słownictwo

  • Ekosystem elektromobilności

    16.03.2021
    16.03.2021

    Szanowni Państwo,

    czy poprawne jest używanie słowa ekosystem poza kontekstem przyrodniczym? Np. ekosystem elektromobilności? Coraz częściej spotykam taki zlepek...

    Pozdrawiam

    Anna

  • Kryzys bezdomności

    9.03.2021
    9.03.2021

    W kręgach wyznających zasady języka wkluczenia (z ang. inclusive language) często pojawia się wyrażenie kryzys bezdomności. Proszę powiedzieć mi, czy jest to pleonazm. Osobiście skłaniałbym się ku temu, iż wspomniany idiomatyzm nie należy do błędów językowo-logicznych, a to dlatego że bezdomność może być także wyborem. Ponadto Słownik języka polskiego PWN przy haśle bezdomność podaje lapidarną definicję, która nie nazywa tak tego stanu.


    Z góry dziękuję za odpowiedź.

    Pozdrawiam

    Mario Kiliński

  • Ksiądz kardynał

    8.03.2021
    8.03.2021

    Szanowna Poradnio,

    Czy forma ksiądz kardynał jest poprawna? Wydaje mi się trochę nadmiarowa, bo każdy kardynał jest księdzem i sami kardynałowie raczej się tak nie podpisują/przedstawiają, jednak jest to forma czasem słyszana w mediach, a nawet ląduje w nazwach ulic, np. ulica księdza kardynała Adama Sapiehy w Krakowie.


    Z pozdrowieniami,

  • Urzędnik państwowy

    7.03.2021
    7.03.2021

    Czy urzędnik państwowy  to pleonazm? Czy istnieją inni urzędnicy niepaństwowi?

  • Smartwatch, smartfon

    7.03.2021
    7.03.2021

    Czy istnieje spolszczenie słowa smartwatch? I czy smartfon można nazwać komputerem kieszonkowym?

  • Rabat -10%

    6.03.2021
    6.03.2021

    Dzień dobry!

    Czy stawianie liczby ujemnej (zamiast dodatniej) po słowie rabat/wyprzedaż/promocja to pleonazm (np. rabat -10% zamiast:  rabat 10%)?

  • Badanie artystyczne

    3.03.2021
    3.03.2021

    Zwracam się z uprzejmą prośbą o wyjaśnienie poprawności wyrażenia  badanie artystyczne  na gruncie języka polskiego. Wyrażenie to przejmujemy jako tłumaczenie z jęz. angielskiego  artistic research  (funkcjonującego w dokumentach dotyczących badań artystycznych) na potrzeby serwisu internetowego poświęconego publikacjom z zakresu sztuki muzycznej.

  • Pogrzebacz 

    2.03.2021
    2.03.2021

    Szanowna poradnio,


    Chciałbym zapytać o poprawną lub częściej stosowaną nazwę dla haczyka do poprawiania węgli lub kłód w palenisku. Powinno się mówić pogrzebacz  czy pogrzebaczka?


    Z góry dziękuję za odpowiedź.

  • Powyżej wymaganej normy

    1.03.2021
    1.03.2021

    Dzień dobry,

    czy wyrażenie powyżej wymaganej normy jest prawidłowe? Podświadomie wydaje mi się, że może ono być pleonazmem, ale sam pewien tego nie jestem.

  • Dostarczać pomoc

    20.02.2021
    20.02.2021

    W tekstach tłumaczonych z angielskiego, ale już i nie tylko, wciąż słyszy się o dostarczaniu czegoś, np. 80 proc. populacji kraju jest zależna od międzynarodowej pomocy, takiej jaką dostarcza UNICEF.  Dawniej pomoc się niosło, można jeszcze łączyć ją z innymi czasownikami, ale dostarczanie pomocy chyba nie jest ani piękne, ani prawidłowe. Wydaje się, że dostarczanie ma tendencje do wypierania całej grupy czasowników, ze szkodą dla bogactwa języka polskiego. Proszę o opinię.

  • Klepał go po jagodach

    20.02.2021
    20.02.2021

    Dzień dobry, 

    przeczytałam w książce następujące zdanie: „Leżałem na ziemi, a Wilhelm klepał mnie po jagodach”. Taki opis nastąpił po tym, jak bohater/narrator stracił przytomność i upadł na ziemię. Co właściwie znaczy to zdanie? 

    Pozdrawiam serdecznie!

