Wszystkie

 
Można tu znaleźć wszystko, co dotyczy języka i interesuje Państwa. Od pisowni, odmiany, przez znaczenia, składnię czy frazeologię, po pochodzenie i pragmatykę.
  • Maria Skłodowska-Curie
    4.09.2002
    4.09.2002
    Laureatka Nagrody Nobla to Maria Skłodowska-Curie. Wszystkie słowniki podają taka pisownię nazwiska polskiej noblistki. Dlaczego mamy wiec UMCS (Uniwersytet im. Marii Curie-Skłodowskiej)? Czyżby do nazwy uniwersytetu wkradł się błąd? Trudno w to uwierzyć.
    Daniel Bożynski
  • nazwy instytucji
    4.09.2002
    4.09.2002
    Dzień dobry,
    Moje pytanie dotyczy pisowni instytucji państwowych – wiem, że piszemy je dużą literą, ale czy ta sama zasada obowiązuje przy instytucjach innych państw? Ministerstwo Infrastruktury, ale ukraińskie Ministerstwo Infrastruktury czy ukraińskie ministerstwo infrastruktury?
    Dziękuję, pozdrawiam.
    J.B.
  • Kup i Kały
    4.09.2002
    4.09.2002
    Witam Państwa. Na Opolszczyźnie jest niewielka wieś o nazwie Kup. Jak ją odmieniać? Również w województwie opolskim jest miejscowość Kały. Skąd ta nazwa – frapuje mnie to bardzo.
    Pozdrawiam.
  • na dworze
    4.09.2002
    4.09.2002
    Szanowni Państwo,
    Czy poprawnie mówi się np. „Zimno jest na dworze”, czy „Zimno jest na dworzu”? Chodzi oczywiście o użycie w znaczeniu 'za domem', 'na ulicy' itp.
    Będę wdzięczna za odpowiedź.
    Pozdrawiam
  • zakluczyć
    4.09.2002
    4.09.2002
    Szanowni Państwo,
    Od dłuższego czasu prowadzę spór z moimi sąsiadami w bloku, którzy uznali za stosowne obwiesić każdą możliwą przestrzeń najróżniejszymi komunikatami („Uwaga. Tu grasują złodzieje”, „Proszę zamykać drzwi”, „Prosze o ciche zamykanie drzwi” itp.). Jeden z tych komunikatów głosi: „Prosze zakluczać drzwi!”. Błagam, pomóżcie, czy ten potworek językowy jest prawidłowy?

    Z poważaniem,
    Mikołaj Kirschke
  • Tarzymiechy
    4.09.2002
    4.09.2002
    Jaka jest etymologia nazwy wsi Tarzymiechy? W dokumencie z 1419 r. zapisano je jako Tharszmechi. Wiadomo mi, że ok. XV w. były jedną z wiosek Rusi Czerwonej, takich jak Borów, Piaski, Dworzyska, zamieszkiwanych przez drobną szlachę gniazdową (Borowscy h. Luba, Piaseccy h. Zabawa, Dworzyccy h. /brak/) – Tarzymieskich h. /brak/.
    Dziękuję – z poważaniem – E. Zając
  • mnie i mi
    3.09.2002
    3.09.2002
    Nie jestem pewna, kiedy należy używać formy mi, a kiedy mnie. Proszę o wytłumaczenie tej zasady oraz podanie przykładów.
  • plastik – plastyk, ilość – liczba
    3.09.2002
    3.09.2002
    Prawidłowa pisownia na określenie tworzyw sztucznych to plastik czy plastyk?
    Czy są jakieś zasady używania słów ilość i liczba? Czy mogą być używane dowolnie, czy też liczba oznacza rzeczy policzalne, a ilość niepoliczalne?
  • liczba podwójna
    3.09.2002
    3.09.2002
    Jak tworzy się liczbę podwójną czasowników? Jakie końcówki? Interesują mnie wszystkie czasy (z zaprzeszłym włącznie), tryby i strony.
  • nazwiska na -owicz
    2.09.2002
    2.09.2002
    Witam.
    Czy nazwiska z końcówką -wicz, np. Sienkiewicz, Rochacewicz, są pochodzenia ukraińskiego? Na co ona wskazuje? Jaka może być etymologia tego drugiego nazwiska?
    Dziękuję za odpowiedź.
    Ryszard
  • magnificencja
    2.09.2002
    2.09.2002
    Szanowni Państwo!
    Mam pytanie: czy do Prorektora też zwracamy się Jego Magnificencjo?
  • od… do…
    2.09.2002
    2.09.2002
    Moje pytanie dotyczy zapisu wyrażeń określających zakres liczbowy, a mianowicie czy poprawne są konstrukcje: rura o średnicy 10 do 20 mm. Moje wyczucie językowe mówi, że w podanym przykładzie brakuje przyimka od, chyba że przyimek do zastąpimy tu myślnikiem. Czy mam rację? Szukałam jakiegoś źródła poprawnościowego, które potwierdziłoby moje przekonania, ale go nie znalazłam.
    Pozdrawiam serdecznie.
    AG
  • tę czy tą?
    2.09.2002
    2.09.2002
    Kiedy należy używać słowa , a kiedy ? Czy jest jakaś ogólna zasada na poprawne zastosowanie tych wyrazów? Które ze zdań jest poprawne: „Możesz podać mi tę książkę” czy „Możesz podać mi tą książkę”?
    PS. Bardzo proszę o odpowiedż na moje pytanie. Z góry dziękuję i pozdrawiam.
  • oba, obydwa
    2.09.2002
    2.09.2002
    Czy w języku polskim wyrażenia oba i obydwa, obie i obydwie można stosować w pełni wymiennie? Czy też są jakieś przypadki, w których zręczniejsze jest użycie jednego z nich? Obie kobiety – obydwie kobiety. Oba chwytaki – obydwa chwytaki… itd. itp. „Czysto na słuch” nie wyczuwam żadnej różnicy, a odpowiedniej reguły również nie znalazłem. Dziękuję z góry za pomoc.

