składnia

Znajdziesz tu różnorodne informacje o budowie zdania, o wymaganiach jego składników, o szyku wyrazów w zdaniu, o właściwych formach orzeczenia i jego miejscu w zdaniu, o skrótach składniowych, o zapożyczonych konstrukcjach.

  • udowodnicie państwo
    21.10.2002
    21.10.2002
    Dlaczego nie można powiedzieć: „Uczestnicząc w nich [wyborach], udowodnicie Państwo…”, tylko „…udowodnią Państwo…”? Nie mogę znaleźć reguły.

  • słownie czy cyframi?

    16.10.2002
    16.10.2002

    Czy istnieje jakaś zasada dotycząca sposobu zapisu liczebników, rozstrzygająca, kiedy należy zapisać je słownie, kiedy zaś cyframi?

  • po tym, jak
    8.10.2002
    8.10.2002
    Czy poprawne są konstrukcje typu po tym jak? Na przykład: „Po tym jak dowiedział się o jej zdradzie, popadł w melancholię”. (Może to nie najlepszy przykład, bo w tym zdaniu łatwo byłoby uniknąć tego dziwacznego zwrotu bez szkody dla treści, ale niekiedy trudno jest znaleźć inną wersję). Jeśli to jest dobrze, to czy przed „jakiem” należy postawić przecinek?
  • obejść
    7.10.2002
    7.10.2002
    Jak utworzyć stronę bierną zdania: obejść kamień, drzewo, dom itp.? „Kamień został…”?
  • Co tam pisze w gazecie?
    3.10.2002
    3.10.2002
    Powszechnie wiadomą jest prawidłowość zwrotu: jest napisane. Coraz częściej jednak słyszy się zwrot pisze. Czy jest to zwrot poprawny?
  • przez czy zza?
    3.10.2002
    3.10.2002
    „Ile to razy słyszeliśmy te słowa wypowiadane przez zamknięte ogrodzenie posiadłości” – czy „zza zamknietego ogrodzenia”?
  • rodzaj gramatyczny rzeczowników
    2.10.2002
    2.10.2002
    Szanowni Państwo!
    Coraz częściej zdarza mi się słyszeć następujące konstrukcje: obrać burak, zjeść pomidor, ugotować kurczak, wprowadzić (np. do diety) kalafior. Wszystkie te czasowniki wymagają użycia rzeczownika w bierniku, a przecież bierniki tych rzeczownikow brzmią odpowiednio: buraka, pomidora, kurczaka, kalafiora. Jak poprawnie powinno brzmieć dopełnienie tych czasowników?
    Pozdrawiam
    Aleksandra Sobieraj
  • wakacje
    30.09.2002
    30.09.2002
    Mam następujący problem językowy. Koleżanka spytała mnie, jak powiedzieć, że jako studentka będzie miała jeszcze 2 razy wakacje. Zastanawiała się, jakiej formy ma użyć – czy ma powiedzieć, że będzie miała dwoje wakacji? Moim zdaniem wakacji nie można liczyć, ponieważ jest to opis stanu, tak jak nie można powiedzieć, że będę miała dwoje urodzin, tylko że będę miała dwa razy urodziny albo chandrę itp. Czyli jedyną dopuszczalną formą jest zdanie: „Będę miała dwa razy wakacje”. Czy z urlopem jest tak samo? Bardzo proszę o wyjaśnienie, czy mój tok rozumowania jest słuszny. Dziękuję i pozdrawiam.
    Jolanta Kurowska
  • zgodność podmiotu z orzeczeniem
    30.09.2002
    30.09.2002
    Dyrektor domu kultury wraz z organizatorami koncertu zaprasza gości czy zapraszają gości? Dziękuję za odpowiedź.
  • cztery i pięć
    30.09.2002
    30.09.2002
    Nie mogę znaleźć wyjaśnienia, dlaczego przy wyliczaniu rzeczowników po liczebniku 4 zmienia się końcówka rzeczownika liczby mnogiej np. cztery krowy, ale pięć krów, sześć, siedem itd/ krów, podobnie inne rzeczowniki. Dlaczego liczba pięć jest taka przełomowa w wyliczaniu mnogości? (…) W innych językach, niesłowiańskich, nie ma tego problemu.
    Wojciech Mniszek
  • miasto
    25.09.2002
    25.09.2002
    Czy poprawna jest forma na pieczątce: „ Prezydent Miasta Sieradz”? Zawsze mnie korci, żeby pismo adresować: „Prezydent Miasta Sieradza”. Która forma jest poprawna?
    Dziękuję i pozdrawiam
  • co najmniej
    24.09.2002
    24.09.2002
    Które określenie jest poprawne: złożony z co najmniej dwóch elementów czy złożony co najmniej z dwóch elementów?
  • setka
    23.09.2002
    23.09.2002
    Która forma jest poprawna: „Na koncert przyszły setki osób” czy „Na koncert przyszło setki osób”?
  • burmistrz miasta Chełmży
    23.09.2002
    23.09.2002
    Jaki jest poprawny zapis: Kandydat na „Burmistrza Miasta Chełmża” czy Kandydat na „Burmistrza Miasta Chełmży”?
    Z poważaniem
    Krzysztof Galus
  • Węgry
    23.09.2002
    23.09.2002
    Jak jest z łączliwością Węgier? Wiadomo, że jedziemy na Węgry, ale czy tak samo jest z dzwonieniem? Ile kosztuje minuta rozmowy z Polski na Węgry (czy do Węgier)? Nie mam połączenia z Polski do Węgier czy na Węgry?
  • adres
    20.09.2002
    20.09.2002
    Szanowni Państwo!
    Uprzejmie proszę o wyjaśnienie: list wysyła się POD czy NA adres?
    Dziękuję.
    Paweł Karłowicz
  • minister
    18.09.2002
    18.09.2002
    Interesuje mnie forma wyrazu minister w zdaniu:
    Przepisy bhp […] znajdziecie w rozporządzeniu Ministrów Pracy i Opieki Społecznej, Przemysłu Ciężkiego, Przemysłu Lekkiego, Przemysłu Rolnego i Spożywczego, Żeglugi, Budownictwa oraz Zdrowia.

    Czy prawidłowa jest tu forma liczby mnogiej (tak jak w zapisie), czy może jednak liczba pojedyncza (bo każdy z wymienionych ministrów jest tylko jeden), a może w ogóle powinien być powtórzony wyraz minister?
    Bardzo proszę o odpowiedź i dziękuję za otrzymane do tej pory.
  • konferencja na temat…
    18.09.2002
    18.09.2002
    Czy w zdaniu typu: „Konferencja nt. «Autorytet nauczyciela…»” wyraz autorytet napisany w mianowniku jest poprawnie użyty, czy należałoby napisać autorytetu? Dziękuję za pomoc.
  • daty
    18.09.2002
    18.09.2002
    Czy poprawna jest forma 17 wrzesień, czy 17 września?

    Pozdrawiam
    Magda
  • fragment
    18.09.2002
    18.09.2002
    Które wyrażenie jest poprawne: fragment książki czy fragment z książki? Dziękuję za pomoc.
Przeglądaj słowniki
Przeglądaj Słownik języka polskiego
Przeglądaj Wielki słownik ortograficzny
Przeglądaj Słownik języka polskiego pod red. W. Doroszewskiego