Można tu znaleźć wszystko, co dotyczy języka i interesuje Państwa. Od pisowni, odmiany, przez znaczenia, składnię czy frazeologię, po pochodzenie i pragmatykę.
Wszystkie
-
inicjały18.07.200318.07.2003Witam serdecznie!
Mam następujące pytanie: chciałbym się dowiedzieć, jak powinno się prawidłowo skracać imiona. Przykładowo – czy Stanisław i Władysław to S. i W., czy też St. i Wł.?
Spotkałem się z poglądem, że prawidłowe są tylko skróty jednoliterowe. Jeśli to prawda, proszę o odpowiedź, kiedy norma uległa zmianie, bo np. na dyplomie Nagrody Nobla, którą Reymont dostał w 1924, jest napisane Władysław St.
Jeśli okaże się, że skróty dwuliterowe dla niektórych imion są jednak akceptowalne, prosiłbym o przytoczenie ich wszystkich (zdaje się, że jest ich nie więcej niż kilka).
Dziękuję bardzo za wyjaśnienie moich wątpliwości. -
bazodanowy18.07.200318.07.2003Chciałam się zapytać, czy pisownia wyrażenia bazodanowych, pisanego w ten sposób, jest poprawna. Byłabym bardzo wdzięczna za odpowiedź.
Z poważaniem,
W. Szczerbicka -
Frye18.07.200318.07.2003Proszę o radę, jak należałoby odmieniać męskie nazwisko amerykańskie Frye. W pierwszym odruchu chciałam zastosować wzorzec odmiany przymiotników, ale wymowa [fraj] raczej wyklucza tę możliwość.
-
wielkie litery w nazwach instytucji18.07.200318.07.2003Czy powinno się pisać: Dowództwo Wojsk Lądowych, czy dowództwo Wojsk Lądowych; czy Sekretariat Sekretarza Stanu, czy sekretariat sekretarza stanu? Bardzo proszę o odpowiedź.
Joanna -
spisy powszechne i banki danych18.07.200318.07.2003Proszę o odpowiedź na pytanie, jakimi literami piszemy następujące rodzaje danych statystycznych:
1a. Narodowy Spis Powszechny 1988,
1b. ostatni narodowy spis powszechny,
2. Kartoteka podmiotów gospodarczych,
3. Bank Danych Lokalnych.
Serdecznie dziękuję za pomoc. -
dyrektywy unijne18.07.200318.07.2003Chciałabym się dowiedzieć, jak poprawnie zapisywać nazwy dyrektyw unijnych. Czy jeżeli powołujemy się w tekście na dyrektywę, to należy jej nazwę pisać wielką literą, czy małą, np. w Dyrektywie IPPC?
Pozdrawiam,
Katarzyna Dziewicka
-
odmiana nazw ulic – ciąg dalszy18.07.200318.07.2003Szanowni Państwo!
Piszę w nawiązaniu do listu, który opublikowano ostatnio w Poradni. Oto jej treść wraz z odpowiedzią:
Pytanie: Odmiana nazw ulic: Jest w Warszawie ul. Zgoda. Jak ją odmienić, może w ogóle się nie odmienia? Mieszkam na Zgoda 5 czy na Zgody 5? Dziękuję za pomoc.
Odpowiedź: Jest więcej ulic o formie rzeczownika w mianowniku, np. Trakt Lubelski. Powiedziałbym, że ktoś mieszka na Trakcie Lubelskim albo przy Trakcie Lubelskim (druga forma brzmi bardziej oficjalnie), podobnie na (przy) Zgody 5 albo na (przy) ulicy Zgoda 5. Sformułowanie „Mieszkam na Zgoda 5” brzmi bardzo niezręcznie.
Natomiast moim zdaniem poprawne jest sformułowanie: „Mieszkam przy/na ul. Zgoda 5” (jak w odpowiedzi) albo (uwaga!) „Mieszkam na Zgodzie 5” (czyli z miejscownikiem), a nie „(…) na Zgody 5” (czyli z dopełniaczem). Forma Zgody 5 byłaby poprawna, gdyby ulica nosiła nazwę na przykład jakiegoś wyimaginowanego Antoniego Zgody. Proszę powiedzieć, czy moje rozumowanie (i wyczucie językowe) jest prawidłowe.
Przy okazji zadam pytanie również dotyczące nazwy warszawskiej ulicy. Chodzi mi o ulicę Freta na Nowym Mieście. Jak się powinno mówić: sklep przy/na Freta czy może sklep przy/na Frecie? -
radio18.07.200318.07.2003Dzień dobry!
Mam pytanie w kwestii czysto formalnej. Otóż znowu to nieszczęsne słowo, które kiedyś było nieodmienne i był przynajmniej z nim porządek, a teraz od pewnego czasu jest, zgodnie z obowiązującym kanonem języka polskiego, odmieniane – chodzi mianowicie o wyraz radio. W związku z tym mam pewną drażniącą kwestię do rozpatrzenia: czy wyraz ten odmienia się przez wszystkie przypadki, tzn. konkretnie czy narzędnik l. poj. brzmi z radiem? I jednocześnie do tego jeszcze drugie podpytanie: czy również poprawną formą narzędnika l. poj. będzie: z radio?
