atlas
  • nazwy zespołów sportowych
    20.12.2010
    20.12.2010
    Witam,
    jak powinno się odmieniać nazwy zespołów sportowych: AtlasAtlasa (jak postać mit.) czy Atlasu (jak góry)? Zespół Fart KielceFarta czy Fartu (wg jakiej zasady)?
    Pozdrawiam,
    Grażyna Kwiek
  • pochwa na osełkę
    26.11.2008
    26.11.2008
    Szanowni Państwo!
    Od pewnego czasu interesuję się kolekcjonowaniem dawnych sprzętów codziennego użytku. Wśród nich natrafiłam na taki oto przedmiot: duży róg bydlęcy z metalowym haczykiem do zawieszania. Rozmawiając z dziadkami, dowiedziałam się, że przedmiot ten służył kosiarzowi do przechowywania lub moczenia w wodzie osełki, którą następnie ostrzono kosę. Czy Państwo potrafiliby odnaleźć gdzieś informację o nazwie tego przedmiotu? Za pomoc z góry serdecznie dziękuję.
    Pozdrawiam.
  • à w znaczeniu po

    21.05.2021
    21.05.2021

    Skrót à w znaczeniu „po”

    Według Słownika wyrazów Obcych (PWN, 1996), to skrót używany w rachunkowości, np. 10 sztuk à 5 zł. Czy w innych rodzajach tekstów można go używać? Np. w opisie bibliograficznym: Atlas kosmosu, Warszawa: Hachette Polska, 2021-2023, 60 wol. (à 95 [1] s.). O tym skrócie nic nie ma w Edycji tekstów A. Wolańskiego, ISJP PWN, WSJP PWN. Marek Piersa.

  • drabę, dziabę, kłamę
    30.06.2009
    30.06.2009
    Mieszkam od niedawna w Sosnowcu (Zagłębie Dąbrowskie) i ze zdumieniem słyszę, jak powszechna w mowie jest forma 1. osoby liczby pojedynczej czasowników typu: kąpać, grzebać, wykopać w takiej postaci: wykąpę, wygrzebę, wykopę – zamiast: wykapię, wygrzebię, wykopię. Nie spotkałam się z tym nigdzie indziej, a bywałam w różnych regionach kraju. Czy jest to znany regionalizm, czy może przypadkowo masowo powielany błąd językowy, jeśli o takim zjawisku można w ogóle mówić?
    Pozdrawiam.
  • Farfak
    18.05.2020
    18.05.2020
    W Łukowie (woj. lubelskie) jest ulica o nazwie Farfak. Czy ktoś potrafi wyjaśnić pochodzenie nazwy?
    Dziękuję
  • Gerlach czy Gierlach?
    12.05.2003
    12.05.2003
    Są dwie formy polskiej pisowni nazwy najwyższego szczytu Tatr: Gierlach i Gerlach. Ta pierwsza forma przez ostatnie stulecie była częściej używana (Taternik, Pamiętniki Tow. Tatrzańskiego, Wierchy, przewodniki). Słowniki języka polskiego podają różne formy jako poprawne (!), niektóre uznają nawet z pewnoscią błędną nazwę Garłuch. Ponieważ nazwa pochodzi z niemieckiej nazwy własnej Gerlach, jest też tak pisana w języku słowackim, czeskim i węgierskim, a równoczesnie „dobrze mi to brzmi” i dominuje w użyciu codziennym wsród turystów, nie widzę powodów, dlaczego wprowadzono formę Gierlach.
    Ale z drugiej strony Kežmarok ma polską formę Kieżmark (a nie Keżmark), a Mengušovce mają formę Mięguszowce (też z ie zamiast e). Co prawda Kieżmark dla mnie brzmi równie dobrze jak Gerlach, ale powoduje moją konfuzję brak jednoznacznej reguły tworzenia polskiej formy obcej nazwy.
    Po tym przydługim wstępie moje pytania są następujące:
    1. Jaka forma (Gerlach vs. Gierlach) jest poprawna?
    2. Jakie jest tego uzasadnienie?
    Z góry dziękuję za odpowiedź,
    Andrzej Górski
  • góral i Góral
    1.06.2015
    1.06.2015
    Szanowni Państwo,
    w jaki sposób powinno się zapisywać mieszkańców terenów górskich, na przykład górale podhalańscy? Czy oba człony nazwy małą literą, czy może: Górale podhalańscy lub Górale Podhalańscy?
  • kierpec czy kierpeć?
    6.10.2009
    6.10.2009
    Kierpeć (pisany przez ć, jako oboczność dla formy kierpec) jest w Małym słowniku języka polskiego M. Arcta oraz w Słowniku języka polskiego S. Skorupki. Jednak inni słownikarze, od Brücknera przez Doroszewskiego aż po Dubisza, formy tej nie wspominają. Czy zatem te dwa wspomniane na wstępie źródła odnotowały formę rzadką, czy też przytrafił im się błąd?
  • Lubań (śląski)
    19.05.2013
    19.05.2013
    Dzień dobry!
    Lubań to miasto w województwie dolnośląskim. Wielu jego mieszkańców mówi, że jest to Lubań Śląski. Tak często adresowane są listy, kartki świąteczne itp. Według mnie taki zapis jest błędny, gdyż przymiotnik śląski widnieje tylko w nazwie stacji kolejowej w tym mieście. Sugerując się tą formą, lubanianie umieszczają dodatkowo przymiotnik śląski nawet w dokumentach. Z kolei nazwy urzędów są tego przymiotnika pozbawione.
    Pozdrawiam
    Rafał Kowalski
  • miasto nad rzeką Ural
    1.12.2006
    1.12.2006
    Jest w Kazachstanie miasto Орал nad rzeką Урал. Jak należy pisać jego nazwę? Transkrypcja z języka rosyjskiego (jednego z dwóch urzędowych w Kazachstanie) nakazywałaby Orał, tak też podaje Popularny atlas świata PPWK. Podobieństwo do УралUral jest jednak bardzo sugestywne, i można się spotkać również z pisownią Oral. Której formie dać pierwszeństwo i czy „ta gorsza” jest dopuszczalna jako oboczna?
Przeglądaj słowniki
Przeglądaj Słownik języka polskiego
Przeglądaj Wielki słownik ortograficzny
Przeglądaj Słownik języka polskiego pod red. W. Doroszewskiego