2002
    12.11.2002
    Dzień Dobry.
    Jak brzmi poprawny zapis: na obu oczach czy na obydwu oczach? Czy obie warianty są poprawne? Tekst ma być wykorzystany do krótkiego tekstu reklamowego.
    Pozdrawiam
    Joanna Bitner
  • motywacja
    6.11.2002
    6.11.2002
    Szanowni Państwo,
    Czy poprawne jest sformułowanie: „szeroki zakres motywacji podróży turystycznych”? Zastanawiam się, czy słowa motywacja mozna używać bez przyimka w tym kontekście.
    Z góry dziękuję za pomoc
    Anna K.
  • numer
    6.11.2002
    6.11.2002
    Który ze zwrotów jest poprawny: problemy można zgłaszać pod numer telefonu czy pod numerem telefonu?
    Dziękuję.
  • wybrać – kim lub na kogo?
    6.11.2002
    6.11.2002
    Witam,
    Nardzo proszę o udzielenie odpowiedzi na pytanie, czy poprawnie jest napisane następujące zdanie: „W wyniku głosowania Starostą wybrano Pana Jana Nowaka”. Czy należało napisać, że „…na Starostę wybrano Pana Jana Nowaka”?
  • łaskiś pełna
    5.11.2002
    5.11.2002
    Czy w modlitwie Zdrowaś Mario można powiedzieć łaskiś pełna? Skąd wzięło się to -ś na końcu?
    Czy poprawnie powiedzieć Chwała Ojcu (…) jak była…, czy może jak było?
    Pozdrawiam
    Leszek
  • szyk wyrazów
    4.11.2002
    4.11.2002
    Ostatnimi czasy drażnią mnie konstrukcje, których przykłady podaję niżej. Podobne bardzo często słychać w mediach i można znaleźć w prasie. Czy to tylko moje przewrażliwienie, czy też we wszystkich tych zdaniach szyk powinien być zdecydowanie inny?
    • X zginął w zorganizowanej przez Rosjan zasadzce.
    • Jutro rano moskiewskiego czasu zaczną zabijać zakładników.
    • To teraz jedyne miejsce, w którym mogą występować musicalowi artyści.
    • Nowe przepisy umożliwiły powstanie rodzinnych wytwórni.
    • Tym zadaniom nie podoła człowiek, dla którego najważniejsza jest polityczna kariera.
    • Adresy komisji wyborczych można znaleźć na obwieszczeniach porozwieszanych w publicznych miejscach.
    • Pisma poświęcone broni nie mają nic do zarzucenia karabinom czy pistoletom amerykańskiej produkcji.
    • W moim przekonaniu nastąpiła nadinterpretacja tekstu rozszerzająca nieprawnie pojęcie estetyczne na ideologię polityczną totalitarnego państwa.
    • Przedstawiamy skuteczne lekarstwa na codzienne dolegliwości biurowych aplikacji.
    • Unijne standardy (tytuł artykułu)
    • Wybierz firmę X, która zabezpieczy twoją finansową przyszłość.
    • 10 weekendowych wyjazdów (wygrane w konkursie)

    Pozdrawiam! :-))
  • życzyć sobie
    4.11.2002
    4.11.2002
    Witam,
    Mam następujący problem: chciałam użyć w zdaniu wyrażenie takie uwagi, mianowicie: „Czy życzysz sobie z mojej strony…?”. No właśnie: TAKICH UWAG czy też TAKIE UWAGI???
    Z góry dziękuję za pomoc.
  • chrupki i frytki
    31.10.2002
    31.10.2002
    Szanowni Państwo,
    Dręczy mnie problem chrupek. Proszę mi powiedzieć, jak brzmi l.poj., M.: chrupek czy chrupka? A może chrupki występują tylko w liczbie mnogiej w obu rodzajach? Kiedyś podobny problem był z frytkami, które występowały jeszcze w słowniku Doroszewskiego tylko w l. mn. obu rodzajów; teraz w słowniku Markowskiego frytki występują w obu rodzajach w liczbie pojedynczej. Może z chrupkami jest podobnie?
    Dziękuję.
  • niemożliwym jest…
    31.10.2002
    31.10.2002
    Dzień dobry,
    Nigdy nie miałam problemów z gramatyką i ortografią polską, lecz nigdy też nie byłam zmuszona do użycia następującego wyrazu: niemożliwym w wyrażeniu niemożliwym jest uczestniczenie w…. Przypuszczam, że poprawna ortografia to niemożliwym pisane razem, ale chciałabym się upewnić, ponieważ ślubne zaproszenie z błędem ortograficznym to byłaby jednak niesamowita porażka.
    Z góry bardzo serdecznie dziękuję za szybką odpowiedź.
    Serdecznie pozdrawiam cały zespół.
