Znajdziesz tu różnorodne informacje o budowie zdania, o wymaganiach jego składników, o szyku wyrazów w zdaniu, o właściwych formach orzeczenia i jego miejscu w zdaniu, o skrótach składniowych, o zapożyczonych konstrukcjach.
składnia
-
Przyimki łączące się z nazwami państw
5.01.20245.01.2024Od długiego czasu nurtuje mnie używanie „na”, „w”, „we” w nazwach państw i miast. W większości używamy „w” lub „we” — w Polsce, w Holandii w Szwecji...., lub we Włoszech, we Francji (tu rozumiem, że początek nazwy ma 2 spółgłoski, z czego pierwsza jest „w” lub podobna w wymowie „f”).
Czasem słyszymy, i to chyba nie jest poprawne, na Chorwacji, ale już na Islandii chyba jest OK (no bo to wyspa), tak jak np. na Sycylii.
Jest też jedna anomalia językowa, odkąd pamiętam mówimy na Węgrzech i tu zupełnie nie wiem dlaczego. Czy mogłabym prosić o wyjaśnienie różnic.
Pozdrawiam
Dominika
-
wychodzić skądś żywym czy żywy
2.01.20242.01.2024Czy mówi się: wychodzić skądś „żywym” czy „żywy”? Jak powinno wyglądać to słowo w następującym zdaniu:
Ten ostatni zrozumiał chyba, że jeśli ma wyjść z tej przygody żywy(m), to tylko po trupie napastnika.
Pozdrawiam
-
Czas zaprzeszły we współczesnej polszczyźnie
1.01.20241.01.2024Szanowni Państwo!
Na jakiejś stronie internetowej wyczytałem, że używanie w języku polskim czasu zaprzeszłego (Pastperfect w angielskim i Plusquamperfekt w niemieckim), jest obecnie błędem gramatycznym. Czy rzeczywiście tak jest? Bo może to tylko zabawny archaizm?
Z poważaniem – Witold Dociekliwy
-
Dwa dylematy językowe
1.01.20241.01.2024Szanowna Redakcjo,
czy wyrażenia znajdujące się w powszechnym użyciu: „traktować kogoś z wyrozumieniem” oraz „traktować kogoś z wyrozumiałością” znaczą to samo?
Jeśli mogę wtrącić mój drugi językowy dylemat: stosujemy zwrot„nie rozumiem pytania” ale dodając partykułę z przysłówkiem „nie bardzo” zmieniamy przypadek rzeczownika na „nie bardzo rozumiem pytanie”. Czy jest to poprawne?
Z wyrazami szacunku
Maciej
-
Konstrukcje apozycyjne
31.12.202331.12.2023Dzień dobry,
uprzejmie proszę o rozwianie wątpliwości dotyczących interpretacji Państwa porad pt. „Gmina miasto Wrocław” i „Apozycja w skodzie octavii”. Czy poprawnie wnioskuję, że prawidłowa będzie forma „na rzecz Gminy Miasto Wrocław”, czyli odmianie podlega tylko rzeczownik „gmina”, a fraza rzeczownikowa „miasto Wrocław” pozostaje w mianowniku?
-
O tzw. osobatywach
30.12.202330.12.2023Jakie jest stanowisko językoznawców odnośnie stosowania form rodzaju „osoba nauczycielska”, „osoba redaktorska” itd.? Czy zatem zamiast sprzątaczki będzie „osoba sprzątacka”? W tym potworku językowym gryzie mnie żeńska forma gramatyczna słowa „osoba”. Czy nie byłoby inkluzywniej mówić „osobo sprzątackie”, „osobo nauczycielskie”?
-
Przydawka wpleciona wydzielona przecinkami
27.12.202327.12.2023Szanowni Państwo,
proszę o pomoc w rozwianiu wątpliwości interpunkcyjnej. Jak należy użyć interpunkcji w sytuacji, gdy po zaimku osobowym występuje odnoszący się do niego przymiotnik, np. w zdaniu: „Nam młodym jeszcze wszystko wydaje się możliwe.”? Należy wydzielić go przecinkami, tj.: „Nam, młodym, jeszcze wszystko wydaje się możliwe.”, czy postąpić w inny sposób?
Z góry dziękuję za poświęcony czas.
-
Dzieciątko Jezus i miasto Wrocław
27.12.202327.12.2023Dzień dobry, dlaczego Dzieciątko Jezus się nie odmienia po całości (Dzieciątka Jezus itp.), a np. miasto Wrocław juz tak? Pozdrawiam.
-
sofa i krem
26.12.202326.12.2023Szanowni Państwo,
sofa z funkcją spania – bardzo częsty zwrot w sklepach meblowych. Moim zdaniem sugeruje, że to sofa śpi. Czy to kalka z angielskiego, niemieckiego? Dawniej sofa mogła być rozkładana. Czy powinniśmy tolerować takie zwroty, podobnie jak „krem dedykowany dla/do skóry suchej”, którego chyba nie da się już pokonać?
Z pozdrowieniami
HP
-
Forma orzeczenia przy podmiocie szeregowym różnorodzajowym
25.12.202325.12.2023Chciałabym zapytać o to, kiedy należy używać czasownika w formie męskoosobowej, a dokładnie o to, kiedy uznajemy, że grupa jest „mieszana”. Jeśli mamy rzeczowniki, które opisują osoby, to sytuacja jest jasna. „Dziewczynka i chłopiec byli”. Co, jeżeli mamy rzeczownik męskorzeczowy albo męskozwierzęcy? Czy wówczas też należy napisać „byli”? „Dziewczynka i kot”, „Dziewczynki i koty”, „Dziewczynka i kwiat”, „Dziewczynki i kwiaty”. Szczególnie w przypadku rzeczowników nieożywionych dziwnie dla mnie brzmi użycie formy „byli”, ale może moja intuicja mnie myli.
