Czy jest jakaś zasada wymowy zbitki ni wewnątrz wyrazu? Przykładowo: [ańoł] czy [ańjoł]? [amońak] czy [amońjak]? [mańera] czy [mańjera]? [końak] czy [końjak]? [interweńować] czy [interweńjować]? Jeżeli chodzi o zakończenie wyrazów na -nia, to problemów raczej nie ma. Ale jeżeli chodzi o wymowę tej zbitki wewnątrz wyrazu, nigdzie nie znalazłem informacji na ten temat. Czyżby polegało to na intuicyjnym rozpoznawaniu, który wyraz jest polski, a który obcego pochodzenia?

Pan dr Jan Grzenia, odpowiadając na pytanie o dopełniacz imion Katia, Nadia itp., stwierdził, iż „Rzeczowniki obce i pochodzenia obcego zakończone na -ia maja w dopełniaczu, celowniku i miejscowniku zakończenie -ii, np. apatii, partii, komedii, encyklopedii. Imiona odmieniamy podobnie jak wyrazy pospolite o tym samym zakończeniu”. Czy oznacza to, że dopełniacz od imienia Tania (= Tatiana) brzmi Tanii? Czy nie należało by raczej odmienić go według wzoru Ksenia – Kseni, a nie mania – manii?

Szanowne Panie i Szanowni Panowie z PWN!
Postanowiłem skorzystać z tej nowoczesnej formy łączności z Wydawnictwem, aby wyjaśnić nurtujący mnie problem. Chodzi mi o odmianę rzeczownika kompania (w znaczeniu 'pododdział wojskowy'). Jaka będzie forma tego rzeczownika w dopełniaczu liczby mnogiej?
1. „Słownik ortograficzny języka polskiego wraz z zasadami interpunkcji”, PWN 1986, na stronie 408 podaje „tych kompanii” (przez dwa i).
2. „Mały słownik języka polskiego”, wydanie X, 1993 r., na stronie 330 podaje „kompania ż, I, DCMs. – nii” ( przez dwa i).
Z wyjaśnień na stronie XIII pkt. II/5 wynika, że -nii jest stosowane tylko dla liczby pojedynczej (brak dopisku „lm” ). Wobec tego forma tych kompanii jest zła.
Jak rzeczywiście powinna wyglądać odmiana rzeczownika kompania w dopełniaczu liczby mnogiej?
Życzę dalszych sukcesów w nowych uwarunkowaniach ekonomicznych.
Kazimierz Garsztkowiak

Szanowny Panie,
Dziękuję za odpowiedź w kwestii formy dopełniaczowej od nazwy La Coruña. Przyznam jednak, ze jestem trochę zaskoczony brakiem aprobaty Pana Doktora (czyli, jak rozumiem, całego gremium Komisji) dla formy La Corunii, którą miałaby sankcjonować jedynie niewłaściwa wymowa [la corunja]. Czy na pewno „jedynie” i czy na pewno „niewłaściwa”? Byłby to bowiem chyba ewenement – opieram się tu na własnych spostrzeżeniach, więc być może się mylę – jeśli dopełniacz od niepolskiej nazwy geograficznej na -nia po samogłosce przybrałby końcówkę -ni zamiast -nii (na terytorium Polski sytuacja jest odwrotna: Cedyni, Krutyni, Bogatyni, Trzebini… – wyjątek od tejże reguły również nie jest mi znany). Co więcej, przecież nawet oryginalna nazwa Hiszpanii (a nie: Hiszpani) to właśnie España.
Chciałbym prosić o odniesienie się do powyższych wątpliwości.
Z poważaniem
Michał Gniazdowski – Warszawa

Jaka jest forma ciągła od czasownika mieć? Mania, miecia, mienia?

Na stronie poświęconej włoskiej piłce, a więc i włoskiej kulturze, jest stosowana odmiana nazwy włoskiego klubu, biorąca się z błędnej wymowy, w Bolognie. Autor odrzucił poprawkę na formę w Bologni mimo argumentacji:
Bologna, Spagna, Brytania, mania – końc. -a wym. |-ja|
w D./C./Ms. końc. -i wym. |-ji|: Bologni, Spagni, Brytanii, manii.

Autor powołał się na „Porady sjp”, proszę więc o wyjaśnienie, że forma w Bolognie bierze się z (błędnego) wymawiania g w nazwie klubu.

Pochodzę z Małopolski i przez całe dzieciństwo nigdy nie słyszałam rozróżnienia w wymowie słów zakończonych na -nia. Frania brzmiała identycznie jak chemia. Dopiero na studiach spotkałam osobę z Pomorza, która różnicowała te końcówki. Czy ich nierozróżnianie jest typowe dla mojego regionu? Czy moja wymowa jest poprawna, czy też, aby mówiąc poprawnie, musiałabym faktycznie zastanawiać się za każdym razem, czy słowo jest rodzime, czy zapożyczone?:)

Przez ile -i (-ii) pisze się odmienione rosyjskie imiona Wołodi(i), Wani(i), Nadi(i), Tani(i), Toni(i)? Przez analogię do Leokadii i Apolonii czy przez analogię do Mani i Heni? W słowniku ortograficznym PWN udało mi się znaleźć tylko wani, nie jako imię, lecz jako rzeczownik pospolity. W oryginale imiona te mają w odmianie na końcu jedno -и (Володи, Нади), więc Wołodi wyglada lepiej niż Wołodii – czy to może przesądzać?

Szanowni Państwo,
moje pytanie dotyczy fonetyki języka polskiego. Jak należy wymawiać wyrazy z końcówką -nia, np. Hiszpania, Macedonia? Czy dopuszczalna jest wymowa [-ńa], czy trzeba wymawiać [n'ja]?
Dziękuję za odpowiedź.
Z wyrazami szacunku
Piotr Kowalski

Dlaczego mówimy megaloman, piroman, narkoman itp., skoro osoba dotknięta manią to maniak? Czy nie powinniśmy mówić raczej o megalomaniaku? Czy język polski zawsze był w tym miejscu niekonsekwentny?