słownictwo

  • Niezbicie

    1.07.2022
    1.07.2022

    „Do końca lipca niezbicie opublikowany zostanie drugi tom.”

    Uznałbym to zdanie za niewątpliwie (a nie „niezbicie”) błędne, gdyby nie fakt, że napisał je edytor tekstów jednego z wydawnictw, polonista, dr hab. Czy zawodzi mnie tutaj moje poczucie poprawności językowej? Czy słowa „niezbicie” i „niewątpliwie” zawsze można stosować jako w pełni równoznaczne?


    Z wyrazami szacunku

    Tadeusz W. Drwal

  • Serdecznie gratuluję

    26.06.2022
    26.06.2022

    Dzień dobry! Chciałabym się zapytać, czy forma: „Serdecznie gratulujemy” jest poprawną? Innymi słowy, czy można serdecznie gratulować?


    Z poważaniem

    D. Boruc

  • Deputowany a parlamentarzysta

    24.06.2022
    24.06.2022

    Od wielu lat w Polsce popularne jest określenie parlamentarzysta, gdy mowa o politykach będących posłami i senatorami. Jaka jest różnica między parlamentarzystą a deputowanym i dlaczego politycy i dziennikarze chętniej używają słowa parlamentarzysta niż deputowany? Moim zdaniem deputowany ma wydźwięk bardziej oficjalny.

  • Posuwista wypowiedź

    22.06.2022
    22.06.2022

    Dzień dobry,

    chciałam się dowiedzieć, czy można połączyć wyrazy posuwisty i wypowiedź. Mając całą świadomość tego, że posuwisty może być krok w tańcu, a nie mowa. Jednak używając tego np. w tekście piosenki, wierszu (nie wzorcowo) - mając na myśli, że wypowiedź jest ta płynna. Czy jest to już przesada i będzie to kardynalny błąd?

    Pozdrawiam

  • W mojej ocenie

    19.06.2022
    19.06.2022

    Czy forma zwrotu „w mojej ocenie” jest prawidłowa.

  • Żywią y bronią

    19.06.2022
    19.06.2022

    Szanowni Państwo,

    będę ogromnie wdzięczny za wyjaśnienie faktycznego znaczenia hasła widniejącego na sztandarze kościuszkowskich kosynierów: „ŻYWIĄ Y BRONIĄ”.

    Czy są to:

    1. dwa czasowniki „oni nas żywią i bronią”

    2. dwa rzeczowniki w narzędniku (?) „oni za nas walczą żywią (życiem) i bronią”


    Z serdecznymi pozdrowieniami

    SW

  • Syn szwagierki

    17.06.2022
    17.06.2022

    Jak poprawnie nazywa się - syn szwagierki?

  • Prezydentowa

    16.06.2022
    16.06.2022

    Czy Michelle Obamę można nazwać prezydentową? Słowo istnieje w słowniku Doroszewskiego, ale nie wiem, czy nie trąci myszką, bo obecnie używa się głównie pierwszej damy, może żeby nie redukować kobiety do roli „sufiksu przy mężczyźnie”. Będę wdzięczna za opinię.

  • Suicydalny

    16.06.2022
    16.06.2022

    Dzień dobry,

    zwracam się z uprzejmą prośbą o interpretację, czy termin suicydalny należy uznać za kalkę językową? Z jednej strony mamy ang. suicide, skąd prawdomównie stosowanie tego słowa w j. polskim, z drugiej strony etymologicznie ma źródłosłów łaciński (suīcīdium) i w tym sensie termin suicydalny zdaje się wpisywać w "naturalne" dla j. polskiego słowotwórstwo.

    Z góry dziękuję!


    Pozdrawiam

    Michał

  • na intensywności

    10.06.2022
    10.06.2022

    W transmisjach sportowych często używają zwrotu na intensywności. Czy to poprawnie? Z intensywnością - chyba tak powinno być.

  • Przeciwstawne cechy

    9.06.2022
    9.06.2022

    Dzień dobry, mam pytanie dotyczące znaczenia słowa przeciwstawny. Bo przecież przeciwstawiać to stawiać coś przeciwnego do czegoś np. Mieć przeciwstawne poglądy czyli stawiać poglądy inne niż ktoś albo Przeciwstawiać się działaniu innego człowieka, czyli stawiać odwrotne działanie do niego. Czy słowo przeciwstawny oznacza tyle co wykonujący coś innego niż ktoś ? Nie rozumiem, dlaczego używa się określenia przeciwstawne cechy zamiast użyć słowa przeciwne.

