Są tu rozstrzygnięcia większości problemów związanych z wymową: mówimy miękko gienerał, czy twardo generał; prawidłowa wymowa to wyłączać, czy może wyłanczać; lepiej wziąść czy wziąć; jak akcentujemy matematyka czy matematyka?
wymowa
-
lipa11.07.200311.07.2003Dzień dobry!
Jak należy wymawiać i po l, np. w lipa, liść, policja itd.? To znaczy czy miękko l-i-p-a, czy twardo l-y-p-a?
Pozdrawiam.
Andrzej Fortuna -
Quo vadis?19.05.200319.05.2003Quo vadis – jak to poprawnie wymawiać? Dzisiaj przesłuchiwany przez komisję sejmową prezes Jarosław Pachowski wielokrotnie mówił kuo. Czy tak ma być?
Wdzięczny za odpowiedź
AND -
Amica13.05.200313.05.2003Uprzejmie proszę o utwierdzenie mnie w przekonaniu, że słowo Amica (nazwa własna polskiego producenta sprzętu AGD oraz tych wyrobów) wymawiać należy właśnie [amica] – tak jak np. ulica, kotwica, dzielnica, stolica. Wymowę [amika] uważam za rażąco niepoprawną, a posługuje się nią przytłaczająca większość osób…
-
Jak wymawiamy ł?15.04.200315.04.2003Pytanie: Szanowni Państwo!
Wielokrotnie spotykam w odpowiedziach o wymowie użycie [ł] dla wskazania niezgłoskotwórczego [u] (V1 – [fał 1], feng shui – [fank szłej]). Jest dość znaczna ilość użytkowników języka polskiego, zwłaszcza na wschodzie, która w dalszym ciągu używa twardego [ł]. Do niedawna w szkołach teatralnych właśnie uczono twardego [ł] jako poprawnego scenicznie. Tłumaczenia wymowy tego typu mogą być dla nich mylące. Trudno dzieciom, mówiącym twardo [ł], wytłumaczyć, że spotkane w komiksach [Łał] musi być czytane jako [Uau]… Czyżby nie można było do oznaczenia niezgłoskotwórczego [u] użyć innego znaku i nie krzywdzić użytkowników twardego [ł], które z taką nostalgią wspominają Polacy w Macierzy? Język polski jest używany nie tylko w kraju, więc ignorowanie w słownikach wymowy użytkowników twardego [ł] (historycznie usprawiedliwionego i poprawnego z punktu widzenia języka polskiego!) jest krzywdzące.
Z poważaniem,
Mirosław Szejbak -
jabłko27.03.200327.03.2003Jak się poprawnie mówi: [jabko] czy [jabłko]?
-
akcentowanie rzeczowników na -ika, -yka14.03.200314.03.2003Na którą sylabę przypada akcent w wyrazie motyka? Moja nauczycielka uważa, że na 3 od końca. Czy to prawda?
-
nauka14.03.200314.03.2003Jak należy akcentować (więc także wymawiać) słowo nauka? Sądzę, że jest to trzysylabowe słowo polskie, więc akcent pana na u (przedostatnia sylaba). Przeważnie jednak słyszę w tym słowie akcent na na, co brzmi [nałka]. Pozdrawiam.
-
opera21.02.200321.02.2003Bardzo proszę o wyjaśnienie kwestii akcentowania słowa opera – na którą sylabę powinien padać akcent w tym wyrazie? Pozdrawiam i dziękuję za odpowiedź.
-
akcent10.01.200310.01.2003Jak powinny być akcentowane wyrazy liceum i idea? Dziennikarze tvn akcentują trzecią sylabę od końca. Czy mają rację?
-
„tutej”23.12.200223.12.2002Często w TV słyszę w wypowiedziach znanych osób słowo tutej zamiast tutaj. Proszę o komentarz, skąd bierze się taka nieprawidłowość i czy to jeszcze jest nieprawidłowość, skoro znane postacie lansują słowo tutej.
-
adaptacja fonetyczna obcych nazw18.12.200218.12.2002Mamy w języku polskim nazwy obcojęzyczne (przeważnie angielskie) wymawiane w sposób dość niesamowity: Kawa Jacobs – wym. [jakobs], transatlantyk Titanic – wym. [titanik]. Ejże! Wymawiajmy to albo w całości po polsku, albo w całości po angielsku: odpowiednio [jacobs] albo [dżekebs] – [titanic], albo [tajtanik]. Czyż można wymawiać wyraz, korzystając z jednej sylaby polskiej, a z jednej angielskiej? Przecież jest to co najmniej dziwne! Równie dobrze można by wymawiać te wyrazy jako – odpowiednio – [dzejcobs], [tajtanic]. Brzmi dziwolągowato, ale… spełnia przecież warunki narzucone wymową pokutującą w naszym języku (uzusową? – chyba raczej dziwaczną…).
