Wszystkie

 
Można tu znaleźć wszystko, co dotyczy języka i interesuje Państwa. Od pisowni, odmiany, przez znaczenia, składnię czy frazeologię, po pochodzenie i pragmatykę.
  • Chojno Błota
    3.04.2003
    3.04.2003
    Jak odmieniać nazwy miejscowości: Chojno Błota, Chojno Młyn? Czy można napisać: wybrano nowego sołtysa Chojna Młyna?
    Pozdrawiam, Artur Hibner
  • Ksawery
    3.04.2003
    3.04.2003
    Proszę o szczegółową etymologię imienia Ksawery. Czy jest to imię baskijskie i czy oznacza 'dobry, solidny dom'?
  • zajęcia
    1.04.2003
    1.04.2003
    Rzeczownik zajęcia w znaczeniu 'wykłady, ćwiczenia etc.' nie ma liczby mnogiej. Moje pytanie dotyczy jednak tego, czy można używać tego rzeczownika z liczebnikami – np. pięć zajęć, na piątych zajęciach, za pięć zajęć itp.
    Pozdrawiam, S.Z.
  • śreżoga
    1.04.2003
    1.04.2003
    Jestem uczniem piątej klasy. W książce „W pustyni i w puszczy” Sienkiewicza znalazłem zdanie: „,Pozostał w powietrzu tylko subtelny, czerwony pył, coś w rodzaju śreżogi, przez którą słońce przeświecało jak miedziana blacha”. Nie mogę w żadnym słowniku znaleźć znaczenia słowa śreżoga.
  • słuchać i odsłuchać
    1.04.2003
    1.04.2003
    Proszę państwa! Czy odsłuchać ma taką samą łączliwość jak słuchać? Słuchać (tej) kasety, ale czy odsłuchać nagrania czy nagrań?
  • piękny
    31.03.2003
    31.03.2003
    Domyślam się, że słowo piękny pierwotnie znaczyło 'tłusty' – łac. pinguis. Czy mam rację?Jakie sa inne indoeuropejskie odpowiedniki tego słowa?
  • witryna – raz jeszcze
    28.03.2003
    28.03.2003
    Szanowni Państwo,
    serdecznie dziękuję za wyjaśnienie dotyczące terminu witryna internetowa (załączam je poniżej). Przyznam jednak, że nadal mam wątpliwości. Przecież nie powiemy internauci goszczący w witrynie, wizyta w witrynie?? Witryny sklepowe można wszak tylko oglądać, a z witrynami internetowymi robimy jeszcze inne rzeczy – wchodzimy na nie, odwiedzamy je, powracamy na nie, gościmy na nich, poruszamy się po nich, dokonujemy na nich wizyt. Wydaje mi sie, że kontekst, w jakim jest używane pojęcie witryna internetowa, jest zupełnie inny od tego, w jakim używamy wyrażenia witryna sklepowa, zatem przenoszenie zasad językowych dotyczących pierwowzoru chyba nie sprawdza się… Bardzo proszę o wyjaśnienie moich wątpliwości.
    Dziękuję i życzę miłego weekendu!
    Monika Niemirowska
    Szanowni Państwo,
    zauważyłam, że odpowiadając na pytania internautów, używają Państwo formy w witrynie internetowej, a nie na witrynie (w internetowej witrynie Ministerstwa Sprawiedliwości, w internetowej witrynie tyskiego urzędu miasta itd.). Tymczasem forma używana powszechnie przez samych internautów to na witrynie. Czy uznaliby ją Państwo za poprawną?
    Z góry serdecznie dziekuję za odpowiedź,
    Monika

    Myślę, że użycie metaforyczne powinno mieć oparcie w użyciu doslownym. Towar leży na wystawie sklepowej, ale w witrynie sklepu, nie na witrynie. Jest to logiczne, bo witryna to sklepowe okno, a internetowa witryna to też rodzaj okna, przez które internauci zaglądają do jakiejś firmy lub instytucji.
    - Mirosław Bańko
  • liczebniki i wyrazy pochodne w słownikach
    28.03.2003
    28.03.2003
    Szanowni Państwo!
    W Słowniku ortograficznym podane są formy: dwustuletni (a. dwóchsetletni) i trzystoletni (a. trzechsetletni). Nie ma formy trzystuletni – czy jest niepoprawna? Co z czterystoletni (czterystuletni)? Proszę o uzasadnienie.
  • Do trzech razy sztuka
    28.03.2003
    28.03.2003
    Skąd wzięło się powiedzenie „Do trzech razy sztuka”? Trójka ma znaczernie magiczne, to tłumczy jej miejsce, ale skąd popularność sztuki (błąd w sztuce, to nie sztuka, sztuka wojenna itp.)?
  • europiański?
    28.03.2003
    28.03.2003
    Witam serdecznie!
    Czy przymiotnik od planety Europa może mieć formę europiański?
    Dziękuję
    Renata Modzelewska
  • pilotowy czy pilotażowy?
