słownictwo
-
Rzeczowniki rodzaju męskiego z końcówką -a
29.04.202329.04.2023Szanowni Państwo,
dlaczego słowa zakończone na -ca (np. wykonawca, sprzedawca, wykładowca), a także na -sta (np. polonista, aktywista, aferzysta) są rodzaju męskiego skoro to -a na końcu bardziej by wskazywało na rodzaj żeński. Proszę o odpowiedź.
Pozdrawiam
-
ćwiczebny
26.04.202326.04.2023Szanowni Państwo,
Przymiotniki zakończone na "ebny" zdają się w większości pochodzić od wyrazów z przyrostkiem -ba. Od liczby mamy liczebny, od chwalby – chwalebny itd., z nielicznymi wyjątkami typu wielebny – z tym, że w wyrazie "wielbić" ta litera "b" nadal występuje. Jak jednak powstał wyraz "ćwiczebny"? Wiadomo, że końcowo od czasownika ćwiczyć, ale czy jego istnienie znaczy, że -ebny jest samodzielnym przyrostkiem? Czy może istnieje jakaś "ćwiczba"?
-
iloczyn
26.04.202318.04.2023Szanowni Państwo,
czy poprawne jest określenie "iloczyn mnożenia" jako wskazanie konkretnej liczby, która jest wynikiem mnożenia?
Moje wątpliwości wiążą się z tym, że w często spotykanym sformułowaniu "iloczyn liczb x i y" wyraz iloczyn wcale nie oznacza (zgodnie z definicją) wyniku mnożenia tylko po prostu mnożenie liczb, więc "iloczyn mnożenia" można by też uznać za "mnożenie mnożenia".
Z poważaniem
mp
-
ekspozycja na światło
25.04.202330.03.2023Jak rzeczownikowo określić fakt, że człowiek, który przebywa na zewnątrz, wystawia się na światło. Anglicy mówią „light exposure”. Czy „ekspozycja na światło” jest brzydką kalką? Po polsku o ekspozycji mowa chyba głównie w kontekście fotografii.
Z góry dziękuję
D.
-
Feminatyw (ta) doktora i jego skrót
22.04.202322.04.2023Dzień dobry,
jak wygląda odmiana skrótu od feminatywu „(ta) doktora”?
Z góry dziękuję za odpowiedź
DN
-
dzienność i nocność (?)
20.04.202320.04.2023Czy przy opisie gatunku zwierzęcia, gdy prowadzi on dzienny tryb życia, można swobodnie powiedzieć i zapisać, że cechą gatunku jest dzienność (np. w angielskim diurnality)? Czy to jest poprawne słowo? I co za tym idzie, czy można użyć słowa nocność określonego gatunku? Bardzo dziękuję za odpowiedź.
-
dziecko przygotowujące się do przyjęcia Pierwszej Komunii Świętej
20.04.202320.04.2023Dzień dobry,
pracuję nad tekstem dotyczącym nazwania jednym słowem dziecka, które dostąpi Pierwszej Komunii Świętej. Na Państwa stronie znajduje się wyjaśnienie sprzed ponad 10 lat. Czy mogłabym prosić o obecne stanowisko poradni w tej sprawie? Będę wdzięczna o szybką odpowiedź, pozdrawiam!
Paula Dąbrowska
-
kurs szkoleniowy
19.04.202319.04.2023Dzień dobry,
czy sformułowanie „kurs szkoleniowy” jest poprawne? W sieci takie sformułowanie występuje blisko 20 tys. razy. Wydaje mi się jednak, że „kurs” i „szkolenie” są wyrazami bliskoznacznymi, więc przytoczone sformułowanie jest pleonazmem. Jak jest w rzeczywistości?
-
a co za tym idzie
19.04.202319.04.2023Czy wyrażenie „co za tym idzie“ ma status kolokwializmu? Czy jest dopuszczalne stosowanie tegoż w pracach naukowych oraz sytuacjach formalnych?
-
Frazy przysłówkowe
18.04.202318.04.2023Bardzo proszę o pomoc. Czy wyrażenia typu: „z francuska”, „do syta”, „po koleżeńsku” są przysłówkami czy wyrażeniami przyimkowymi? M.
-
świadkini
18.04.202318.04.2023Szanowni Państwo, zwracam się z pytaniem, czy żeńska forma świadkini (w rodzaju męskim np. świadek historii, świadek wydarzeń) jest poprawna?
