Dzień dobry,

chciałbym zapytać o wyrażenie „spadek inflacji”. W sytuacji kiedy w jednym miesiącu wskaźnik inflacji wynosi 18,4 proc., a w następnym 16,2 proc. To jednak wciąż jest wzrost. Może właściwszym byłoby mówienie o spowolnieniu inflacji?

Która forma jest (bardziej) poprawna: „Reguły są po to, żeby je łamać” czy „Zasady są po to, żeby je łamać”?

Dziękuję!

D.

Szanowni Państwo,

jak nazywa się antonim ewolucji? Dewolucja czy deewolucja? Skłaniałbym się ku tej drugiej opcji, z przedrostkiem de-, jak deeskalacja czy deemulgacja, ale zmyliły mnie tytuły książek, które zostały wydane, np. "Dewolucja" M.J. Behego lub "Ewolucja. Dewolucja. Nauka" M. Giertycha, które bynajmniej nie odnoszą się do dewolucji prawnej.

Z góry dziękuję za odpowiedź

stała czytelniczka Poradni

Dlaczego w prawie mówi się „działanie przestępne” zamiast „działanie przestępcze”? Czy to jest prawidłowe określenie? Czy oba te zwroty znaczą to samo?

Witam, mam pytanie dot. skrótu, jaki powinno się stosować w przypadku nadania stopnia doktora w dziedzinie nauki medyczne i nauki o zdrowiu, w dyscyplinie nauki o zdrowiu. Czy prawdą jest, że należy posługując się tytułem doktora odnosić się do dziedziny, a nie dyscypliny naukowej?. Dziękuję.

Dzień dobry, w starym rejestrze znalazłam nazwiska kobiet opatrzone skrótem „zam.”, np. Kowalska zam. Nowak, co dokładnie znaczy ten skrót? Przypuszczam, że „zamężna” lub „za mężem”. Pozdrawiam

Szanowni Państwo,

jakie jest stanowisko ekspertów z Poradni w sprawie sformułowania "brzmieć na + przymiotnik"? Brzmiała na zmęczoną? Brzmiał na rozzłoszczonego?

Z góry dziękuję za odpowiedź.

Dzień dobry, chciałam spytać Państwa o pochodzenie medycznego terminu „ropostek” oznaczającego obecność ropy w przedniej komorze oka. Podczas gdy cząstka „ropo-” jest tu dość oczywista, drugi człon jest dla mnie kompletnie niejasny. W języku angielskim funkcjonuje termin „hypopyon”, złożenie „hypo-” (pod) i „pyo-” (ropa), czy to ma jakikolwiek związek z polskim słowem?

Dama Orderu Uśmiechu.

W Polsce wiele szkół nosi imię Kawalerów Orderu Uśmiechu. Patronują im osoby, które otrzymały to sympatyczne odznaczenie. Ale w tym gronie są zarówno mężczyźni, jak i kobiety. Czy panie, które otrzymały Order Uśmiechu, mogą więc być nazywane Kawalerami Orderu Uśmiechu? Czy nie jest tak, że powinno się obowiązkowo mówić w tym kontekście o Damach Orderu Uśmiechu? Sprawa nie jest błaha, zwłaszcza podczas szkolnych jubileuszy szkół, podczas których kobiety witane są jako kawalerowie. Jeśli mam rację, to wspomniane szkoły powinny raczej nosić nazwę Dam i Kawalerów Orderu Uśmiechu. Proszę o rozstrzygnięcie dylematu.

Andrzej

płynę sobie łódką, a nade mną płyną (sobie) obłoki

Dzień dobry, mam pytanie odnośnie do pojawiającej się czasami w prognozach pogody quasi-poetyckiej konstrukcji językowej typu: od zachodu płyną sobie chmury...

Wyraz sobie dodany tu do czasownika płynąć żadną miarą nie wskazuje na to, że czynność ta jest „całkowicie zależna od woli wykonującej ją osoby i zwykle sprawia jej przyjemność” (por. Inny słownik języka polskiego). Płynące po niebie chmury (częściej obłoki) jako uosabiające zmienną naturę rzeczy toposy literackie obecne są w twórczości wielu poetów, choćby Mickiewicza, Miłosza,

Szymborskiej, Harasymowicza czy Ratajczaka. Nigdy jednak nie płyną one tam sobie, co najwyżej są wprawiane w ruch przez wiatr, któremu w pewnym kontekście można już przypisać atrybut sprawczości, jak dzieje się to w przypadku greckiej pneumy z Ewangelii Janowej, upowszechnionej przez łacińskie „spiritus flat ubi vult”, co zostało przetłumaczone na język polski jako „duch wieje kędy chce” lub „wiatr wieje tam, gdzie chce” (J 3,8).

A życie sobie (sic!) płynie, jak gdyby nigdy nic...

Z poważaniem

„Trudno nie zaprzeczyć” a „trudno zaprzeczyć”– czy można używać wymiennie?

W Państwa słowniku języka polskiego pod adresem https://sjp.pwn.pl/slowniki/cz%C5%82onkini.html

znajduje się definicja, zgodnie z którą słowo "członkini" może oznaczać nie tylko osobę (rozumiem, że rodzaju żeńskiego?) należącą do jakiejś organizacji, ale także część ciała lub męski narząd płciowy. Czy to przypadkiem nie jest skutek nieuwagi redakcji, czy rzeczywiście mogę pisać (i mówić) np. o "ukrwieniu męskiej członkini" lub o "utracie członkini ciała) i będzie to poprawne językowo?

Czy przymiotnika spolegliwy można używać w odniesieniu do słowników i innych przedmiotów, czy jednak jest on zarezerwowany wyłącznie dla ludzi?

Dzień dobry,

proszę o wyjaśnienie czy poniższe konstrukcje są dopuszczalne:

„na audycji był gość...”, „na audycji powiedziałaś...”, „na audycję przygotowałem...”, „na audycję przyszedł...”.

oraz czy konstrukcja „zapraszam do odsłuchania piosenki...” jest poprawna.

Bardzo dziękuję za odpowiedź

Nie mogę odnaleźć odpowiedzi na pytania o poprawność zasłyszanego sformułowania „mistrz krótkich form”. Czy ono w ogóle powinno występować w liczbie mnogiej? A jeśli tak, to czy wówczas nie powinno ono brzmieć „mistrz krótkich forem”? Jednak w uchu brzmi tak jakoś... dziwnie. Mam uprzejmą prośbę o rozwiązanie moich wątpliwości.

Dzień dobry,

czy powinno się mówić „lata dwutysięczne” czy „lata dwa tysiące”?

Jaka jest prawidłowa forma koszula z lnem, czy koszula ze lnem?

Nie mogę użyć formy lniana, ponieważ zawartość lnu wynosi tylko 50%

Posiadam tytuł zawodowy inżynier elektromechanik, jestem magistrem ekonomii i jestem doktorem nauk społecznych. Czy mogę używać tytułu dr inż.?

Dzień dobry, chciałem się zapytać czy słowo „może” można użyć jako odpowiedzi, na pytanie w którym „może” było już zawarte?

Przykład:

– A Może to jednak COVID?

– Może.

Szanowni Państwo,

zastanawia mnie od jakiegoś czasu, jaką część mowy stanowi wyraz „redoks”. Najczęściej jest używany w zbitkach „reakcja redoks” czy „elektroda redoks”, ale z rzadka znajduję też formy „redoksu”, „redoksy” itp. Czy jest to wobec tego rzeczownik używany apozycyjnie, czy to pierwsze użycie kwalifikuje się jako przymiotnik?