Wszystkie

 
Można tu znaleźć wszystko, co dotyczy języka i interesuje Państwa. Od pisowni, odmiany, przez znaczenia, składnię czy frazeologię, po pochodzenie i pragmatykę.
  • meczów czy meczy?
    27.03.2003
    27.03.2003
    Nie wiem, czy to w związku z sukcesami/ porażkami naszej drużyny piłkarskiej, ale z wielu źródeł dowiaduję się o wynikach meczy i mam do czynienia z innymi informacjami, które dotyczą meczy. Już parokrotnie w związku zalewem błędnej pisowni sprawdzałem w różnych słownikach, ale wszędzie jako prawidłowa forma dopełniacza liczby mnogiej występuje meczów.
    Najgorsze, że sformułowanie meczy można spotkać w TVP – szczególnie na planszy dużymi literami przy podawaniu wyników meczów. Czy istnieje szansa, żeby uświadomić społeczeństwo o poprawnej pisowni tego wyrazu?
  • nazwiska kobiet
    26.03.2003
    26.03.2003
    Szanowni Państwo!
    Pragnę zapytać o odmianę nazwiska kobiety. Nazwisko to w mianowniku w rodzaju męskim brzmi Pług. Czy żona pana Pługa to Płużyna? czy Płużanka?
    Z góry dziękuję za pomoc.
    Z poważaniem,
    Joanna Szczęsna
  • Lilla Weneda
    26.03.2003
    26.03.2003
    Jak odmienić przez przypadki poprawnie tytuł dramatu Słowackiego Lilla Weneda? Głównie chodzi mi o nazwę ulicy, z czym w Zielonej Górze jest spory problem.
    Pozdrawiam, ann parysek
  • 40-milionowy
    25.03.2003
    25.03.2003
    Jak powinien wygladac poprawny zapis zdania „Czterdziestomilionowy egzemplarz samochodu Peugeot zszedł z taśmy” z uwzglednieniem cyfr? Czy „40. milionowy egzemplarz samochodu…”? Czy w tym wypadku jest to liczebnik porzadkowy i piszemy go z kropką? Czy też „40-milionowy egzemplarz samochodu”?
    Dziekuje.
    M. Szefler
  • ci czy te?
    25.03.2003
    25.03.2003
    Mam pytanie dotyczace odmiany skrótu nazwy stanowiska promocjant. Otóż w firmie mówimy na promocjanta prom. Czy należałoby mówić w l.mn. promy, czy też raczej promowie? Z jakich zasad gramatyki dany sposób odmiany (promy bądź promowie) wynika?
    Serdecznie pozrawiam

    Ewa Tomaszewicz
  • PUPA
    25.03.2003
    25.03.2003
    Szanowni Państwo!
    Zastanawiam się nad odmiana skrótowca PUPA. Nazwa PUPA pochodzi, o ile dobrze pamiętam, od Pierwszy Uczniowski Przegląd Artystyczny, ale skrót tak się spodobał twórcom przeglądu, że na stałe do niego przylgnął. Jak wiec zapisywać powstałą nazwę? Czy traktować ją jak wyraz (Pupa, Pupy etc.), czy z łącznikiem (PUP-y, PUP-ie)? Raczej nie uda mi się uniknąć odmiany…
    Serdecznie dziękuję za odpowiedź już z góry.
    Z poważaniem,
    Anna Wojewódzka
  • Wioletta czy Violetta?
    25.03.2003
    25.03.2003
    Czy zamiast Wioletta można również pisać Violetta?
  • Piero di Cosimo, Andrea del Sarto
    25.03.2003
    25.03.2003
    Dzień dobry!
    Chciałabym się dowiedzieć, jak powinny brzmieć w dopełniaczu i bierniku następujące nazwiska: Piero di Cosimo, Andrea del Sarto oraz w jakich przypadkach można odmieniać tylko samo imię.
    Dziękuję.
  • Tania – Tani czy Tanii?
    25.03.2003
    25.03.2003
    Pan dr Jan Grzenia, odpowiadając na pytanie o dopełniacz imion Katia, Nadia itp., stwierdził, iż „Rzeczowniki obce i pochodzenia obcego zakończone na -ia maja w dopełniaczu, celowniku i miejscowniku zakończenie -ii, np. apatii, partii, komedii, encyklopedii. Imiona odmieniamy podobnie jak wyrazy pospolite o tym samym zakończeniu”. Czy oznacza to, że dopełniacz od imienia Tania (= Tatiana) brzmi Tanii? Czy nie należało by raczej odmienić go według wzoru Ksenia – Kseni, a nie mania – manii?
  • naprawczy
    24.03.2003
    24.03.2003
    Proszę o ocenę poprawności użycia przymiotnika naprawczy w następujących zdaniach:
    1) Zanim przystąpi się do wypełniania szczelin i ubytków, trzeba sprawdzić, jak gruba może być warstwa naprawcza.
    2) Podobnie jak wszystkie materiały naprawcze, zaprawy montażowe mają bardzo krótki czas wiązania.
    Czuję, że takie rozszerzenie znaczenia tego przymiotnika w stosunku do niebudzącego wątpliwości warsztatu naprawczego nie jest stosowne, ale… z drugiej strony pierwsze użycie wydaje się nieco lepsze niż drugie.
  • unikalny i unikatowy
    24.03.2003
    24.03.2003
    Dzień dobry,
    moje pytanie dotyczy różnicy pomiędzy słowami: unikalny i unikatowy. Bardzo mgliście pamiętam wypowiedź profesora Markowskiego sprzed paru lat na ten temat. Wydaje mi się, że były różnice znaczeniowe. Czy rzeczywiście przymiotniki znaczą co innego? Jeśli tak, to co.
    Z pozdrowieniami – Magda Charytończyk
  • daty
    24.03.2003
    24.03.2003
    Szanowni Państwo!
    Czy poprawne jest wyrażenie w dniu ósmego kwietnia, czy w dniu ósmym kwietnia? Dotyczy to pism sądowych, w których ta formuła ze słowem dzień musi zostać zachowana.
    Z poważaniem
    Iwona Hlebko
  • tam napisano
    24.03.2003
    24.03.2003
    Szanowni Państwo!
    Moja znajoma zawsze używa zwrotu „tam napisano” zamiast „tam jest napisane”. Czy forma ta jest poprawną?
  • jest używany czy używany jest?
    24.03.2003
    24.03.2003
    Szanowni Państwo,
    nigdzie nie mogę znaleźć odpowiedzi na następujące pytanie: czy lepiej powiedzieć „Do mocowania świec jest używany klucz dynamometryczny”, czy „Do mocowania świec używany jest klucz dynamometryczny”. Dla mnie druga wersja brzmi lepiej, ale spotkałem się z opinią, że to rusycyzm. Czy to prawda? Będę bardzo wdzięczny za odpowiedź.
    Z poważaniem
    Karol Zadora
  • odmiana nazwisk
    24.03.2003
    24.03.2003
    Proszę Państwa, dziękując za okazane mi zrozumienie, proszę o kolejną autorytatywną radę w kwestii odmiany nazwisk polskich, a to:
    1. Jak postępować z obocznością w nazwiskach typu Gołąb, Kocioł, Kozioł? Tzn. kiedy Gołębia, Kotła, Kozła, a kiedy Gołąba, Kocioła czy Kozioła?
    2. Czy w nazwiskach jednosylabowych typu Dąb, Mech nadal obowiązuje zasada, iż pisownia nazwisk polskich opiera się na tych samych przepisach, co pisownia wyrazów pospolitych?
    3. Jak odmienić nazwisko Samojeden? Powyższe budzi tyleż emocji noszących te nazwiska, co konsternacji zwracających się do nich. A na argument, ze ich nazwisko się… nie odmienia, no cóż, opadają nie tylko ręce…