-
mój czy swój
17.04.202317.04.2023Czy w zdaniu Kocham ..... chłopaka zaimek dzierżawczy powinien być pierwszo czy trzecioosobowy? Kocham mojego czy swojego chłopaka? Pewnie już o tym było, ale prosiłabym o skondensowane wskazówki na temat uzusu.
Serdecznie dziękuję
-
ława, ławka, ławkować
17.04.202317.04.2023Ostatnio – przy okazji internetowej dyskusji o zakazie jeżdżenia po chodniku (autem, rowerem, hulajnogą itp. bo – jak stwierdził autor „chodnik z nazwy jest do chodzenia”) zaczął mnie trapić problem polskiego słowotwórstwa a mianowicie słowa „ławka”.
Do czego służy ławka? Wg definicji Słownika Języka Polskiego PWN to ławka
1. «mebel do siedzenia dla kilku osób, często z oparciem»
2. «stolik z krzesłami w klasie, sali dla uczniów, studentów itp.»
ale żadne z nich nie sugeruje czasownika („ławkować”) i co on mógłby oznaczać (por. siedzisko – rzecz do siedzenia)
Skąd do języka polskiego trafiło słowo „ławka”?
Pozdrawiam
-
robić coś w imieniu kogoś
16.04.202316.04.2023Czy jest poprawną formą jeśli w odpowiedzi na zadane pytanie w e-mailu użyję w odpowiedzi
W imieniu Pana kierownika jednostki dra hab. inż. Jana Kowalskiego informuję .....................
dziękuję za odpowiedź
-
Wymowa i odmiana zapożyczeń francuskich
15.04.202315.04.2023Szanowni Państwo,
dlaczego według WSO PWN rzeczownik camembert, który przecież wymawiamy [kamãber], odmienia się jak koncert? Czy nie należałoby podać przy nim takiej samej odmiany jak w przypadku spolszczonego wariantu kamamber (oczywiście z zachowaniem właściwej ortografii)?
Pozdrawiam serdecznie
Wieloletni Czytelnik Poradni
-
mieć w funkcji czasownika modalnego
15.04.202315.04.2023Dzień dobry. Od czasu do czasu w wiadomościach można usłyszeć zdanie w rodzaju: "X miał powiedzieć, że...". Nie oznacza ono jednak, że X miał coś powiedzieć, ale tego nie zrobił, tylko raczej że "podobno X powiedział...". Czy to użycie czasownika "mieć" ma swoją nazwę? Od kiedy taka forma gramatyczna istnieje w języku polskim? Czy jest o niej wzmianka w programie nauczania języka polskiego?
-
Czy nieoczywisty to wyraz modny?
15.04.202315.04.2023Szanowni Państwo!
Zdanie: "Święta Wielkanocne – mistyczne tradycje i nieoczywiste nawiązania w kulturze". W pewnym portalu związanym z czytelnictwem kolejny już raz ktoś używa określenie "nieoczywiste". Moim zdaniem bez ładu, składu ani sensu. Czyżby pojawiło się, po "epicki", kolejne modne słowo, które nic nie znaczy w przypadkach, w których je zastosowano, ale ładnie i ambitnie wygląda?
Z poważaniem – Dociekliwy
-
tajga
14.04.202314.04.2023Szanowni Państwo, jakie jest pochodzenie słowa „tajga”?
-
kruchy – krusi
14.04.202314.04.2023Dzień dobry,
przy dyskusji świątecznej wpadł mi taki problem językowy:
Jak wygląda forma mnoga przymiotnika "kruchy"?
Przykładowo: Ja jestem kruchy, Ty jesteś kruchy, razem jesteśmy....
Pozdrawiam, Adam
-
Sensacyjna wiadomość
13.04.202313.04.2023Dzień dobry,
czy każda wiadomość przekazywana przez media (gazeta, telewizja, strona internetowa itd.) zawsze jest sensacją? Na przykład wypadek samochodowy, popełnienie przestępstwa, wyrok sądu, wybory, spotkanie prezydenta miasta z mieszkańcami, odsłonięcie pomnika, otwarcie nowego sklepu itd. Zgodnie z definicją sensacja to „zaskakująca wiadomość lub niezwykłe wydarzenie budzące powszechne zainteresowanie; też: wrażenie wywołane taką wiadomością lub takim wydarzeniem”. Czy da się przekazać informację lub wiadomość bez sensacji? Czy wystarczą suche fakty np. zdarzyło się X w miejscu Y? Czy podawanie szczegółów już jest sensacją?
Z poważaniem
Kamil