bród
  • w bród
    10.04.2009
    10.04.2009
    Bardzo proszę o odpowiedź, jakie jest pochodzenie wyrażenia w bród w znaczeniu 'obficie, pod dostatkiem'. A. Bańkowski w słowniku etymologicznym pisze o takim znaczeniu jako „osobliwym” i podaje: „chyba za białorus. ubród w znaczeniu 'przechodzić rzekę w bród'”. Czy jest możliwa, zdaniem Państwa, etymologia od brodzić? Ja mam taką hipotezę: w bród znaczy 'jest czegoś tyle, że można aż wśród tego brodzić, grzęznąć po kolana'. Czy to etymologia naiwna?
    Z góry dziękuję za odpowiedź.
  • Skąd pochodzi wyraz kartacz ‘szczotka do czesania brody’?
    4.09.2018
    4.09.2018
    Czy wiadomo, skąd się wzięła nazwa kartacz używana jako określenie szczotki do czesania brody?
  • kawał z brodą
    3.06.2002
    3.06.2002
    Panie Profesorze,
    Mam już 25 lat, a tak naprawdę nie wiem, co to znaczy, że kawał ma brodę. Prosze mi to wyjaśnić, odpowiadając dodatkowo na pytanie, skąd ta nazwa?
  • wprzód, czyli najpierw
    5.03.2011
    5.03.2011
    Dzień dobry,
    czy słowo wprzód w znaczeniu 'najpierw' miało kiedykolwiek pisownię rozłączną? Jeśli tak, to kiedy?
    Z góry dziękuję za odpowiedź.
    Pozdrawiam serdecznie
  • spójnik czy partykuła?
    23.03.2005
    23.03.2005
    U Szymborskiej znalazłem zdanie „Z tą brodą to bym pana nie poznała”. To_bym powinno być tu chyba napisane łącznie, bowiem zdanie znaczy „Gdyby pan nie miał tej brody, tobym pana poznała”. Wg słownika PWN to jest „spójnikiem występującym w części nadrzędnej zdań warunkowo-wynikowych, przyzwalających lub w zdaniach rozkazujących”. Dr Grzenia pisał, że to można by uznać za partykułę, ale nie rozumiem, na jakiej podstawie, i nigdzie nie spotkałem się z taką interpretacją.
  • Dopełniacz liczby mnogiej rzeczownika dioda

    3.05.2023
    3.05.2023

    Dzień dobry!

    Chciałem zapytać o dopełniacz wyrazu dioda. Na zasadzie analogii z takimi wyrazami jako broda, woda, kłoda czy zgoda, spodziewałbym się odmiany diód (bród, wód, kłód, zgód), . Tym czasem widzę, że dominuje "diod". Proszę o Państwa opinię.


    Pozdrawiam

    Marcin Nowak

  • Powałki
    19.11.2004
    19.11.2004
    Nieopodal mojego miasta leży miejscowość Powałki – bliska memu sercu (patrz nazwisko!). I chociaż znam prawidłową odmianę Suwałk, to jednak nie wyobrażam sobie, bym jechał do… Powałk! Jeżdżę do Powałków – podobnie, jak jeżdżę do swej rodziny: rodziny Powałków. Chyba słusznie! A może wkrótce świadomie pojadę jednak do Suwałków?
    Proszę o komentarz…
  • Babimost, Białystok i Krasnystaw
    12.01.2004
    12.01.2004
    Czym różni się gramatycznie nazwa miasta Białystok od Babimost? Przecież jeżeli mieszkam w Białymstoku, to i w Babimmoście, a jeżeli w Babimoście, to i w Białystoku! Osobiście odmieniam wszystkie tego typu nazwy (ze świadomością, że źle czynię, ale chyba tylko chwilowo…) „bezznaczeniowo” – czyli nie utożsamiam tych wyrazów z mostem będącym własnością płci pięknej, ani ze zboczem góry o barwie białej. Krasnystaw zaś jest już poza konkurencją – wszak w języku polskim nie istnieje słowo krasny!
  • Czego nie zostawiać na końcu linijki
    1.01.2015
    1.01.2015
    Szanowni Państwo,
    czy jest jakaś zasada mówiąca o tym, by nie dzielić wyrazów tak, by zostało na końcu linijki ó-? Jeśli tak, to dlaczego? I Czy nie powinno się zostawiać jeszcze jakichś innych liter na końcu linijki?
    Z góry dziękuję za odpowiedź
  • Czy syn króla jest jego dzieckiem?

    27.09.2007
    27.09.2007

    Proszę o ocenę zdania: „Zygmunt Stary był dzieckiem Kazimierza Jagiellończyka”. Zwykle w tym kontekście używa się słów potomek, syn, ale wg https://sjp.pwn.pl/ i potomek jest dzieckiem («dziecko w stosunku do rodziców»), i syn («czyjeś dziecko płci męskiej»). Co więcej, w definicji dziecka jest i takie znaczenie: «syn lub córka, niezależnie od wieku».

    W związku z tym zdanie wydaje się poprawne, więc czy można właśnie tak ująć to pokrewieństwo?

Przeglądaj słowniki
Przeglądaj Słownik języka polskiego
Przeglądaj Wielki słownik ortograficzny
Przeglądaj Słownik języka polskiego pod red. W. Doroszewskiego