    D. Drelicharz
  • dystans – do czy wobec?
    31.10.2002
    31.10.2002
    Kiedy powinno się mówić dystans do czegoś, a kiedy należałoby powiedzieć dystans wobec czegoś? Nowy słownik poprawnej polszczyzny wprowadza tu rozróżnienie, ale przyznaję, nie do końca jest ono dla mnie czytelne.
  • nie, które zmienia przypadek
    31.10.2002
    31.10.2002
    Witam,
    Chciałabym zapytać, z jakim przypadkiem łączy się czasownik okradać – z biernikiem czy z dopełniaczem? Kwestia sporna powstała po zastosowaniu wyrażenia nie okradajcie groby – wg mnie błędnego, ale wg polonistki jest to forma poprawna, ponieważ okradać łączy się z biernikiem. Jak jest w rzeczywistosci?
    Dziękuję z góry za odpowiedź
    Anna Hoszcz
  • wybory
    31.10.2002
    31.10.2002
    Interesuje mnie, czy poprawne jest wyrażenie pójść DO wyborów, czy może pójść NA wybory.
  • pod telefonem
    30.10.2002
    30.10.2002
    Witam. Czy poprawne jest zdanie: „O więcej informacji można spytać POD TELEFONEM…”? Słyszę to ostatnio w reklamie szkoleń prowadzonych przez PR, które prowadzą m.in. znawcy języka polskiego.
    Pozdrawiam.
    Ewa Ślaska
  • Renault i Peugeot
    30.10.2002
    30.10.2002
    Witam serdecznie.
    Chciałbym się dowiedzieć, jak powinno się uzgadniać przymiotnik nowy z markami samochodów francuskich Renault i Peugeot. Słowem, która forma jest poprawna: „Sprawdź, czy wygrałeś nowego Renault Megane” czy też „Sprawdź, czy wygrałeś nowe Renaul Megane”? Sądzę, że obie formy są dopuszczalne z przewagą dla formy drugiej. Bardzo proszę o wyjaśnienie wątpliwości.
    Pozdrawiam
    Przemek
  • nazwy restauracji itp.
    25.10.2002
    25.10.2002
    Jeśli restauracja nazywa się U Szkota lub Pod kucykiem, to mówi się: Spotkamy się u Szkota, Byliśmy pod kucykiem. Jak to zapisać – chodzi mi o to, że przyimek rozpoczynający nazwę własną (i pisany wielką literą!) równocześnie ma pełnić rolę zwykłego przyimka w zdaniu. Można obejść problem pisząc: Byliśmy w restauracji „U Szkota” – ale może np. zdanie napisane ma być przytoczeniem czyjejś wypowiedzi (a ten ktoś nie użył słowa restauracji), albo z innych względów (ot, choćby rytm wiersza) chce się uniknąć tego naddatku.
    Do tego dochodzi kwestia cudzysłowu, który pewnie też można pominąć, ale którego stosowanie w przypadku zwykłych nazw typu Parkowa czy Różowy Słoń nie prowadzi do żadnych rozterek. A w przypadku zdania Byliśmy-U-Szkota nie wiadomo, czy otworzyć cudzysłów przed U/u, czy też dopiero przed Szkota.
  • którzyście
    24.10.2002
    24.10.2002
    Czy poprawny jest wyraz którzyście w zdaniu: „Witam wszystkich Państwa, którzyście przybyli na spotkanie”.
  • przyjazny
    24.10.2002
    24.10.2002
    Moje pytanie dotyczy konstrukcji z przymiotnikiem przyjazny. Ostatnio słyszę często przyjazny dla, np. miasto przyjazne dla mieszkańców. Ja powiedziałabym raczej miasto przyjane mieszkańcom. Jaka jest prawidłowa składnia?
  • miasto i gmina
    21.10.2002
    21.10.2002
    Dzień dobry!
    Moje pytanie dotyczy związku frazeologicznego: Prezydent Miasta Będzin czy Będzina, Burmistrz Miasta Czeladź czy Czeladzi, Wójt Gminy Psary czy Psar – okoliczne urzędy różnie traktują ten związek wyrazów – jako związek rządu lub zgody. Również poloniści udzielają różnych odpowiedzi. Państwa odpowiedź pozwoli ujednolicić formę pism urzędowych i nie tylko. Z góry dziękuję.
    Darek
  • udowodnicie państwo
    21.10.2002
    21.10.2002
    Dlaczego nie można powiedzieć: „Uczestnicząc w nich [wyborach], udowodnicie Państwo…”, tylko „…udowodnią Państwo…”? Nie mogę znaleźć reguły.
Przeglądaj słowniki
Przeglądaj Słownik języka polskiego
Przeglądaj Wielki słownik ortograficzny
Przeglądaj Słownik języka polskiego pod red. W. Doroszewskiego