słownictwo

  • dziesiątka

    18.03.2023
    18.03.2023

    Czy poprawny jest zapis „strzał w 10” jako „strzał w dziesiątkę”? Czy „10” może zastąpić rzeczownik „dziesiątka”, czy zastępuje on tylko liczebniki (dziesięć, dziesiąty)?

  • klient, przedsiębiorca, podatnik

    17.03.2023
    17.03.2023

    W administracji coraz częściej używa się sformułowań „klient” „przedsiębiorca” zamiast słowa „podatnik”. Z tego też wynika moje pytanie, czy właściwe jest wyrażenie razem „klienci i przedsiębiorcy” jako zamiennik sformułowania „podatnicy”, czy powinno stosować się je osobno?

    Z wyrazami szacunku

    Adrian Bujak

  • Plus minus

    17.03.2023
    17.03.2023

    Pytanie moje dotyczy wyrażeń z +/-. Często słyszę taką składnię: „Szukam telewizora w cenie +/- 2500zł”. Autora takiego pytania w domyśle szuka telewizora w okolicach 2500zł z niewielką odchyłką (nie wiemy jaką). Otóż wydaje mi się, że brakuje tutaj ceny bazowej to znaczy pytanie powinno brzmieć: „Szukam telewizora w cenie 2500zł +/- 300zł”.

  • Wakat

    15.03.2023
    15.03.2023

    Czy można mówić „wolne wakaty”, czy należy uznać że to jest niepoprawne i należy mówić wyłącznie „wakaty” ?

  • Ciężka sytuacja

    15.03.2023
    15.03.2023

    Czy można powiedzieć „ciężka sytuacja”? Czy znaczenie słowa „ciężki” jako „trudny do zniesienia” jest potoczne?

  • Budyń na wytrawnie

    14.03.2023
    14.03.2023

    Dzień dobry, proszę o ocenę poprawności wyrażenia: „budyń na wytrawnie”.

    Dziękuję

  • Rysunek przedstawia

    13.03.2023
    13.03.2023

    Dzień dobry,

    piszę tekst naukowy i mam taką o to rozkminkę: czy poprawne jest sformułowanie „rysunek przedstawia”? Czy też rysunek jako rzecz niematerialna bezosobowa nie może przedstawiać?

    Pozdrawiam

    Aleksandra

  • Skrzydlate słowa

    13.03.2023
    13.03.2023

    Ciekawi mnie to od dłuższego czasu – skąd się wzięło powiedzenie „Nie idź(cie) tą drogą”?

    Oczywiście wiem, że jest to słynna wypowiedź Kwaśniewskiego. Ale czy to powiedzenie jest jego własnym wynalazkiem, to on je wymyślił i ukuł, a inni tylko od niego je przejęli? Czy też może powiedzenie to funkcjonowało już przed nim, a on je tylko spopularyzował (i dorzucił do niego psa Sabę?)

  • jak powiedziano powyżej

    13.03.2023
    13.03.2023

    Chciałabym zapytać, czy w tekście pisanym poprawne jest użycie sformułowania „jak powiedziano powyżej”, czy też słowo „powiedziano” jest odpowiednie wyłącznie do wypowiedzi ustnych?

    Z pozdrowieniami

  • Idiom, metafora, przenośnia

    12.03.2023
    12.03.2023

    Szanowni Państwo,

    czy jest różnica pomiędzy idiom, metafora, przenośnia, czy są to synonimy?

    Pozdrawiam

  • Antonimy ściszania

    11.03.2023
    11.03.2023

    W świecie nowoczesnych elektronicznych urządzeń audiowizualnych zazwyczaj są dwa przyciski do regulacji jego głośności: „-” i „+”. O ile z pierwszym łatwo jest komuś wydać polecenie: „ścisz”, to z drugim mam wątpliwość: „podgłośnij” czy „pogłośnij”? Elegancko byłoby powiedzieć „zwiększ głośność”, jednak język lubi krótkie formy...

  • Gardno, gardzieński

    10.03.2023
    10.03.2023

    Mam takie pytanie, jak odmienić Gardno na ulicę – ul.Gardzińska? ul.Gardnocka?

