słowotwórstwo

Znajdują się tu szczegółowe informacje o budowie wyrazów i sposobach ich tworzenia. Można tu poznać neologizmy i dowiedzieć się, jakie są powody ich powstawania.

  • lubialność
    10.01.2013
    10.01.2013
    W erze Internetu i po stworzeniu takich portali jak Facebook czy YouTube powstały z amerykańskiego słowa like [co powstało? – Red.]. I to prowadzi do mojego pytania, albowiem coraz częściej spotykam się z tym, że w analizach, statystykach internetowych pojawia się słowo lubialność lub punkty lubialności. Bardzo proszę o pomoc, z jakiego słowa powinni korzystać internauci, jakie słowa powinienem sam stosować, gdy przyjdzie mi określanie lubialności (sic!) moich filmów na YouTube bądź komentarzy na FaceBook.
  • sub- i pod-
    10.01.2013
    10.01.2013
    Panie Profesorze,
    w poradzie dotyczącej wyrażenia sub-principle wspomina Pan o słowie podzasada, nie odnosząc się wprost (a więc w moim odczuciu negując je) do zaproponowanego przez pytającego słowa subzasada. Tymczasem w poradzie na temat wyrażenia we środku pisze Pan o „języku substandardowym”. Jak to właściwie jest z przedrostkiem sub-? Można go używać w języku polskim? W jakich wyrażeniach?
    Pozdrawiam
    Bartosz Piec
  • łóho?
    4.01.2013
    4.01.2013
    W pewnej piosence, której tekst wykorzystuje mnogość jednosylabowych słów o zakończeniu -uh bądź -uch, pojawiają się słowa: „wstali więc ze swych dwóch łó(c)h”. Jak zapisać to zgrubienie od łóżka – czy żet powinno przejść w samo ha?
  • żeńskie nazwy zawodów i funkcji raz jeszcze
    3.01.2013
    3.01.2013
    Witam,
    interesuje mnie taka kwestia: jak to właściwie jest z żeńskimi formami zawodów, kiedy zostawiamy je w męskiej formie, a kiedy do tej formy dodajemy -ka? Na przykład nauczycielnauczycielka, aktoraktorka, ale już np. sędziapani sędzia, pan prezespani prezes (bo chyba nie prezeska), pan reżyser – pani reżyser (chociaż w jednym z czasopism filmowych spotkałam się też ze zdaniem „Pani Agnieszka Holland to najbardziej znana polska reżyserka”).
  • ekfrastyczny
    2.01.2013
    2.01.2013
    Który przymiotnik od rzeczownika ekfraza został utworzony poprawnie: ekfrastyczny czy ekfrazowy?
  • stuprocentowy, dwustuprocentowy
    31.12.2012
    31.12.2012
    Szanowna Redakcjo,
    zastanawiam się nad formą stuprocentowy oraz jej pochodnymi, a więc dwustuprocentowy itd. Jak forma STUprocentowy zamiast STOprocentowy daje się uzasadnić pewną „naturalnością wymowy” (chociaż co do tej formy też mam wyraźne wątpliwości), tak DWUSTUprocentowy nie ma żadnego sensu, bo skoro DZIESIĘCIOprocentowy (a nie DZIESIĘCIUprocentowy), to dlaczego nie DWUSTOprocentowy?
    Pozdrawiam i czekam na odpowiedź
  • gerundium czy rzeczownik odczasownikowy?
    4.12.2012
    4.12.2012
    Szanowni Państwo!
    Czy w następujących przypadkach poprawne jest wyłącznie używanie (użycie?) rzeczowników odczasownikowych:
    Celem badania jest ocenienie…
    Celem badania jest ocena…
    Minister miał możliwość zweryfikowania…
    Minister miał możliwość weryfikacji…

