albo
  • się
    21.02.2002
    21.02.2002
    Czy przy zbiegu dwóch czasowników zwrotnych można powtórzyć słowo się, np. „Nie da się ustosunkować się”, „Ośmielam się nie zgodzić się”. W tych przykładach unikamy powtórzenia i mówimy: „Nie da się ustosunkować”, „Ośmielam się nie zgodzić”. Jednak w niektórych sytuacjach niepowtórzenie się może prowadzić do nieprecyzji, np. kiedy słyszymy „Zdecydowałem się dobrze prowadzić”, to nie wiemy, czy mówiącemu chodziło o prowadzenie czegoś (np. samochodu), czy o prowadzenie się.
    I drugie pytanie: jak zachowuje się się w gerundiach? W „Innym słowniku języka polskiego PWN” przy słowie konduita podano synonim prowadzenie. Czy forma prowadzenie się jest błędna? Znów ta sama wątpliwość: kiedy słyszę: „Jej prowadzenie pozostawia wiele do życzenia”, od razu myślę o prowadzeniu samochodu, prowadzeniu w klasyfikacji, ale nie o prowadzeniu się.

    Dziękuję i pozdrawiam,
    Jerzy Buczek
  • Się w nazwie instytucji
    24.10.2016
    24.10.2016
    Mamy kłopot z nazwą instytucji Instrument na rzecz Przyczyniania Się do Stabilności i Pokoju. Nasze wątpliwości wzbudza pisownia się – czy należy pisać go wielką literą, czy też objęty jest poniższym wyjątkiem od reguły?
    Wielką literą piszemy nazwy indywidualne (jednostkowe) urzędów, […]. Występujące w tych nazwach przyimki, spójniki, wyrażenia imienia, pod wezwaniem, na rzecz, do spraw, numer, przeciwko itp. piszemy małą literą.
  • Sigla biblijne

    15.02.2022

    Witam serdecznie!

    Czy skróty biblijne możemy określić mianem abrewiatur?

    Pozdrawiam

    Wojtek

  • Singularia i pluralia tantum oraz formy supletywne

    31.01.2024
    31.01.2024

    Czy "człowiek" to singulare tantum? I analogicznie - czy "ludzie" to plurale tantum?

  • sir
    19.03.2003
    19.03.2003
    Proszę odpowiedzieć na pytanie, czy ang. słowo sir powinniśmy pisać dużą, czy małą literą. Czy jest dwojaka pisownia? Na określenie tyłułu np. dużą, a jako słowo grzecznościowe małą. Np Sir Michael Pealt czy sir Michael Pealt. Sprawę poruszył tłumacz jęz. ang., który uważa, że powinno być rozróżnienie na dużą i małą literę. Dziękuję bardzo za pomoc.
  • skala i kwota
    4.05.2015
    4.05.2015
    Szanowni Językoznawcy!
    Chcę zapytać o poprawność dwóch sformułowań: rozwinąć się na jakąś skalę (czy może jednak do skali) i dać się złupić na jakąś kwotę.
    Pozdrawiam serdecznie i dziękuję za odpowiedź
    Anna
  • skala zapożyczeń
    17.02.2010
    17.02.2010
    Szanowni Państwo!
    W związku z moją pracą lektorki języka polskiego jako obcego interesuje mnie skala zjawiska zapożyczeń we współczesnej polszczyźnie (głównie z języków zachodnich, czyli z angielskiego, niemieckiego, francuskiego oraz łacińskiego). Byłabym bardzo wdzięczna za podanie szacunkowych danych (np. w tysiącach słów albo w procentach) lub wskazanie tytułów aktualnych opracowań, w których znajdę powyższe informacje.
    Z poważaniem
    Agnieszka Zawadzka
  • skandaliczny i skandalizujący
    18.12.2011
    18.12.2011
    Czy użycie słowa skandaliczny w znaczeniu 'mający cechy skandalu lub go wywołujący' – co jest nominalnie zgodne ze znaczeniem zapisanym w internetowym słowniku PWN – jest w Państwa odczuciu użyciem wciąż trafnym? Zwroty skandaliczna powieść, skandaliczna inscenizacja kojarzą się raczej z marnym poziomem artystycznym niż ze zgorszeniem albo aferą towarzyską czy polityczną. Czy nie powinno się w takich przypadkach użyć słowa skandalizujący?
  • Skąd dyna, dana itp. w kolędach i pastorałkach?

    23.02.2021
    23.02.2021

    Szanowni Państwo,

    wraz ze zbliżającymi świętami Bożego Narodzenia zaczęłam zadawać sobie pytanie: czym właściwie jest powtarzająca się w refrenie „dyna”, pojawiająca się w znanej kolędzie „Gore gwiazda Jezusowi”? Jaka jest etymologia tego słowa?

    Pozdrawiam serdecznie

  • Skąd się wzięło niech?
    2.01.2009
    2.01.2009
    Formy 3 os. trybu rozkazujacego w jęz. pol. tworzy się za pomocą partykuły życzeniowej niech(aj). Podobne konstrukcje spotyka się w języku scs. (da …) i rosyjskim (pust'…). Jaka jest geneza tych partykuł? Czy nie są to zniekształcone formy trybu rozkazujacego czasowników posiłkowych (do)puść albo daj, podobnie jak let him do w języku angielskim?
Przeglądaj słowniki
Przeglądaj Słownik języka polskiego
Przeglądaj Wielki słownik ortograficzny
Przeglądaj Słownik języka polskiego pod red. W. Doroszewskiego