  • grafomania

    10.03.2023
    10.03.2023

    Dzień dobry,

    czy we współczesnej praktyce językowej można używać terminu grafomania do określenia innych niż dotyczących literatury natręctw twórczych? A jeśli nie to jak określić odpowiednik grafomanii w muzyce lub sztukach plastycznych? Dziękuję

  • Feminatywy od zapożyczeń angielskich

    9.03.2023
    9.03.2023

    Szanowni Państwo!

    Mam pytanie dotyczące tworzenia feminatywów w przypadku nazw zawodów z branży IT w jęzku angielskim (używanych w ofertach pracy w języku polskim), np.:

    – „React Developer(ka)”

    – „Sales Specialist” – czy w takiej sytuacji pozostaje zmiana na polski odpowiednik, aby zastosować feminatyw? Tzn.: „Specjalista/tka ds. sprzedaży”?


    Dziękuję i pozdrawiam!

  • Czy trzeba wykonać zalecenie przełożonego?

    8.03.2023
    8.03.2023

    Czy zalecenie to obowiązek?

    Czy sformułowane przez zwierzchnika/pracodawcę zalecenie jest obowiązkiem?

    Np. kierownik przysyła informację, że wprowadzone zostaną nowe adresy e-mail pracowników (równolegle z poprzednim działającym): „Zalecam przejście na nowe adresy e-mail, które będą aktywne od dnia 31 stycznia”. Czy w takiej sytuacji zmiana adresu e-mail jest obowiązkiem czy dobrowolnością?

  • z jednej strony..., z drugiej strony...

    7.03.2023
    23.02.2023

    Czy zwrot „z drugiej strony” może być używany w języku oficjalnym (np. w pracy dyplomowej)?

    Spotkałam się również ze stwierdzeniem, że wyrażenie to jest zapożyczeniem z angielskiego "on the other hand" – ciekawi mnie, czy tak faktycznie jest.

  • zwalić się na plecy

    6.03.2023
    6.03.2023

    Dzień dobry,

    chciałam zapytać, czy poprawne jest takie wyrażenie „zwalić się na plecy”? Chodzi o osobę, która siedzi na łóżku, po czym gwałtownie się na nim kładzie: „Uch, masz większe problemy”, pomyślał, zwalając się na plecy.

    Pozdrawiam

  • Spójniki nim, zanim jeszcze raz

    6.03.2023
    6.03.2023

    Szanowni Państwo,

    czy zdanie „Zanim jem śniadanie, biorę prysznic.” jest poprawne? Czy można użyć orzeczeń w czasie teraźniejszym niedokonanym w zdaniu złożonym okolicznikowym czasu w obecności spójników zanim lub nim, które oznaczają następstwo? Drugie podobne zdanie to "Zanim trwa lato, uczę się do matury". Czy tożsamość podmiotu lub jej brak coś zmienia w kwestii poprawności takiego zdania?

    Tomasz Marek

  • soft-kelsenizm, softkelsenizm czy soft kelsenizm

    5.03.2023
    5.03.2023

    Szanowni Językoznawcy,

    filozof prawa M. Zirk-Sadowski posługuje się określeniem „soft-kelsenizmu”, żeby opisywać polską recepcję myśli H. Kelsena. Moim zdaniem takie określenie powinno się pisać bez łącznika (softkelsenizm) – zgodnie z regułą [143] WSO i w analogii do np. software'u. Jeśli mam rację, to czy w pracy, w której nawiązuję do obserwacji M. Zirka-Sadowskiego, powinienem pisać softkelsenizm bez łącznika, czy z łącznikiem, ale np. z dopiskiem „[sic!]”?

    Z poważaniem i pozdrowieniami

    J.J.

  • robotyczny

    5.03.2023
    5.03.2023

    Czy poprawny jest przymiotnik robotyczny w znaczeniu „podobny do robota”, „zachowujący się jak robot”?

Przeglądaj słowniki
Przeglądaj Słownik języka polskiego
Przeglądaj Wielki słownik ortograficzny
Przeglądaj Słownik języka polskiego pod red. W. Doroszewskiego