Wszystkie

 
Można tu znaleźć wszystko, co dotyczy języka i interesuje Państwa. Od pisowni, odmiany, przez znaczenia, składnię czy frazeologię, po pochodzenie i pragmatykę.
  • poszło jak z płatka
    8.04.2003
    8.04.2003
    Jaka jest geneza związku frazeologicznego iść jak z płatka?
    Dziękuję,
    Janusz Myzik
  • ach! i aha!
    8.04.2003
    8.04.2003
    Czy pisownia wyrazu aha jest alternatywna (aha bądź acha)?
    Dziękuję za odpowiedź.
  • klasa Va
    7.04.2003
    7.04.2003
    Proszę powiedzieć, czy należy umieszczać spację między cyframi rzymskimi i literami arabskimi w zapisach typu: klasa V a.
  • Węgry
    7.04.2003
    7.04.2003
    Które wyrażenie jest poprawne: w komunistycznych Węgrzech czy na komunistycznych Węgrzech?
    Pozdrawiam
    Lidia Kozłowska
  • sterować
    7.04.2003
    7.04.2003
    Szanowni Państwo,
    w technice często się mówi o sterowaniu w znaczeniu regulacji. We wcześniejszych wydaniach Słownika poprawnej polszczyzny rozróżniano oba znaczenia sterowania, nadając różne przypadki gramatyczne obiektom sterowania. Gdy była mowa o kierowaniu, sterowało się czymś (kimś), gdy zaś chodziło o regulację, sterowane było coś. Obecna reguła językowa w obu znaczeniach wyrazu narzuca tylko zastosowanie narzędnika. Czy w takim razie poprawne są tylko wyrażenia sterowanie silnikiem bądź układ sterowania silnikiem?
    Z poważaniem
    Tomasz Litwiniuk
  • totalista
    7.04.2003
    7.04.2003
    Dzień dobry!
    Czy istnieje słowo totalitarysta, albowiem nie mogę go znaleźć w żadnym mi dostępnym źródle? Byłam przekonana, że powinno być, na zasadzie przykładów: militaryzm – militarysta czy nacjonalizm – nacjonalista. Jednak w słownikach, które przejrzałam (również na stronie internetowej PWN), nie występuje. Czy jeżeli nie ma takiego słowa w żadnym źródle, to można go używać na zasadzie przytoczonych analogii? Jeżeli jednak figuruje gdzieś, proszę o wskazanie owej publikacji.
    Z podziękowaniem i pozdrowieniami.
    Joanna
  • wilcze łyko czy wilczełyko?
    7.04.2003
    7.04.2003
    Przygotowuję do druku książkę naukową o lasach. Jest w niej zdjęcie przedstawiające roślinkę o nazwie: wawrzynek wilcze łyko. Słownik ortograficzny podaje taką pisownię. Autor wprowadza pisownię łączną: wilczełyko i przedstawia następujące argumenty (tu cytuje): „w słowniku może być osobno, lecz we wszystkich najnowszych podręcznikach dendrologii jest wilczełyko razem. Nazewnictwo roślin naczyniowych zaczerpnąłem z tzw. checklisty z 1995 roku (to dla nas biblia), której autorami są najwięksi specjaliści botaniczni w Polsce. Upieram się więc przy swoim i zalecam pisownię wilczełyko” (koniec cytatu).
    Ręce mi opadły: czy mam wykonać to zalecenie, czy też jednak odważyć się na zwrócenie uwagi, że ktoś kiedyś popełnił błąd, który ciągnie się, bo nikt nie odważył się przeciwstawiś „autorytetom”? Będę wdzięczna za szybką odpowiedź, bo czas mnie nagli. Książka czeka na druk.
    Pozdrawiam i dziękuję
    Ewa Rubczewska
    (redaktor techniczny)
  • służba cywilna
    7.04.2003
    7.04.2003
    Jaka jest prawidłowa pisownia określenia służba cywilna – małą czy wielką literą? Proszę o uzasadnienie odpowiedzi.
    Dziękuję.
  • maszyny latające i nie tylko
    7.04.2003
    7.04.2003
    Witam serdecznie!
    Mam pytanie dotyczące pisowni nazw bombowców, sond. Jak piszemy: kadłub Heinkla, Fieseler Storch, Pioneery (sondy), Voyagery 1 i 2 (sondy), czy może stosujemy małą literę jak w przypadku marek i lmn.?