  • Zajefajnie 

    19.02.2021
    19.02.2021

    Dzień dobry,

    mój kolega Wojciech L. zasiał we mnie wątpliwości związane ze słownictwem. Twierdzi on, powołując się na autorytet prof. Bralczyka i prof. Miodka, iż zajefajnie jest normalnym słowem, należącym do poprawnej polszczyzny. Posiadany przeze mnie słownik poprawnej polszczyzny jednak tego słowa nie zawiera, ale też jest on z 2004 roku. Czy kolega ma rację?

  • różnorodność biologiczna v. bioróżnorodność

    13.02.2021
    13.02.2021

    Szanowni Państwo


    Interesuje mnie kwestia polskiego odpowiednika angielskiego terminu "biodiversity". Słowo te tłumaczy się na polski jako "różnorodność biologiczna" lub "bioróżnorodność". Kiedyś jednak słyszałem, że te drugie wyrażenie (bioróżnorodność) nie powinno być używane, ponieważ to kalka stworzona niezgodnie z regułami języka polskiego. Co państwo o tym sądzą? Na koniec jeszcze wspomnę, że te wyrazy znaczą dokładnie to samo.


    Pozdrawiam

  • Posiadać

    11.02.2021
    11.02.2021

    Podane w poradzie https://sjp.pwn.pl/poradnia/haslo/posiadac;5384.html

    objaśnienie dotyczące zasad (poprawności) używania czasownika posiadać  pozostaje w jaskrawej sprzeczności z wcześniej ogłoszonym stanowiskiem Rady Języka Polskiego (https://rjp.pan.pl/index.php?option=com_content&view=article&id=219:posiada&catid=44&Itemid=58). Mocno mnie to zniesmaczyło, ponieważ często korzystam z informacji zawartych w Poradni i zawsze przedstawiam ją znajomym jako źródło "porządnej" wiedzy o naszym języku. Może (choć pytający już od lat tego nie oczekuje) zmodyfikować odpowiedź?

  • Gospodyni programu 

    10.02.2021
    10.02.2021

    Dzień dobry,

    Mam pewną kwestię do rozstrzygniecia. Czy kobietę, która prowadzi program w radiu można nazwać gospodynią programu czy raczej powinniśmy nazywać taką osobę gospodarzem?

    Pozdrawiam,

    Franek

  • Sumienie

    9.02.2021
    9.02.2021

    Szanowni Państwo!


    Definicja sumienia sugeruje, że pojęcie to dotyczy raczej samego siebie. Zakładam, że ewentualnie też jego/jej (ona nie ma sumienia). Czy jednak wspólne sumienie może mieć kilkadziesiąt osób? Czy istnieje coś takiego, jak „sumienie grupy”?


    Z poważaniem – Dociekliwy

  • Korekta czy korekcja?

    8.02.2021
    8.02.2021

    Szanowna Poradnio,

    czy o zmianie imienia oraz odmiany nazwiska w przypadku osób transpłciowych i niebinarnych należy powiedzieć, że jest to korekcja czy korekta pewnej nieprawidłowości? Czy użycie któregoś z pojęć jest bardziej poprawne? Dodam jeszcze, że chodzi o aktualizację danych w systemie uczelni, nie o zmianę urzędową.

    Pozdrawiam serdecznie

  • Małostkowy 

    7.02.2021
    7.02.2021

    Dzień dobry,

    użyłam dziś słowa małostkowy w kontekście sprawy. Powiedziałam, że ktoś przywiązuje zbyt dużą wagę do spraw małostkowych. Zaczęłam się zastanawiać, czy to poprawne. Czy sprawy mogą być małostkowe, czy tylko człowiek i jego zachowanie?


    Z góry dziękuję za udzielenie porady.


    Pozdrawiam

    Ewelina J.

  • Czego wymagamy od ucznia? 

    6.02.2021
    6.02.2021

    Dzień dobry, czy poprawne są sformułowania: uczeń zna ogólne wiadomości na temat roślin i i uczeń przestrzega obowiązków?

    Elwira

  • Subskrypcja 

    2.02.2021
    2.02.2021

    Subskrypcja premium czy płatna subskrypcja – co byłoby prawidłowym określeniem usług dostępnych w ramach (płatnego) abonamentu?

    Pozdrawiam

Przeglądaj słowniki
Przeglądaj Słownik języka polskiego
Przeglądaj Wielki słownik ortograficzny
Przeglądaj Słownik języka polskiego pod red. W. Doroszewskiego