  • Studia w zakresie

    7.06.2022
    7.06.2022

    Bardzo proszę o wyjaśnienie, czy pojecie zakres studiów jest tym samym, co wyrażenie studia na kierunku? Podaję przykład wyrażenie studia w zakresie socjogii to np mogą być studia na kierunku Politologia I nauki spoleczne o specjalności Socjologia. Będę bardzo zobowiązana za udzielnie odpowiedzi. Z wyrazami szacunku Anna Strojna-Waszkowska

  • Zaczynać się

    7.06.2022
    7.06.2022

    Szanowni Państwo,


    Zwracam się do Państwa z pytaniem dotyczącym czasownika zaczynać się w znaczeniu prowokować kogoś, stosować zaczepki np. słowne w celu wywołania napięcia. Takie znaczenie funkcjonowało czasami w moim otoczeniu w dzieciństwie, ale niestety nie znalazłem potwierdzenia w żadnym uznanym słowniku j. polskiego. Prawdopodobnie używanie czasownika zaczynać się w takim znaczeniu jest błędne, ale chciałbym się upewnić. Dziękuję z góry. Z szacunkiem, Jan

  • Włożyć, założyć

    6.06.2022
    6.06.2022

    Zgodnie z wykładnią językoznawców ubierać można kogoś w coś i nie można ubrać kurtki. Jednak jako zastępstwo tej formy językoznawcy proponują "włożyć"; niektórzy warunkowo dopuszczają "założyć", które jednak jest niepoprawne. Z formą "włożyć" mam problem. Chyba jedynym precedensem związku "włożyć na" jest kontekst ubraniowy. Naturalny wydaje się związek "włożyć do" - "włożyć buty do szafki", "włożyć ser do lodówki", ... Czy nie lepiej jednak "założyć", łączące się naturalnie z "na"?

  • Krasnolud

    6.06.2022
    6.06.2022

    Szanowni Państwo


    Mam pytanie o nazwę własną z opowiadań fantastycznych. Chodzi o nazwę krasnolud. Przecież to chyba powinien być krasnoludź, bo przecież lud to liczba mnoga, np. lud koczowniczy. Proszę o odpowiedź.


    Serdecznie pozdrawiam

  • Będę pozostawać czy będę pozostawał?

    5.06.2022
    5.06.2022

    Dzień dobry Szanowni Państwo,

    krótko i na temat. Zdania: będę pozostawać dostępny pod nr. telefonu i będę pozostawał pod nr. telefonu - są poprawne?

    Proszę o opinię, Jarek z Lublina

  • Ampułka i ampuła

    5.06.2022
    5.06.2022

    Dzień dobry. Analizując wiersz Wacława Potockiego pod kątem środków stylistycznych zaczęłam się zastanawiać czy słowo "ampułka" jest zdrobnieniem? Znalazłam w słowniku Doroszewskiego definicję ampuły i teraz już nie wiem co jest wyrazem podstawowym, co zdrobnieniem, a co zgrubieniem... Dziękuję:)

  • Wysoko na dwóch chłopa

    4.06.2022
    4.06.2022

    Wysoko (jak?) na dwóch chłopa.

    Uważam, że mogę tego sformułowania użyć jako przysłówka.

    W odpowiedzi na pytanie: jak wysoko coś zostało wyrzucone.

    Proszę o wyprowadzenie mnie z błędu, jeśli się mylę.

  • Tylny

    31.05.2022
    31.05.2022

    Jak należy powiedzieć: tylne koła/łapy czy tylnie koła/łapy?

    W internecie można znaleźć niestety oba warianty jako poprawne, natomiast moim zdaniem drugie z połączeń jest niepoprawne. Proszę o poradę.

  • Pecekówka

    30.05.2022
    30.05.2022

    Moja babcia używała określenia pecekówka na panią z PCK, która przychodziła pomagać starszym. Czy można tak napisać w tekście powieści? A jeśli tak, to z cudzysłowem czy bez?

Przeglądaj słowniki
Przeglądaj Słownik języka polskiego
Przeglądaj Wielki słownik ortograficzny
Przeglądaj Słownik języka polskiego pod red. W. Doroszewskiego