Z góry dziękuję.
Pozdrawiam!
Z poważaniem,
Jarosław Dykrzak -
Gazeta pisze…18.07.200318.07.2003Szanowni Państwo!
Przez wiele lat uczono mnie, że nie można mówić „Gazeta pisze” itp. Teraz dowiedziałam się, że podobno taka forma została dopuszczona przez Radę Języka Polskiego i uznana za poprawną. Podobno jest to uwzględnione w jakimś słowniku. Kupiłam Wielki słownik ortograficzny – nie znalazłam. Czy faktycznie jest to już poprawna forma (o zgrozo!) i gdzie znajdę ten zapis?
Z góry dziękuję za odpowiedź.
-
kłopotliwy wołacz18.07.200318.07.2003Jaka jest poprawna forma wołacza rzeczownika nić? Podczas ostatniej gry w scrabble zostało ułożone słowo nicio (jako wołacz od nić – o nicio słaba). Zgodnie z odmianą rzeczowników rodzaju żeńskiego grupy V powinno być W – nici, zaś w definicji wyrazu jest: „nić ż V, DCMs. nici; lm MD. nici, N. nićmi, co może sugerować, że wołacz na postać nić. W każdym razie nicio nie jest chyba poprawną formą (a może w innym kontekście?).
Przepraszam, że piszę w tak błahej sprawie, ale pewna osoba upiera się, że nicio jest poprawne. -
procent i stopień Celsjusza18.07.200318.07.2003Proszę o wyjaśnienie, czy jednostki miary: %,°C i r. (rok) pisze się bezpośrednio przy liczbie, czy oddziela spacją.
Zygmunt Figura -
kiosek i roweryk16.07.200316.07.2003W mojej miejscowości (północny wschód Polski) wiele osób mówi np. roweryk, kiosek zamiast rower, kiosk. Czy to zapożyczenie przywiezione spod Grodna?
-
Odmieniać czy nie odmieniać?16.07.200316.07.2003Witam Państwa!
1. Czy powinno się próbować odmieniać nazwiska „kłopotliwe” (które trudno odmieniać) oraz „śmieszne” (np. Bomba)?
2. Czy w zaproszeniach ślubnych powinno się stosować odmianę nazwisk zaproszonych, czy też należy pisać te nazwiska jednolicie – nie odmieniając ich? Np. „Mam zaszczyt zaprosić(…) Anetę i Damiana Święs (a może Święsów?)”.
3. Co pierwsze: imię małżonki czy małżonka?
Pozdrawiam i dziękuję! -
chna i henna15.07.200315.07.2003Proszę o podanie prawidłowej pisowni słowa hna bądź chna. Ale uwaga: nie chodzi mi o hennę.
Dziękuję,
Klaudia Król -
wszech czasów15.07.200315.07.2003Moje pytanie: wyraz wszechczasów pisze się razem czy osobno – wszech czasów? Spotkałem się z dwoma interpretacjami tego wyrazu i chciałbym rozwiać wątpliwości.
Pozdrawiam i dziękuje. -
butel14.07.200314.07.2003Butel – pomocnik kata czym konkretnie się zajmował? W Encyklopedii staropolskiej A. Brücknera czytam: „kat miał dwóch czeladników, jednym z nich był butel”.
-
Pożycz dla niego pieniedzy14.07.200314.07.2003Czy występują w tekstach języka mówionego czy też literackiego formy: „Pożycz dla niego pieniędzy” obok „Pożycz dla niego pieniądze”? Nie mogłem znaleźć odpowiednich haseł w Korpusie.
Serdecznie pozdrawiam,
Zygmunt Frajzyngier -
w przypadku14.07.200314.07.2003Szanowni Państwo,
czy oba poniższe sformułowania są poprawne?
1) choroba, w przypadku której bardzo się cierpi,
2) choroba, w której przypadku bardzo się cierpi.
Będę bardzo wdzięczny za odpowiedź.
Z poważaniem
Zbigniew Sepioł -
niedziela w skrócie14.07.200314.07.2003Jaki zapis jest dopuszczalny (skrót od niedzieli): n., ni. czy nd.?
-
niestety14.07.200314.07.2003Szanowna Redakcjo!
Zwracam się do Państwa z prośbą o wykładnię interpunkcji związanej z wyrazem niestety. Czy regułą na interpunkcyjny podział zdania jest tylko interpretacja piszącego i potrzeba uzyskania określonego stopnia ekspresywności? Czy ponizsze przykłady można uznać za zgodnę z tą normą?
Niestety, jestem chory.
Jestem niestety chory.
W odpowiedziach na pytania korespondentów zauważyłem jednak pewną regułę – czy wtrąconego niestety nie oddziela się (generalnie) przecinkami?
