składnia

Znajdziesz tu różnorodne informacje o budowie zdania, o wymaganiach jego składników, o szyku wyrazów w zdaniu, o właściwych formach orzeczenia i jego miejscu w zdaniu, o skrótach składniowych, o zapożyczonych konstrukcjach.

  • Liczebniki i procenty

    25.02.2024
    25.02.2024

    Mili Państwo!

    Uprzejmie proszę o odpowiedź: każdy 1,5% podatku czy każde 1,5% podatku?

  • Forma dopełnienia w zdaniach twierdzących i przeczących

    25.02.2024
    25.02.2024

    Która forma jest poprawna: „Nie mogłam zwiedzić Rzymu” czy „Nie mogłam zwiedzić Rzym”?

  • żadne z nas

    17.02.2024
    17.02.2024

    Jestem w grupie, w której są zarówno kobiety, jak i mężczyźni. Chyba nie mogę powiedzieć: „żaden z nas”, bo kobiety się obrażą. Nie mogę też powiedzieć: „żadna z nas”, bo mężczyźni się obrażą. Jak to powiedzieć?

    Ktoś mi podsunął, że „żadne z nas”.

    Ale żadne jest przecież w rodzaju nijakim, czy na pewno w polskim mieszana grupa przechodzi w rodzaj nijaki? Mógłbym powiedzieć: „żadne z dzieci”, ale to dlatego, że "dziecko" jest rodzaju nijakiego, tymczasem przy „żadne z nas” chyba ani kobieta, ani mężczyzna nie utożsamiliby się z rodzajem nijakim.

  • do Włoch, ale na Węgry
    15.02.2024
    7.10.2009
    Dzień Dobry!
    Chciałabym się dowiedzieć, dlaczego jedziemy do Włoch, Niemiec czy Anglii, ale na Węgry.
  • Wątpliwości składniowe

    9.02.2024
    9.02.2024

    Dzień dobry!

    Nie możemy ze znajomymi rozstrzygnąć kwestii, która forma będzie poprawna:

    - mają wszystko, czego potrzebują

    - mają wszystko, co trzeba.

    A może obie?

    Pozdrawiam serdecznie

  • dziesiątki

    5.02.2024
    5.02.2024

    Dzień dobry,

    mam problem ze zdaniem:

    "Dziesiątki milionów dzików są zabijane..."

    "Dziesiątki milionów dzików jest zabijanych..."

    Wielki słownik poprawnej polszczyzny podaje, że "składnia liczebników nieokreślonych jest taka sama jak liczebników głównych od pięciu wzwyż".

    Czyli: "Siedem dzików jest zabijanych", ale równocześnie zdanie "Dziesiątki dzików jest zabijanych" brzmi bardzo dziwnie, bo wydaje się, że to "dziesiątki" są podmiotem. Co zatem zrobić z "dziesiątkami milionów"?

  • Jak to z wrażeniami było?

    4.02.2024
    4.02.2024

    Szanowni Państwo!

    Zwracam się z pytaniem dotyczące używania wyrazu wrażenie.

    Jak poprawnie powiedzieć:

    - U mnie pozostały przyjemne wrażenia czy

    - Miałam przyjemne wrażenia?


    Będę wdzięczna za odpowiedź.


    Z wyrazami szacunku

    Julia.

  • Orzeczenie przy podmiocie szeregowym

    24.01.2024
    24.01.2024

    Jak się mówi: "Na placu zabaw SĄ huśtawka, piaskownica i domek". Czy '[...]' JEST huśtawka, piaskownica i domek" ?

  • jechać w dwa samochody

    24.01.2024
    24.01.2024

    Szanowni Państwo!

    Czy wyrażenia ,,jechać w dwa samochody,, i ,, jechać w dwa wozy,, są poprawne. Czy tylko ,,jechać dwoma samochodami,, i ,, jechać dwoma wozami,, jest prawidłowe?

    Z poważaniem

  • Imiesłowowy równoważnik zdania

    13.01.2024
    13.01.2024

    Dzień dobry,

    poproszę o informację czy poniższe zdanie jest poprawne językowo: Rozmawiając z bratem o ulubionych hitach, tak mi się jakoś [w domyśle: o tym] przypomniało.

    Jeśli nie, to poproszę o wyjaśnienie błędu oraz jak powinno wyglądać poprawne zdanie.

    Z wyrazami szacunku,

    Zdzirski

  • czy i kto z by

    12.01.2024
    12.01.2024

    Dzień dobry. Chciałbym się jeszcze odnieść do ostatniego mojego pytania i odpowiedzi, którą otrzymałem od Państwa. Dotyczyło ono słów boby, toby. Tym razem spytam: kiedy piszemy czy by, a kiedy czyby, kiedy kto by, a kiedy ktoby. A może tylko i wyłącznie piszemy czy by, kto by?