    Za życzliwość dziękuję.
    E.
  • konkubinat
    24.03.2003
    24.03.2003
    Termin konkubinat definiowany jest jako „trwałe pożycie mężczyzny z kobietą bez zawarcia związku małżeńskiego” (słownik dostępny w serwisie internetowym PWN). Czy owo „pożycie”, w tym konkretnym przypadku, jest wspólnym życiem, czy raczej obcowaniem fizycznym (pożyciem seksualnym)? Innymi słowy: czy konkubinatem można określić niesformalizowany związek dwojga partnerów, którzy mieszkają razem, lecz nie utrzymują kontaktów płciowych? Z góry dziękuję za pomoc.
    Robert
  • daty
    21.03.2003
    21.03.2003
    Jaka jest poprawna pisownia daty: dzień–miesiąc–rok czy rok–miesiąc–dzień? Jaka jest podstawa prawna (nie znalazłam nic na ten temat w ustawie o języku polskim).
  • słownictwo mody
    21.03.2003
    21.03.2003
    Szanowny Panie Profesorze,
    w niemieckim języku mody występuje zatrzęsienie anglicyzmów: newcomer, trendsetter, styling, coloration, outfit, image, boom (nie w znaczeniu ożywienia gospodarczego). Czy używa się tych słów też w języku polskim? Spotkałam (w internecie) newcomera i trendsettera. Widziałam styling i koloryzację (zamiast starego banalnego farbowania). Chodziło o włosy, ale o coś bardziej wyszukanego niż farbowanie na jeden kolor. Od outfitów i image'ów aż się roi. Ale ponieważ strony internetowe są (zwykle) też tłumaczeniami, nie wiem, na ile mogę im ufać.
    I jeszcze: jak przetłumaczyć design i designer? Moja siostra mówi: „Ten dizajn jest teraz w modzie”. Ale czy to jest poprawnie? Czy jako tłumacz mogę też użyć takiego terminu? I czy można powiedzieć: „Mam nowy outfit”? „Zmieniłam sobie image”? Czy lepiej pozostać przy wizerunek. A co z topmodelkami? Można tak powiedzieć? Dziękuję z góry za odpowiedź.
  • mniemanie
    20.03.2003
    20.03.2003
    Jakie można mieć o sobie mniemanie: wysokie lub niskie czy dobre albo złe?
  • wyrażenia-cytaty
    20.03.2003
    20.03.2003
    Czy zapisywanie nazw łacińskich kursywą jest obowiazkowe?
    Pozdrawiam
    DR
Przeglądaj słowniki
Przeglądaj Słownik języka polskiego
Przeglądaj Wielki słownik ortograficzny
Przeglądaj Słownik języka polskiego pod red. W. Doroszewskiego