składnia

Znajdziesz tu różnorodne informacje o budowie zdania, o wymaganiach jego składników, o szyku wyrazów w zdaniu, o właściwych formach orzeczenia i jego miejscu w zdaniu, o skrótach składniowych, o zapożyczonych konstrukcjach.

  • traktować
    2.03.2008
    2.03.2008
    Jak powinno brzmieć zaprzeczenie zdania: „Traktuję te rzeczy jako własne”? „Nie traktuję tych rzeczy jako własne”? Czy też: „Nie traktuję tych rzeczy jako własnych”?
  • ocena w skali…
    2.03.2008
    2.03.2008
    Które wyrażenie jest poprawne: ocena w skali od jeden do pięć czy ocena w skali od jeden do pięciu?
  • Dziś jest 19 lutego
    19.02.2008
    19.02.2008
    Szanowni Państwo!
    Od lat jestem przekonana, że prawidłowo datę powinniśmy zapisywać tak: 29 lutego, 13 kwietnia, 1 sierpnia itd. Dziś jednak zwątpiłam – natknęłam się na wydziale filologicznym na formę: 29 luty. Jest to powszechny błąd, zauważam go na plakatach, zaproszeniach, w szkołach – nawet w opracowaniach naukowych! Może to ja nie mam racji i przykładowy zapis: 13 kwiecień nie jest błędny?
    Pozdrawiam
  • naprzeciw
    14.02.2008
    14.02.2008
    Szanowna Redakcjo,
    chciałabym wiedzieć, które zdanie jest poprawne:
    1. Wybiegła naprzeciw nam.
    2. Wybiegła nam naprzeciw.
    Z zapisu w słowniku wynika, że pierwsze zdanie odnosi się do sytuacji, kiedy wychodzimy naprzeciw komuś, a drugie, gdy okazujemy komuś życzliwość, pomocną dłoń. Czy rzeczywiście jest między tymi zdaniami różnica semantyczna? Czy mogą być stosowane wymiennie, jeśli kontekst dookreśla sytuację?
    Dziękuję za odpowiedz.
    Z poważaniem,
    JK
  • na myjni?
    13.02.2008
    13.02.2008
    Witam serdecznie,
    czy poprawne jest zdanie: „Byłam wczoraj samochodem na myjni”?
    Dziękuję i pozdrawiam,
    Monika
  • umniejszać
    3.02.2008
    3.02.2008
    Czy czasownik umniejszać łączy się z biernikiem, czy celownikiem? Mogę umniejszać coś czy czemuś, a może można i tak, i tak?
  • odnośnie do
    27.01.2008
    27.01.2008
    Czy forma odnośnie do jest poprawna?
  • kłopoty z liczebnikiem
    25.01.2008
    25.01.2008
    Dzień dobry,
    mam nieustający problem ze zgodnością zaimków dzierżawczych i rzeczowników, jeśli pojawia się wśród nich liczebnik. Moje dziesięć najważniejszych słów czy może moich dziesięć najważniejszych słów (analogicznie do dziesięciu przykazań bożych)? Będę wdzięczna za uwolnienie mnie od niepewności.
  • przedszkolak
    25.01.2008
    25.01.2008
    Która forma jest poprawna: „Zapraszamy przedszkolaków na spotkanie…” czy „Zapraszamy przedszkolaki na spotkanie…”?
  • perfumy
    25.01.2008
    25.01.2008
    Witam!
    Wiadomo, że rzeczownik perfumy występuje raczej w liczbie mnogiej. Jednak jak określić jego rodzaj: męski, żeński czy nijaki?
    Z góry dziękuję za odpowiedź.
    Z poważaniem
    Beata Kaźmierczak
  • hołd i pamiątka
    21.01.2008
    21.01.2008
    Hołd się składa, oddaje, ale w wyrażeniu w hołdzie Słowackiemu czasownik nie występuje. Trudno natomiast powiedzieć, co się robi z pamiątką, kiedy się dziecku nadaje imię na pamiątkę Słowackiego. Czy można o takim imieniu powiedzieć, że jest pamiątką Słowackiego, a o samym akcie nadania, że jest hołdem Słowackiemu (właśnie tak, tzn. z pominięciem imiesłowu, a nie hołdem oddanym Słowackiemu)?