    28.03.2003
    28.03.2003
    Wdrożenie pilotowe czy wdrożenie pilotażowe? Instalacja pilotowa czy instalacja pilotażowa?
    Dziękuję
    L.
  • modularny, modułowy i nie tylko
    28.03.2003
    28.03.2003
    W jednej z odpowiedzi p. dr M. Bańko porusza problem modularny/ modułowy. W tekście z niemieckiego, który akurat tłumaczę, firma (meblowa) szczyci się tym, że popiera politykę modularną/ modułową. Jest mowa też o filozofii modularnej/ modułowej i o takowej strategii. Tylko czy w języku polskim można tego przymiotnika użyć w takim kontekście? Chodzi o to, że poszczególne przedstawicielstwa firmy specjalizują się w wąskim zakresie (by wypełnić nisze rynkowe) i jako poszczególne moduły tworzą harmonijna całość. W różnych słownikach, jak i w internecie, spotkałam się z modułową budową czegoś tam, strukturą i koncepcją. Modularna była architektura, cegła i budowa. Wszystko w sensie dosłownym. W takim przenośnym, jak chce tego mój klient, przymiotnik ten nie występował. Czy jest on w takim razie poprawny, czy trzeba użyć jakiegoś innego? Jakiego? Serdecznie dziękuję z góry za pomoc.
  • myśnik czy łącznik?
    28.03.2003
    28.03.2003
    Moje pytanie to dalszy ciąg problemu „dywiz, myślnik i półpauza”. Czego należy użyć w określeniu „przejście graniczne Terespol-Brześć”?
    Serdeczne pozdrowienia za codzienne porady.
  • agrafka i absorpcja
    28.03.2003
    28.03.2003
    Przeglądając Waszą skróconą wersję Nowego słownika ortograficznego PWN, natknęłam się na pewną niejasność. Rzecz dotyczy pisowni wyrazów absorbować i absorpcja. Zastanawia mnie, dlaczego nie postąpiono z tymi wyrazami tak, jak na przykład z agrafką (w dop. agrafek a nie – jak było kiedyś – agrawek). Czy nie byłoby bardziej konsekwentnie, gdyby wprowadzono jednolitą pisownię – absorbcja? Bardzo proszę o podanie informacji, czym kierowali się autorzy słownika, podając taki właśnie zapis.
  • online i on-line
    27.03.2003
    27.03.2003
    Co prawda już ktoś o to pytał, ale w odpowiedzi uzyskał raczej zalecenie niż werdykt normatywny. Pozwalam sobie zatem ponowić pytanie, bo – ze względu na iście barokową liczbę krążących w obiegu wersji – chyba warto by było taki jednoznaczny i ostateczny werdykt wydać. Pytam zatem: online, on-line, on line czy może OnLine? A może jeszcze inaczej (niektórzy – chyba szczególnie zdesperowani – piszą ONLINE)? Może też można uznać np. dwie wersje tej pisowni za poprawne?
    Z góry dziękuję i pozdrawiam
    Andrzej Górecki
  • ekstra i ekstra-
    27.03.2003
    27.03.2003
    Czy dopuszczalna jest pisownia rozdzielna członu ekstra z następującymi po nim przymiotnikami, np. ekstra czekoladowa?
  • na uniwersytecie czy w uniwersytecie?
    27.03.2003
    27.03.2003
    Szanowni Państwo,
    Chciałabym zapytać o poprawność zapisu: studiować/ pracować na uniwersytecie czy w uniwersytecie?
    Z poważaniem
    Elżbieta Kossarzecka
  • jabłko
    27.03.2003
    27.03.2003
    Jak się poprawnie mówi: [jabko] czy [jabłko]?
  • maks. czy max?
    27.03.2003
    27.03.2003
    Witam Państwa,
    proszę o udzielenie wskazówki, czy dopuszczalne jest w języku polskim utworzenie skrótu od słowa maksymalnie jako max., czy może właściwe będzie maks. Serdecznie dziękuję za wszelkie wskazówki.
    Pozdrawiam,
    Dagmara Domżalska
  • zdania rozkazujące
    27.03.2003
    27.03.2003
    Dzień dobry!
    Mam problemy ze zdaniami rozkazującymi. Czy zdanie rozkazujące zawsze musi kończyć się wykrzyknikiem? Czy są to zdania rozkazujące: „Uprawiać sport na swieżym powietrzu!”, „Jeść dużo owoców i warzyw!”? Nauczycielka mojej córki poprawiła te zdania na: „Uprawia sport na świeżym powietrzu!”, „Je dużo owoców i warzyw!”. Według mnie powinno być: „Uprawiaj sport na świeżym powietrzu!”, „Jedz dużo owoców i warzyw!”. Które z tych zdań są poprawne?
Przeglądaj słowniki
Przeglądaj Słownik języka polskiego
Przeglądaj Wielki słownik ortograficzny
Przeglądaj Słownik języka polskiego pod red. W. Doroszewskiego