Pozdrawiam
Katarzyna K.
-
uciąć
25.12.202325.12.2023Czy można "uciąć" czyjąć wypowiedź, czy tylko własną?
-
Orzecznik rzeczownikowy w narzędniku i mianowniku
21.12.202321.12.2023Zastanawiam się nad różnicą pomiędzy użyciem czasownika „być” z rzeczownikiem w narzędniku a w mianowniku. Zazwyczaj stosujemy formę z narzędnikiem „Kim jesteś?” i odpowiadamy np. „Jestem żołnierzem/Polakiem/człowiekiem”. Można się też spotkać z rzadszym sformułowaniem tego pytania: „Kto jesteś?” i wtedy odpowiedź to „Jestem żołnierz/Polak/człowiek”. W znanym wierszu Władysława Bełzy pada „Kto ty jesteś? — Polak mały”. Dlaczego te dwie formy występują i czym dokładnie się różnią? Czy mają jakiś inny wydźwięk?
I skoro zazwyczaj mówimy „Jestem człowiekiem” a nie „Jestem człowiek”, to czemu mówimy „Jestem Anna” a nie „Jestem Anną”?
Pozdrawiam,
-
Naturalna metaforyczność języka
21.12.202321.12.2023Szanowni Państwo,
zastanawiam się, czy opisując działania podejmowane przez podmioty prawne (firmy, spółki, urzędy) prawidłowe jest stosowanie czasowników takich jak „pragnie”, „wręcza”, „może”. Spotkałem się z poglądem, że są one właściwe wyłącznie dla ludzi (spółka nie ma rąk, więc nie może nic wręczać).
Przykładowo:
Apple Inc. pragnie wyjaśnić, że...
Spółka wręcza pismo...
Urząd może zebrać informacje...
Firma myśli, iż...
Pozdrawiam
Tomasz P.
-
czekać na odpowiedź
18.12.202318.12.2023Witam.
Chcę dowiedzieć się, jak poprawnie napisać to zdanie. Jaka byłaby poprawna wersja:
1) Proszę czekać odpowiedzi na swoim mailu.
lub
2) Proszę czekać na odpowiedź na swój e-mail.
Interesuje mnie poprawna odmiana słowa „odpowiedź” w tym zdaniu.
Dziękuję za odpowiedź.
-
odpowiedzialny
18.12.202318.12.2023Do której z podanych na stronie definicji słowa „odpowiedzialny” pasuje przykład: „To człowiek odpowiedzialny za sukces firmy” oraz podobne przykłady, w których mówimy o osobach, które przyczyniły się do osiągnięcia pozytywnych rezultatów?
-
dla frazy
17.12.202317.12.2023Dzień dobry,
mam pytanie dotyczące sformułowania często wykorzystywanego w branży SEO. Pozycjonowanie stron www jest czynnością, która skupia się na poprawianiu pozycji witryny w wynikach wyszukiwania Google dla określonych zapytań (np. „lekarz Warszawa”). W branży często mówi się o „pozycjonowaniu strony na frazy kluczowe”, np. „uzyskaliśmy pozycję 3 na frazę x”. Czy nie powinno się mówić „uzyskaliśmy pozycję 3 dla frazy x” („dla frazy” zamiast „na frazę"”)?
Pozdrawiam
Tomasz
-
tak że, chyba że
15.12.202315.12.2023Szanowni Państwo,
często jestem zmuszony zapisać treść wypowiedzi rozpoczynającej się od „tak że”, „chyba że” - wówczas przecinek powinien zostać pominięty przed partykułą „że”?
Wiem, że nie powinna mieć miejsce taka sytuacja, ale muszę wiernie zapisywać daną treść, gdzie wspomniany spójnik występuje na początku zdania.
Z góry dziękuję.
-
Dostać okresu 13.12.20238.01.2018Jaka jest poprawna odmiana: dostałam okres czy dostałam okresu?
To chyba zależy, jak się podejdzie do temu czy jako okres traktujemy jako „prezent” od kogoś i wtedy jest okres, czy jako dolegliwość, wtedy okresu. Tak więc, która forma jest poprawna, czy może obie są w zależności, czy taktujemy okres jako dobry znak czy dolegliwość?
Pozdrawiam :)
-
Orzecznik przymiotnikowy w mianowniku lub dopełniaczu
10.12.202310.12.2023Bardzo proszę o podpowiedź i wyjaśnienie, która z wersji jest poprawna (a może obydwie są w dopuszczalne)?
Większość pokoi jest brudnych vs brudna/zajętych vs zajęta/zarezerwowanych vs zarezerwowana itp.
-
Szyk zaimka zwrotnego się
7.12.20237.12.2023Dzień dobry,
bardzo proszę o Państwa opinię na temat miejsca się w zdaniu. Czy to prawda, że należy stawiać się przed czasownikiem (jeśli oczywiście nie zostanie postawione na początku zdania)? W wielu publikacjach największych wydawnictw polskich nie zauważyłam stosowania takiej zasady. Z góry dziękuję za odpowiedź.
Z poważaniem
Ewa
