Wszystkie

 
Można tu znaleźć wszystko, co dotyczy języka i interesuje Państwa. Od pisowni, odmiany, przez znaczenia, składnię czy frazeologię, po pochodzenie i pragmatykę.
  • odmiana nazwisk
    30.08.2002
    30.08.2002
    Moje zapytanie dotyczy odmiany nazwisk (polskich) (…) mianowicie na zaproszeniu chciałbym zamieścić taki tekst: „Mamy zaszczyt zaprosić Sz.P. …” (w miejscu kropek zwykle są imiona małżonków + nazwisko, np. Marię i Jana Kowalskich). Nie wiem, jak poprawnie jest w przypadku takich nazwisk jak np: Osika, Żurek, Rodwald, Popiel, Kłoczko, Konieczny, Kisyk, Kondrasiuk, Rzepka, Plokarz. To są tylko przykłady, a może da się podać jakąś zasadę.
    Zastanawiam się także nie tylko nad tym, jak te nazwiska (połączone wcześniej z imionami j.w.) brzmią w bierniku, ale np. także w mianowniku (czyli czy np. Maria i Jan Żureki, Plokarz czy Żurkowie, Plokarzowie).
    Byłbym wdzięczny za wyjaśnienie.
  • Chorzele
    30.08.2002
    30.08.2002
    Szanowni Państwo,
    W województwie mazowieckim znajduje się miasto Chorzele, ostatnio modna miejscowość wypoczynkowa, jednak mało kto wie, jak powiedzieć, gdzie jedzie na wakacje: do Chorzeli czy do Chorzel. Oto jest pytanie.
    Z poważaniem
    R. Hellich
  • Smith
    30.08.2002
    30.08.2002
    Szanowni Państwo,
    Będę wielce zobowiązany za odpowiedź na następujące pytanie: jak brzmi wołacz od nazwiska Smith (jak Adam Smith). Smisie?
    Paweł Lato
  • Ochodze
    30.08.2002
    30.08.2002
    Witam. Chciałbym uzyskać poradę odnośnie do odmiany przez przypadki nazwy wsi Ochodze. Z góry dziękuję.
  • PS
    29.08.2002
    29.08.2002
    Szanowna Redakcjo,
    Za każdym razem, jak piszę list, zastanawiam się nad poprawnym zapisem skrótu postscriptum. W Słowniku poprawnej polszczyzny PWN występuje jako poprawny jedynie skrót PS, bez kropki. Często jednak natrafiam na skróty wypisane poniżej. Moje pytanie brzmi: które z podanych zapisów są poprawne (weszły do powszechnego użycia) i które są najczęściej spotykane. Z góry dziękuję za odpowiedź.
    1. PS.
    2. P.S.
    3. PS:
    4. PS
  • Ludmiła
    29.08.2002
    29.08.2002
    Chciałbym poznać etymologię imienia Ludmiła.
  • frankfurterki
    29.08.2002
    29.08.2002
    Proszę o wyjaśnienie nazwy frankfurter lub frankfuter (bez jednego r). W handlu używa się obydwu. Słyszałem kiedyś tłumaczenie, że nazwa wzięła się od imienia bądź nazwiska Frank oraz wyrazu futer (jedzenie). Niestety, nie potrafię nigdzie tego znaleźć.
  • Był to obraz, ale oblazł
    29.08.2002
    29.08.2002
    Chciałbym się dowiedzieć, co znaczy przysłowie „Był obraz, ale oblazł”.
  • przyłożyć ręki
    29.08.2002
    29.08.2002
    Konopnicka pisze o Asnyku: „Dziedziczy wreszcie naród po tym wielkim pieśniarzu swoim tę moc pełnienia służby ideału, którą długo i obficie czerpać będą ze schedy czynów jego ci, co ręki przyłożą do zaczętych przez niego prac społecznych”. Własnie, dlaczego „ręki przyłożą” a nie rękę (ręce) przyłożą.
    Pozdrawiam.
  • szkoła letnia
    29.08.2002
    29.08.2002
    Czy poprawne jest zdanie: „Nie zakwalifikował się Pan do udziału w X Szkole Letniej”. Moje zastrzeżenia budzi fragmemt do udziału. Proszę o opinię. Z góry bardzo dziękuję.
