słownictwo

  • truchło

    28.10.2022
    28.10.2022

    Szanowni Eksperci,

    ostatnio często widuję użycie wyrazu „truchło” w znaczeniu „ciało martwego zwierzęcia”. Mam wrażenie, że celują w tym źródła policyjne (przykładowe wyniki wyszukiwania: „policja została powiadomiona o truchle psa”, „funkcjonariusze zabezpieczyli truchło kota”, „truchło kilkunastu zwierząt znaleźli policjanci”). Czy takie użycie jest poprawne? Znane mi słowniki traktują ten wyraz jako książkowy, poza tym nigdy nie zawężają jego zakresu do zwierząt.

  • Łączliwość leksykalno-semantyczna

    27.10.2022
    27.10.2022

    Pracując nad własnym tekstem, użyłam następującego wyrażenia: "jej płuca zaległa niebezpieczna duszność".

    Ktoś zwrócił mi uwagę, że jest ono błędne. Czy rzeczywiście nie można tak powiedzieć?

    Pozdrawiam,

    D.L.

  • Napis na nagrobku lekarza

    25.10.2022
    25.10.2022

    Dzień dobry,

    mój śp. Ojciec był lekarzem specjalistą, nie posiadał jednak stopnia naukowego doktora. Czy na Jego nagrobku mogłaby się znaleźć inskrypcja o treści: „dr Jan Kowalski” ewentualnie „lek. med. Jan Kowalski”? Odnośnie do tej drugiej formy kierowane są niekiedy negatywne opinie części środowiska lekarskiego.

    Z poważaniem

    Adam

  • poselstwo

    24.10.2022
    24.10.2022

    Dzień dobry,

    w języku angielskim występuje słowo the Message, które można tłumaczyć m.in. jako «wiadomość, przesłanie, poselstwo». W kontekście historycznym, chciałbym przetłumaczyć na „poselstwo”. Słowo „poselstwo” wydaje się być archaizmem. Czy w języku polskim można zastosować zwrot „przekazano poselstwo” w sensie np. władca państwa, król wysłał list (z pewną treścią) dyplomatyczny do innego władcy? Wydaje mi się, że tak, ale poproszę o opinię i podanie źródła z literatury.

    Pozdrawiam

    Daniel M

  • Nazwy teorii i pojęć abstrakcyjnych

    23.10.2022
    23.10.2022

    Dzień dobry,

    chciałbym prosić o rozwianie wątpliwości w takiej kwestii:

    jeżeli autor w publikacji niebeletrystycznej konstruuje swoją teorię sztuki i wprowadza nazwy do opisu zjawisk zachodzących w obrębie tej teorii, jak powinniśmy je poprawnie zapisać? Dodam, iż nazwy są często metaforyczne, dwuczłonowe, inne znowuż trzywyrazowe. Poniżej przykłady:

    • Niebieskie Lustro
    • Krok w Abstrakcję

    Chodzi mi oczywiście o zastosowanie wielkich liter, kursywy, cudzysłowu.

    Pozdrawiam

    Krzysztof Bąk

  • scertyfikować

    21.10.2022
    21.10.2022

    Dzień dobry,

    powinniśmy używać formy zcertyfikować czy scertyfikować? Oczywiście, o ile zwrot „poddać certyfikacji” nie jest jedynie obowiązujący...?

    Pozdrawiam

    AP

  • Nazwy sushi

    20.10.2022
    20.10.2022

    Szanowni Państwo,

    chciałabym zapytać o poprawny zapis rolek sushi w języku polskim. Na przykład, jeśli mamy rolkę „gunkan z pieczonym łososiem”, to czy „gunkan”, „pieczony” i „łosoś” powinny być zapisane wielką czy małą literą? Czy może tylko nazwa rolki ("Gunkan") powinna być zapisana wielką literą, a składniki już małą?

    Bardzo dziękuję za pomoc

    Beata Bochnia

  • (to) podwórko

    19.10.2022
    19.10.2022

    Witam!

    Czy użycie słów „mały podwórek” jest poprawne, czy należy użyć słów „małe podwórko”? Czy oba są poprawne?

    Z góry dziękuję za rozwiązanie tego zagadnienia. Pozdrawiam!

  • załącznik do czegoś

    17.10.2022
    17.10.2022

    Dzień dobry,

    w mojej pracy często spotykam się z załącznikami. Jakiej formy używać: „załącznik jakiegoś dokumentu” (np.: załącznik protokołu, załącznik wiadomości) czy „załącznik do jakiegoś dokumentu” (np.: załącznik do protokołu, załącznik do wiadomości)?

    Pozdrawiam

    Zbigniew

  • więzadła głosowe

    17.10.2022
    17.10.2022

    Dzień dobry,

    chciałabym zapytać, czy poprawna forma jednego z narządów mowy to WIĘZADŁA GŁOSOWE czy WIĄZADŁA GŁOSOWE?

    Z poważaniem

    Beata Lipowicz

  • sobie

    16.10.2022
    16.10.2022

    Witam. Mam pytanie odnośnie do nadużywania zaimka sobie obok czasowników. Niektórzy mówią np. „Idę SOBIE na spacer”, „Gram SOBIE w piłkę nożną” itp. Jaką funkcję pełni ten zaimek w tego typu zdaniach i czy w ogóle używanie go w ten sposób jest poprawne? Pozdrawiam.