    Z najlepszymi życzeniami świątecznymi dla Państwa

    Mirek

  • Tzw. błędne skróty składniowe

    11.01.2024
    11.01.2024

    Czy poprawne jest pisanie „przed i po jedzeniu”, czy powinno się napisać np. „przed jedzeniem i po nim”?

    Z góry dziękuję za odpowiedź

  • Zaimki anaforyczne

    9.01.2024
    9.01.2024

    Czy w tych zdaniach poprawnie wykorzystano zaimki dzierżawcze, czy są one konieczne? Jeśli nie, to dlaczego? Jak poprawnie zapisać te zdania?

    1. Higiena języka to gwarancja zdrowego uśmiechu! Oto wskazówki dotyczące >jego< prawidłowego mycia.

    2. Jeśli używasz szczoteczki do języka, pamiętaj o >jej< regularnej wymianie.

  • Konieczny przecinek

    7.01.2024
    7.01.2024

    Witam! Czy pisząc zdania zaczynające się: „Na pytanie, czy..., odpowiedział, że..." przecinek powinien być umieszczony po wyrażeniu na „na pytanie”? Np. Na pytanie, czy lubi grać w gry, odpowiedział, że bardzo lubi i często gra w gry planszowe.

    Pozdrawiam,

    Ania

  • Poprawność tłumaczonego zdania

    5.01.2024
    5.01.2024

    Droga Poradnio,

    Czy poniższy tekst (2 zdania) bezwzględnie należałoby zapisać z powtórzonym spójnikiem „z” (ujętym w nawias), czy zarówno bez, jak i z nim zdanie będzie poprawne? Jest to tłumaczenia utworu literackiego; w oryginale po angielsku.

    „Gratuluje mi wykonania zadań. Jednak nie słowami z tradycyjnej japońszczyzny, a (z) jakiegoś współczesnego, specyficznego dialektu”.

    Z góry dziękuję za odpowiedź.

    Pozdrawiam serdecznie.

  • Przyimki łączące się z nazwami państw

    5.01.2024
    5.01.2024

    Od długiego czasu nurtuje mnie używanie „na”, „w”, „we” w nazwach państw i miast. W większości używamy „w” lub „we” — w Polsce, w Holandii w Szwecji...., lub we Włoszech, we Francji (tu rozumiem, że początek nazwy ma 2 spółgłoski, z czego pierwsza jest „w” lub podobna w wymowie „f”).

    Czasem słyszymy, i to chyba nie jest poprawne, na Chorwacji, ale już na Islandii chyba jest OK (no bo to wyspa), tak jak np. na Sycylii.

    Jest też jedna anomalia językowa, odkąd pamiętam mówimy na Węgrzech i tu zupełnie nie wiem dlaczego. Czy mogłabym prosić o wyjaśnienie różnic.

    Pozdrawiam

    Dominika

  • wychodzić skądś żywym czy żywy

    2.01.2024
    2.01.2024

    Czy mówi się: wychodzić skądś „żywym” czy „żywy”? Jak powinno wyglądać to słowo w następującym zdaniu:

    Ten ostatni zrozumiał chyba, że jeśli ma wyjść z tej przygody żywy(m), to tylko po trupie napastnika.


    Pozdrawiam

  • Czas zaprzeszły we współczesnej polszczyźnie

    1.01.2024
    1.01.2024

    Szanowni Państwo!

    Na jakiejś stronie internetowej wyczytałem, że używanie w języku polskim czasu zaprzeszłego (Pastperfect w angielskim i Plusquamperfekt w niemieckim), jest obecnie błędem gramatycznym. Czy rzeczywiście tak jest? Bo może to tylko zabawny archaizm?

    Z poważaniem – Witold Dociekliwy

  • Dwa dylematy językowe

    1.01.2024
    1.01.2024

    Szanowna Redakcjo,

    czy wyrażenia znajdujące się w powszechnym użyciu: „traktować kogoś z wyrozumieniem” oraz „traktować kogoś z wyrozumiałością” znaczą to samo?

    Jeśli mogę wtrącić mój drugi językowy dylemat: stosujemy zwrot„nie rozumiem pytania” ale dodając partykułę z przysłówkiem „nie bardzo” zmieniamy przypadek rzeczownika na „nie bardzo rozumiem pytanie”. Czy jest to poprawne?

    Z wyrazami szacunku

    Maciej

  • Konstrukcje apozycyjne

    31.12.2023
    31.12.2023

    Dzień dobry,

    uprzejmie proszę o rozwianie wątpliwości dotyczących interpretacji Państwa porad pt. „Gmina miasto Wrocław” i „Apozycja w skodzie octavii”. Czy poprawnie wnioskuję, że prawidłowa będzie forma „na rzecz Gminy Miasto Wrocław”, czyli odmianie podlega tylko rzeczownik „gmina”, a fraza rzeczownikowa „miasto Wrocław” pozostaje w mianowniku?

Przeglądaj słowniki
Przeglądaj Słownik języka polskiego
Przeglądaj Wielki słownik ortograficzny
Przeglądaj Słownik języka polskiego pod red. W. Doroszewskiego