Pozdrawiam serdecznie!!! -
wymowa obcych nazwisk26.11.200226.11.2002Moje pytanie raczej nie dotyczy języka polskiego, ale mam nadzieję, że można kwestię przeze mnie poruszoną rozważyć. Otóż, zajmując się historią najnowszą, często napotykam na obce nazwiska, nie wiedząc, jak je wymówić. Zupełną trudność sprawiają mi nazwiska osób pochodzących z terenów pogranicza językowego. Jak zatem wymówić nazwisko obecnego premiera Luksemburga Jeana-Claude'a Junckera. Imię jest wybitnie francuskie, lecz nazwisko sprawia wrażenie bardziej niemieckiego, zatem [junker] czy [żinker]. Podobnie nazwisko Alzatczyka i francuskiego ministra spraw zagranicznych Roberta Schumana (tu jednak zapewne wystarczająco utarła się wymowa [szuman], a [szima] brzmiałoby chyba dość dziwacznie). Również nazwisko obecnego premiera Belgii sprawia pewne trudności: Guy Verhofstadt. Zapewne [gi ferhofsztat], ale czy na pewno?
-
mówiąc żywą łaciną…25.11.200225.11.2002Proszę o podanie poprawnej wymowy połączenia literowego ti w wyrazach i zwrotach zapożyczonych z łaciny i nie spolszczonych. Nie znam języka łacińskiego, a napotykając się na takie wyrażenia jak invocatio Dei, nie wiem, czy należy je wymawiać, tak jak są pisane [inwokatjo], czy też tak, jak niektórzy dziennikarze, sugerując się wymową pochodnego wyrazu spolszczonego [inwokacjo], tak jak np. inwokacja.
Z góry dziękuję. -
nazwiska na -wski18.11.200218.11.2002Witam!
Proszę o wyjaśnienie poprawności wymowy nazwiska Kogowski. Chciałabym wiedzieć, która forma jest poprawna: czy zgodna z pisownią [Kogowski], czy bez w, czyli [Kogoski]?
Dziękuję. -
nazwy języków programowania18.10.200218.10.2002Jak wymawiać nazwy: Visual Basic, C++, Java? Zgodnie z polską czy angielską wymową?
-
yachtclub18.10.200218.10.2002Jak należy poprawnie wymawiać (zakładając, oczywiście, że dany „potworek językowy” ma rację bytu w języku polskim…) wyrażenia złożone z dwóch wyrazów, z których jeden brzmi po polsku, a drugi po angielsku – typu yacht club (dlaczego, u licha, nie klub jachtowy!)?
- całość po polsku, tzn [yachtclub]?
- całość po angielsku, tzn [jachtklab]?
- pierwszy wyraz po polsku, a drugi po angielsku (horrorek pokutujący wśród milionów Polaków), tzn [jachtklub]?
- pierwszy wyraz po angielsku, a drugi po polsku (dlaczego nie…), tzn [yachtklab]?
Podobnie Always Plus (dlaczego nie, u licha, Zawsze Plus!), analogicznie: [alwaysplus], [olłejzplas], [alwaysplas], [olłejzplus] (treść nawiasu jw.). -
o pospiesznym organizmie14.10.200214.10.2002Witam,
Moje pytanie dotyczy wymowy wyrazów takich jak organizmie (zgodnie z pisownią, czy raczej [organiźmie]?) oraz pospieszny (zgodnie z pisownią, czy może [pośpieszny]?). Przyznam, że mi bardziej podobają się wersje z ś i ź…
Pozdrawiam,
Tomasz Furtak -
nazwa litery V27.08.200227.08.2002Bardzo proszę o odpowiedź na pytanie, w jaki sposób wymawiać należy głoskę v? W środkach masowego przekazu często jest wymawiana z niemieckiego „fau”, jednak znam wykładowcę, który twierdzi, że po polsku to „we”. Z góry dziękuję za odpowiedź.
-
prezydent, reguła, komitet15.07.200215.07.2002Witam serdecznie!
Bardzo proszę o wyjaśnienie kwestii poprawności akcentu w następujących słowach: prezydent, reguła, komitet. Regułą właśnie stało się bowiem w telewizji polskiej akcentowanie na pierwszą sylabę. Brzmi to, przyznam, trochę dziwnie… Dziękuję za odpowiedź. -
Arkansas28.06.200228.06.2002Szanowna Redakcjo!
Bardzo proszę o odpowiedź na trudne pytanie o wymowę nazwy stanu Arkansas. Podobno ile źródeł, tyle odpowiedzi. Ja obstawałam przy Markowskim, lektor przy wymowie: Arkansą. Co gorsza – stwierdził, że tylko taka wymowa jest poprawna (przynajmniej w Telewizji!). Bardzo proszę o komentarz.
Z wyrazami szacunku,
Grażyna Cejmerowska