  • lojalny

    16.10.2022
    16.10.2022

    sjp.pwn.pl definiuje „lojalny” jako «uczciwy i rzetelny w stosunkach z ludźmi». Czy lojalność nie jest raczej wiernością (posłuszeństwem), nawet wbrew uczciwości?

  • właśnie, jasne, oczywiście, pewnie (,) że…

    12.10.2022
    12.10.2022

    Byłam zainteresowana zwrotami niejako utartymi, które nie są zdaniami podrzędnymi: Właśnie że tak/nie; Jasne że tak/nie; Oczywiście/Pewnie że tak/nie. Znalazłam kilka porad: https://sjp.pwn.pl/poradnia/haslo/Wlasnie-ze;16931; https://sjp.pwn.pl/poradnia/haslo/Przecinek-przed-ze;16504.html, odpowiedzi wydają się sprzeczne. Intuicyjnie nie postawiłabym przecinka w podanych powyżej zwrotach, natomiast postawiłabym go, jeśli po Jasne/Oczywiście/Właśnie itp. następuje zdanie podrzędne. Proszę o poradę

  • abominacja

    11.10.2022
    11.10.2022

    Czy coś może być „abominacją”? Wg SJP abominacja to „uczucie wstrętu". A w wielu opisach jest używana jako „coś wypaczonego”. Więc, czy można „coś” nazwać abominacją, czy tylko to „coś” może wywoływać abominację???

  • żałosny

    8.10.2022
    8.10.2022

    Szanowna Pani,

    oglądałem niedawno film dokumentalny o ataku atomowym na Hiroszimę i Nagasaki. Jeden z ocalałych relacjonował: „Na ulicach leżały żałosne ciała martwych”. Czy przymiotnik „żałosny” nie jest nacechowany negatywnie? Nie wyraża pogardy? Nakazuje się wstydzić? Czy czując szczere współczucie wobec uczestnika wypadku samochodowego, wypada powiedzieć, że wygląda żałośnie? Intuicja podpowiada mi, że mógłby poczuć się urażony. Czy znaczenie tego słowa zmieniło się?

  • model Creighton, model creightonowski

    7.10.2022
    7.10.2022

    Uprzejmie proszę o poradę, czy zgodnie z poprawną polszczyzną nazwa „Model Creighton” używana w języku polskim powinna się odmieniać, czy nie. Nazwa „Model Creighton” – określająca naukę metody obserwacji cyklu – pochodzi od nazwy uniwersytetu  Creighton University z Omaha, a ta z kolei pochodzi od nazwiska założyciela Edwarda Creightona.

  • zachowanie (się) konstrukcji

    6.10.2022
    6.10.2022

    Dzień dobry,

    proszę o komentarz w sprawie sformułowań „zachowanie konstrukcji” oraz „zachowanie się konstrukcji”. W literaturze przedmiotu związanej z budownictwem można spotkać obie formy. Niektórzy profesorowie budownictwa nie mówią o „zachowaniu się konstrukcji” tylko o „zachowaniu konstrukcji”, twierdząc, że „się” personifikuje konstrukcję.

    Problem, o którym piszę dotyczy procesów fizycznych takich jak deformacje konstrukcji pod wpływem obciążenia, pękanie, zniszczenie itp.

    Pozdrawiam

  • „Tak!” dla precyzji i poprawności

    5.10.2022
    5.10.2022

    Dzień dobry, zamierzam nadać przygotowywanej książce tytuł „Tak dla fotografii. Tak dla sztuki”. Mam jednak wątpliwość. Czy nie pachnie to rusycyzmen. Może lepiej byłoby „Tak fotografii. Tak sztuce”. Dziękuję za konsultację.

    Zenon

  • kompromis i konsensus

    4.10.2022
    4.10.2022

    Chciałam dopytać o różnicę w pojęciach „kompromis” i „konsensus”, szczególnie w polityce. Czy można ich używać zamiennie? (w moim rozumieniu nie należy). A także, czy można wciąż mówić o konsensusie, jeśli doszło do niego na drodze obustronnych ustępstw (dla mnie to już kompromis)?

    Słownik PWN podaje, iż jest to «porozumienie osiągnięte w wyniku dyskusji i kompromisu». Zatem, czy żeby mówić o konsensusie, najpierw musi dojść do kompromisu? Zawsze uważałam to za dwa rozłączne zjawiska i pojęcia.

  • Czym jest przedmiot?

    4.10.2022
    4.10.2022

    Co właściwie znaczy słowo "przedmiot"?

    Według mojej intuicji przedmiotem jest np. latarnia w Kijowie lub mój komputer, ale nie miasto Kijów, osoba ani krajobraz.

    Jednak słownik (https://sjp.pwn.pl/sjp/przedmiot;2509881.html) definiuje „przedmiot” jako „rzecz, materialny element świata”, a pod tę definicję podpadnie nie tylko miasto, osoba i krajobraz, ale nawet planeta Jowisz.

    Czy moje intuicje są niepoprawne? Nie wydaje mi się, bym był w nich odosobniony.

Przeglądaj słowniki
Przeglądaj Słownik języka polskiego
Przeglądaj Wielki słownik ortograficzny
Przeglądaj Słownik języka polskiego pod red. W. Doroszewskiego