  • nominativus cum infinitivo
    21.01.2008
    21.01.2008
    „Większości wydawało się, że inteligencja zależy od urody” i „Większości inteligencja wydawała się być zależna od urody”. Proszę powiedzieć, czy to słówko być jest naprawdę niepotrzebne. Czy jest bzdurą jak zależność IQ od urody?
    Z góry dziękuję
  • Odczytujemy godzinę
    11.01.2008
    11.01.2008
    Czy forma dziesiąta czterdzieści dwie jest poprawna? Z jednej strony wydaje mi się słuszna (bo w domyśle [godzina] dziesiąta [i] czterdzieści dwie [minuty], na wzór 9 [dzień] grudnia), a z drugiej błędna, bo ósma trzydzieści jedna brzmi nienaturalnie.
  • umowa – o coś czy na coś?
    11.01.2008
    11.01.2008
    Witam,
    która forma jest poprawna: umowa na abonament czy umowa o abonament? Z góry dziękuję za odpowiedź.
    Pozdrawiam
    O.K.
  • w skali czy na skali?
    11.01.2008
    11.01.2008
    Uprzejmie proszę o odpowiedź na pytanie, czy poprawna jest forma na skali w pytaniu „Na skali od 1 do 7 proszę ocenić…”. Pytam, ponieważ poprawiono mi tę formę na formę „W skali od 1 do 7 proszę ocenić…”. Ewentualnie, jeśli obie formy są poprawne, czy któraś jest lepsza?
    Pozdrawiam serdecznie
    Elżbieta Lesińska
  • błąd w kolędzie?
    29.12.2007
    29.12.2007
    Oto fragment kolędy: „rąbek z głowy zdjęła,/ W który Dziecię owinąwszy,/ Siankiem Go okryła”. Go – to r. męski, Dziecię – nijaki. Zamiana Go na Je usunęłaby niezgodność rodzaju gramatycznego, jednak użycie formy Je w odniesieniu do tej postaci budzi kolejne wątpliwości (uzus?). Poza tym czy takie pozycje tych dwu wyrazów w zdaniu („Dziecię owinąwszy” to coś jak osobne zdanie składowe) rzeczywiście pociąga konieczność zgodności rodzaju?
    Jest zatem błąd czy można to wytłumaczyć inaczej?
  • imiesłów przysłówkowy
    28.12.2007
    28.12.2007
    „Idąc do szkoły, padał deszcz” – to podręcznikowy przykład błędu: czynności wyrażone imiesłowem i orzeczeniem powinna wykonywać ta sama osoba. Jak pogodzić to z frazą wracając do (tematu). Na przykład: „A wracając do naszej wczorajszej wycieczki (*) padał deszcz”. Czy to jest poprawnie? Czy w miejscu oznaczonym (*) wolno pominąć wszelkie wyrażenia typu trzeba powiedzieć, że lub chciałbym nadmienić, że? Jeśli tak, to jaki znak interpunkcyjny będzie w tym miejscu właściwy?
  • 4,7 kandydata
    14.12.2007
    14.12.2007
    Witam,
    czy można napisać, że na jedno miejsce jest 4,7 kandydata? Jeśli nie, to jak to prawidłowo powiedzieć?
    Z góry dziękuję za odpowiedź i pozdrawiam.
  • efekt a wpływ
    13.12.2007
    13.12.2007
    Czy wyrażenie efekt na jest poprawne jako synonim określenia wpływ na? Na przykład: efekt działania mechanizmu na badane zjawisko. Czy forma efekt dla jest jedyną poprawną kolokacją tego słowa?
    Z wyprzedzeniem dziękuję za odpowiedź.
  • jak nie
    12.12.2007
    12.12.2007
    Witam!
    Czy poprawne jest zdanie: „Cóż innego jest jego celem, jak nie zbliżenie się do Róży?”? Nie powinno brzmieć: „Cóż innego jest jego celem, niż zbliżenie się do Róży?”? Myślę, że w pierwszym zdaniu niepotrzebne jest przeczenie…
    Pozdrawiam
Przeglądaj słowniki
Przeglądaj Słownik języka polskiego
Przeglądaj Wielki słownik ortograficzny
Przeglądaj Słownik języka polskiego pod red. W. Doroszewskiego