    Czy mogą Państwo przytoczyć stosowną zasadę, ponieważ zastanawia mnie to od bardzo dawna?
    Z pozdrowieniami
    Maja Źróbecka
  • rabusia
    11.11.2012
    11.11.2012
    Dziękuję za wrześniową odpowiedź na pytanie dotyczące słowa rabuś. Jeszcze w ramach ciekawostki pragnę Państwa poinformować, że Super Express właśnie pokusił się o stworzenie żeńskiej formy tego słowa, jeden z artykułów zatytułował bowiem: „Rabusia napadała na samotne kobiety”. Hm, używać liczby mnogiej byłoby zapewne trudno (w kilku przypadkach byłyby takie same jak męskie), ale samo słowo rabusia być może spodobałoby się ministrze Musze…
  • przeciwskuteczny
    29.10.2012
    29.10.2012
    Czy słowo przeciwskuteczny 'taki, który przynosi przeciwny skutek' jest poprawnie zbudowane i można go bez obaw używać?
  • lektorowanie
    2.10.2012
    2.10.2012
    Witam!
    Mam pytanie czy od rzeczownika lektor można utworzyć czasownik lektorowanie?
    Pozdrawiam
  • niedogodziny
    21.09.2012
    21.09.2012
    Dzień dobry,
    chciałbym zapytać o słowo niedogodzina, które ostatnio zostało użyte przez pracownika kadr w firmie w której pracuję (mianowicie miałem wypisać urlop za niedogodziny jako że w godzinach pracy wychodziłem i suma tych wyjść wyniosła 8 godzin więc jeden dzień urlopowy) Czy jest w ogóle takie słowo? Zauważyłem, że na niektórych forach również jest ono używane.
    Dziękuję za odpowiedź.
  • pegeerowski
    17.06.2012
    17.06.2012
    Mam wątpliwość dotyczącą rozwiniętych wariantów przymiotników GL-owski, GS-owski, PGR-owski itp. Słowniki podają jedynie zapisy typu geelowski, geesowski i pegeerowski. Czy nie lepiej byłoby jednak pisać gieelowski, gieesowski i pegieerowski, tym bardziej że taka pisownia odpowiadałby ogólnopolskiej wymowie? Notabene jako odrębne hasło w WSO zostało odnotowane nie ge, lecz właśnie gie.
  • relewant
    11.06.2012
    11.06.2012
    Czy osobę relewantną (ważną dla nas np. z punktu widzenia nauki, inteligencji) można określić mianem relewanta?
  • zwierzolubny
    24.05.2012
    24.05.2012
    Szanowny Panie Profesorze,
    ostatnio spotkałam się z neologizmem zwierzolubny. Jaka jest etymologia tego słowa? Z czego został ono zbudowane?
    Z poważaniem
    Marta
  • retro-
    10.05.2012
    10.05.2012
    Szanowni Państwo,
    moje pytanie dotyczy słowa retro. Czy można je pisać łącznie z rzeczownikami (retrozabawa), czy też powinno się pisać zabawa retro?
  • anty-Chłopi
    10.05.2012
    10.05.2012
    Szanowni Państwo,
    jak należy zapisać określenia wyrażające to, że jedno dzieło jest całkowitym przeciwieństwem innego? Moje największe wątpliwości wzbudza cudzysłów – powinniśmy pisać anty-Chłopi, anty-„Chłopi” czy „anty-Chłopi”? I co w takich sytuacjach z zaprzeczeniami (lub przedrostkami takimi jak pseudo- czy łże-) tytułów kilkuczłonowych, jak choćby Pan Tadeusz czy Czarodziejska góra?
    Łączę pozdrowienia i dziękuję za odpowiedź
  • Chrystus zmartwych(po)wstał
    9.05.2012
    9.05.2012
    Mój kolega twierdzi, że „Chrystus zmartwychwstał”, ja zaś że „Chrystus zmartwychpowstał”. Który z nas ma rację?
  • rozmiarowo
    6.05.2012
    6.05.2012
    Które sformułowanie jest poprawne: „Nie używać żadnych uszkodzonych i rozmiarowo niewłaściwie dobranych zawiesi” czy „Nie używać żadnych uszkodzonych i niewłaściwie dobranych pod względem rozmiaru zawiesi”?
    Ślicznie dziękuję za odpowiedź
    Marzena
  • złożeniowce i skrótowce z cyfrą
    6.05.2012
    6.05.2012
    Dzień dobry,
    chciałabym się zapytać, czy słowa typu europarlament, europoseł, euroregion można zaliczyć do tzw. złożeniowców. Dodatkowo jestem ciekawa, czy w skład skrótowca mogą wchodzić cyfry.
  • źlić się
    26.03.2012
    26.03.2012
    Szanowni Państwo!
    Czy słowo źlić się (od zeźlić się) jest poprawne, analogicznie do złościć/zezłościć się?
    Pozdrawiam!
Przeglądaj słowniki
Przeglądaj Słownik języka polskiego
Przeglądaj Wielki słownik ortograficzny
Przeglądaj Słownik języka polskiego pod red. W. Doroszewskiego