  • pacierz
    29.08.2002
    29.08.2002
    Jaka jest eytymologia słowa pacierz? Dziękuję.
    Krystian
  • minivan
    28.08.2002
    28.08.2002
    Czy w Wielkim słowniku ortograficznym PWN zostanie uzwględniony minivan? A może miniwan?
  • eko-
    28.08.2002
    28.08.2002
    Jaki zapis jest poprawny: eko-oznaczenie czy ekooznaczenie?
    Przy okazji chciałam także podziękować za rychłą odpowiedź na moje poprzednie pytanie.
  • zapis cyfrowy liczb
    28.08.2002
    28.08.2002
    Mam problem z poprawnym zapisaniem słownie kwoty: 0,044. Bardzo proszę o pomoc i z góry dziękuję.
    M.Kurzyńska
  • MultiBank i spółka matka
    28.08.2002
    28.08.2002
    Chciałabym się dowiedzieć, czy nazwy własne mające w środku wielkie litery, np. MultiBank, ComArch, MasterCard, można pisać wielką literą, ale w środku małymi: Multibank, Comarch, Mastercard? Czy taka pisownia będzie błędem?
    Po drugie, czy wyrażenie typu spółka matka pisać z dywizem, czy bez?
    Będę wdzięczna za poradę.
  • kosmetolog
    28.08.2002
    28.08.2002
    Czy możliwe jest jednoznaczne rozstrzygnięcie sporu pomiędzy chemikami a lekarzami o słowo kosmetolog? Jest to tytuł otrzymywany przez absolwentów podyplomowych studiów zarówno uczelni politechnicznych, jak i medycznych. Którzy z nich mają zasadność używania tego tytułu? A może jedni i drudzy?
  • niedbały
    28.08.2002
    28.08.2002
    Czy poprawne jest wyrażenie niedbały o coś, czy też należałoby powiedzieć niedbający o coś?
  • słuchalność
    28.08.2002
    28.08.2002
    Czy słowo słuchalność (w kontekście: badania słuchalności Radia Zachód; Radio dba o wysoką słuchalność) może być zaakceptowane w pracy naukowej? Myślę, że jest ono zdecydowanie nieładne, ale nie wiem, czym je zastąpić.
    Pozdrowienia.
  • wzory listów
    28.08.2002
    28.08.2002
    Proszę mi podać adres internetowy lub tytuł poradni na temat zasad pisania listów (m.in. w instytucjach rządowych).
    Pozdrawiam.
  • ciebie czy Ciebie?
    28.08.2002
    28.08.2002
    Z powodów grzecznościowych piszemy Pan, Pani, Ty, Ciebie dużą literą, kiedy zwracamy się do kogoś w liście czy formularzu ankiety. Czy taka duża litera obowiązuje również np. w opowiadaniu, gdzie słowa są cytowane – jeden bohater kieruje je w dialogu do innego?
    I druga sytuacja: czasem używa się drugiej osoby, nie mając na myśli bezpośrednio tego, do kogo się zwracamy, lecz „kogoś, kogokolwiek”. Na przykład o atmosferze panującej w jakiejś restauracji możemy pisać tak: „Wchodzisz, a tam nikt się do Ciebie nie odezwie, nikt na Ciebie nie zwróci uwagi, nawet menu Ci nie podadzą”. Mimo użycia drugiej osoby piszę w takim wypadku bardziej o sobie samym niż o adresacie słów (bo to ja tego doświadczyłem i o swoich, a nie jego doświadczeniach piszę). Jeśli więc zdecyduję się (w liście) na taki styl, to czy stosować wielką literę do każdego wystąpienia słowa ty niezależnie od tego, czy w danym wypadku oznacza ono adresata słów czy „mnie, kogoś, kogokolwiek”?
Przeglądaj słowniki
Przeglądaj Słownik języka polskiego
Przeglądaj Wielki słownik ortograficzny
Przeglądaj Słownik języka polskiego pod red. W. Doroszewskiego