    Pozdrowienia,
    Marek.
  • uzus
    2.09.2002
    2.09.2002
    Co znaczy słowo uzus i czy w ogóle istnieje takie słowo?
  • nazwy programów komputerowych
    30.08.2002
    30.08.2002
    Proszę o odpowiedź – jak poprawnie w jęz. polskim stosuje się wielkie i małe litery w polskich nazwach programów komputerowych? Jęz. angielski przewiduje wielkie litery na początku wszystkich członów (np. Netscape Navigator, HP Photo & Imaging). Czy w jęz. polskim będzie Obrazy i Fotografie HP, czy Obrazy i fotografie HP?
  • zachodzić w ciążę
    30.08.2002
    30.08.2002
    Serdecznie proszę o pomoc w rozwiązaniu pewnego problemu językowego. Chodzi o wyróżniony dużym drukiem fragment poniższego zdania:
    „Aszerę i Anat przedstawiono w tekstach egipskich jako boginie-matki, które uznawano za „wieczne dziewice” (dosł. „wielkie boginie, które ZACHODZĄ W CIĄŻĘ, ale nie rodzą”).
    W tym religijnym kontekście zwrot „zachodzą w ciążę” trochę razi, bo chyba niezbyt pasuje do tego podniosłego tytułu. Lepiej brzmiałaby jakaś forma czasownika „począć”. Można by na przykład powiedzieć: „wielkie boginie, które poczynają, ale nie rodzą”.
    Sęk w tym, że według „Słownika poprawnej polszczyzny” W. Doroszewskiego „począć” w tym znaczeniu występuje tylko w formie dokonanej.
    Czy jest jakiś ładny, naturalny i poprawny sposób wyrażenia tej myśli? A może wspomniane zastrzeżenie ze słownika Doroszewskiego nie jest absolutne?
    Z poważaniem
    Andrzej Szymczak
  • księgarnia
    30.08.2002
    30.08.2002
    Dzień dobry.
    Jak będzie brzmiała poprawna forma rzeczownika księgarnia użyta w dopełniaczu liczby mnogiej? Czy to będzie księgarni, czy księgarń?
    Z góry dziękując, pozdrawiam
    Mariusz Lekston.
  • pół litra
    30.08.2002
    30.08.2002
    Wątpliwości dotyczą pół litra. Zalewam ziemniaki pół litrem wody czy półlitrem?
  • zakańczać
    30.08.2002
    30.08.2002
    W Słowniku Języka Polskiego jest hasło zakańczać. Czy wobec tego zdanie „Licznik po osiągnięciu limitu pętli zakańcza ją” jest poprawne?
Przeglądaj słowniki
Przeglądaj Słownik języka polskiego
Przeglądaj Wielki słownik ortograficzny
Przeglądaj Słownik języka polskiego pod red. W. Doroszewskiego