-
krucyfiks
22.09.202231.07.2002Witam.
Jakie jest pochodzenie słowa krucyfiks? Czy góralskie krucafuks (może kruca fuks) jest z tym słowem związane? Dziękuję.
Ryszard
-
Kyrie eleison5.06.20135.06.2013Witam,
bardzo proszę o wyjaśnienie etymologii formuły Kyrie eleison.
Pozdrawiam
Alina Niemczyk -
Maria Panna18.12.200618.12.2006Szanowni Państwo!
1) Czy po polsku o matce Chrystusa pisze się Maria Panna, czy Panna Maria? Na przykład kościół Marii Panny czy kościół Panny Marii?
2) W zdaniu „Czytałem to już nie dla opowiedzianej historii, ale dla tego, jak została opowiedziana” słowa dla tego należałoby napisać łącznie czy rozdzielnie?
Serdecznie dziękuję za odpowiedź.
-
Nikodem Dyzma
17.02.202417.02.2024Dzień dobry,
chciałbym zapytać o pochodzenie imienia i nazwiska jednej z najbardziej znanych polskich postaci literackich — Nikodema Dyzmy. Otóż istnieje apokryficzny tekst zwany „Akta Piłata” lub „Ewangelią Nikodema”, w którym pojawia się imię tzw. „dobrego łotra” (skruszonego przestępcy ukrzyżowanego wraz z Chrystusem). Brzmi ono „Dyzma”. Ten fakt brzmi zadziwiająco w kontekście imienia i nazwiska antybohatera z powieści Dołęgi-Mostowicza. Czy autor chciał tak na koniec końców rozgrzeszyć złoczyńcę polskiej polityki, czy to po prostu zbieg okoliczności?
-
nowo narodzony a nowonarodzony8.12.20048.12.2004W Internecie napisałem: „Życzę łask Bożych od nowonarodzonego Dziecięcia”. Za pisownię nowonarodzony zbesztano mnie, powołując się na słownik ortograficzny. Tymczasem w tym przykładzie widać wyraźnie, że piszący nie ma zamiaru określać kogoś jako dopiero co narodzonego; że jest to raczej jakby tytuł obecnego Jezusa. Internetowa wyszukiwarka znalazła mi 3520 stron ze słowem nowonarodzony, często w podobnym kontekście. Co o tym myśleć, jak pisać?
Z góry dziękuję za odpowiedź!
StP. -
Ochrzczony czy ochrzcony? 3.09.20183.09.2018Szanowni Państwo,
w zasadzie imiesłów bierny od chrzcić powinien chyba brzmieć chrzcony (jak chwycić, chwycony), tak zresztą mówi się na wielkopolskiej (niemazurzącej!) wsi. Czy cz w chrzczony jest hiperpoprawnością, uproszczeniem fonetycznym, czy śladem jakiejś innej formy pierwotnej bezokolicznika (np. *chrścić)?
Dziękuję za pomoc,
Łukasz
-
o jeny!
27.12.201427.12.2014Szanowni Państwo,
od niedawna słyszę wśród młodszych znajomych westchnienie o jeny albo jeny – jak ojej, o rety, o rany itp. Czy notuje je jakiś słownik gwary młodzieżowej? Ciekaw jestem, czy wiadomo, skąd się wzięło.
Z wyrazami szacunku
Czytelnik
-
o związku latania z muchą4.05.20114.05.2011Witam!
Ciekawi mnie taka kwestia: w językach germańskich słowa mucha i latać są do siebie bardzo podobne pod względem pisowni i wymowy, np. ang. a fly – to fly, niem. eine Fliege – fliegen, hol. een vlieg – vliegen, szw. en fluga – flyga. Skąd się wzięło to podobieństwo w budowie słowotwórczej rzeczownika mucha i czasownika latać? Dlaczego dotyczy ono akurat muchy? I czemu podobne zjawisko nie występuje w innych językach, m.in. romańskich i słowiańskich? -
pełnia czasu18.10.200518.10.2005Co oznacza wyrażenie pełnia czasu? I czy ma ono coś wspólnego z „Kiedy się wypełniły dni” Gałczyńskiego? Czy wypełnianie czasu (ale nie np. grą w pokera, tylko wypełnianie bezdopełnieniowe) jest stałym związkiem frazeologicznym, czy przeciwnie – w obu przypadkach mamy do czynienia tylko z okazjonalnym zestawieniem akurat takich wyrazów?
-
Pisanie ikon11.01.201811.01.2018Szanowni Państwo,
moje stwierdzenie o malowaniu ikony często spotyka się z ostrą reakcją rozmówcy: „Ikon się nie maluje, ikony się pisze!”.
Które wyrażenie jest poprawne w języku polskim?
Zawsze sądziłam, że pisanie ikon to kalka z języka rosyjskiego, w którym pisać znaczy ‘malować’ (po rosyjsku pisze się także obrazy). A może ma to jakieś znaczenie kulturowe? Czy w takim razie będzie ważne, czy mówimy o ikonie prawosławnej czy np. o konie katolickiego artysty z Hiszpanii?
Pozdrawiam