    Drugie pytanie dotyczy akcji i programów. Czy Podaj Łapę lub Pierwsza Praca piszemy w cudzysłowie, czy nie ma ustalonych reguł?
    Renata Modzelewska
  • Eczmiadzyn
    7.04.2003
    7.04.2003
    Bardzo proszę o podanie wzoru odmiany nazwy Eczmiadzyn (miasto w Armenii) – I czy IV forma deklinacji (m), a więc tak jak Radzyń (Radzynia, w Radzyniu), czy też Krotoszyn (Krotoszyna, w Krotoszynie)?
    Niecierpliwie oczekuję odpowiedzi
    Zofia P.
  • Gdzie mówią najczystszą polszczyzną?
    7.04.2003
    7.04.2003
    Czy możliwe jest wyróżnienie w Polsce terenów, których mieszkańcy posługują się językiem polskim w formie „najczystszej”, tj. zawierającym jak najmniej terminów pochodzących z języków obcych? I odwrotnie: czy można określić takie miejsca, w których wpływy obcojęzyczne są wyraźniejsze niż gdzie indziej? Interesuje mnie też, czy wspomniane obszary pokrywałyby się z tymi, w których wymowa jest najbardziej pozbawiona różnych naleciałości.
    Pozdrawiam serdecznie i z góry dziękuję za pomoc
    Robert
  • pisać
    4.04.2003
    4.04.2003
    Czy obie formy są poprawne: pisze i jest napisane?
  • Al-Kaida itp.
    4.04.2003
    4.04.2003
    W związku z toczącą się wojną w Iraku w gazetach w prasie pojawia się wiele nowych nazw własnych. Nie wiem, kiedy piszemy al (np. al-Kaida), a kiedy Al (Al Kaida). Czy obowiązują tu jakieś zasady, czy wszystko zależy od dziennikarza? Przeglądając strony internetowe BBC, zauważyłam, że Al odnosi się do nazw miejscowych, przy pozostałych stosuje się al. Jak to wygląda w języku polskim?
    Dziękuję
    Agata Gogołkiewicz
  • br. i b.r.
    4.04.2003
    4.04.2003
    Bardzo uprzejmie proszę o odpowiedź na pytanie, czy skrót b.r. (bieżącego roku), gdy kończy zdanie, powinien mieć zapis: b.r. czy b.r..?
    Bardzo serdecznie dziekuję za odpowiedź.
    Grażyna Pawelec
  • wyrazy na -icz
    3.04.2003
    3.04.2003
    Czy mogą Państwo podać mi 30 wyrazów rodzaju męskiego, liczby pojedyńczej, zakończonych na -icz?
  • …ale nie wiem co
    3.04.2003
    3.04.2003
    Czy w zdaniu: „Coś bym zrobił, ale nie wiem co” dać przecinek przed co, czy nie? Wydaje mi się, że to co jest tutaj w pewnym sensie równoważnikiem zdania – „Coś bym zrobił, ale nie wiem, co (bym zrobił)” – i gdyby tak to zinterpretować, to przecinek by się należał. Z drugiej strony wygląda to na nadgorliwość.
  • soja
    3.04.2003
    3.04.2003
    Mamy w języku polskim słowo soja. Jak będzie brzmiało to słowo w dopełniaczu liczby mnogiej – czyżby sój???
  • squash
    3.04.2003
    3.04.2003
    Interesuje mnie pisownia i odmiana słowa squash. Squash to gra podobna do tenisa gra, w której zawodnicy odbijają piłkę o ścianę w szklanej (nie zawsze) klatce. Nie znalazłem tego słowa w żadnym ze słowników PWN.
    Z góry dziękuję za odp.
  • Bronx

    3.04.2003
    3.04.2003

    Krótko: Bronx czy spolszczony Bronks (dzielnica Nowego Jorku)? Ale Bronksu? (Przez x nie wygląda estetycznie). Z góry dziękuję za odpowiedź.

  • Nasirija
    3.04.2003
    3.04.2003
    W związku z wojna w Iraku pojawiło się dużo arabskich nazw i problem z ich odmianą, np. Nasirija, a odmiana: Nasirii czy Nasiriji? Proszę o pomoc, może jakieś inne przykłady tego typu odmiany. Dziękuję.
Przeglądaj słowniki
Przeglądaj Słownik języka polskiego
Przeglądaj Wielki słownik ortograficzny
Przeglądaj Słownik języka polskiego pod red. W. Doroszewskiego