c������������������������������������������������������������������������������������������������������������������������������������������������������������������������������������������������������������������������������������������������������������������������������������������������������������������������������������
  • Coś takiego!
    22.06.2009
    22.06.2009
    Interesuje mnie, dlaczego z zaimkami co lub coś używamy przymiotników w dopełniaczu, np. co innego, coś dziwnego, coś takiego. Bardziej naturalne wydaje się użycie mianownika, tak jak z wyrazem ktoś: ktoś inny, ktoś ważny. Skąd wzięła się taka zasada w języku polskim?
    Z góry dziękuję za odpowiedź.
  • Czy postawić przecinek? (2)
    6.07.2016
    6.07.2016
    Szanowni Państwo,
    chciałabym nawiązać do porady: „Czy postawić przecinek?” , do pkt. 4. Chodziło mi o to, czy powinnam wydzielić jakoś część: pierwszego zakładu C. Pierwszy zakład ma literę C, kolejne już inne litery. W związku z tym czy taki zapis (pierwszego zakładu C) jest właściwy?

    Z poważaniem
    Czytelniczka
  • Eneko i Unai
    30.05.2013
    30.05.2013
    Dzień dobry,
    mam problem z odmianą imion. Szukałam wskazówek w poradni i słowniku poprawnej polszczyzny, ale mam wątpliwości. Oba to imiona męskie pochodzące z ludów frankońskich lub baskijskich. Jak odmienić imię Eneko? D. Eneki, C. Enece/Enekowi, B. Enekę itd.? Jak odmieniać imię Unai? D. Unaia, C. Unaiowi, B. Unaia itd.?
    Dziękuję.
  • Jak wymawiamy ę w wyrazie rękawiczka?
    7.02.2018
    7.02.2018
    Szanowni Państwo,
    zapytałem około 25 nauczycieli polonistów i pań edukacji wczesnoszkolnej, ile głosek ma słowo rękawiczka. Wszystkie panie po przegłoskowaniu udzieliły odpowiedzi 9 głosek. Głoskując wyodrębniły głoski: r-ę-k-a-w-i-cz-k-a. (należy zaznaczyć, że wymowa głoski „ę” różniła się w tych wypowiedziach i brzmiała od tej klasycznej „ę” do takiej zbliżającej się do „en”). Jednakże zawsze głoska „ę” traktowana była jako jedna głoska.
    Zapytanie wynikało z faktu, że na podjętych przeze mnie studiach podyplomowych pani profesor zakwestionowała podaną przez mnie w tym słowie (rękawiczka) ilość/liczbę głosek (9 głosek), twierdząc, że głosek w tym słowie w zależności od wymowy jest 10: r-e- η-k-a-v'-i-č-k-a lub r-e-ł-k-a-v'-i'-č-k-a.

    Oto uzasadnienie:
    W słowie rękawiczka głoska [ę] stoi przed zwartą głoską [k], co powoduje zmianę sposobu artykulacji samogłoski nosowej [ę]. W rezultacie tego zjawiska fonetycznego zwanego upodobnieniem (w tym przypadku wstecznym) głoska [ę] będzie wymówiona najczęściej jako odnosowione [e] oraz tzw. nga, czyli tylnojęzykowe [n], lub jako [e] i półotwarta spółgłoska [ł]. Dlatego głoski w słowie rękawiczka, w zależności od tego jak je kto wymówi mogą być następujące: r-e- η-k-a-v'-i-č-k-a (liczba głosek 10) lub r-e-ł-k-a-v'-i'-č-k-a (liczba głosek 10).
    Ze względu na zachodzące w języku polskim zjawiska fonetyczne kolejne głoski w słowie rękawiczka nie są zatem takie, jaki Pan wymienił. Ponadto nigdy nie będzie ich 9, jak Pan podaje, tylko 10.
    Potwierdzenie można znaleźć choćby w następujących źródłach: M. Wiśniewski, Zarys fonetyki i fonologii współczesnego języka polskiego, Toruń, Wydawnictwo Uniwersytetu Mikołaja Kopernika 2001; T. Karpowicz Kultura języka polskiego. Wymowa, ortografia, interpunkcja, Warszawa, PWN 2009; E. Awramiuk, Lingwistyczne podstawy początkowej nauki czytania i pisania po polsku, Białystok, Trans Humana 2006.

    Moje poszukiwania odpowiedzi spowodowały znalezienie w Internecie – co nie jest potwierdzonym źródłem wiedzy – że o ile głoskę „ę” wymawiamy na różne sposoby w zależności jej położenia w wyrazie, to jednak traktujemy ją jako jedną głoskę, a nie wiele głosek.
    Stąd moje pytanie do Państwa: ile głosek ma słowo rękawiczka? Mojej pytanie wynika również z faktu, że powinienem (powinniśmy) uczyć poprawnego głoskowania uczniów.
    Z poważaniem
    Piotr Dylewski
  • Jeszcze o nazwisku Casey
    8.01.2019
    8.01.2019
    Szanowni Państwo,
    mocno mnie zdziwiła porada https://sjp.pwn.pl/poradnia/haslo/Nazwiska-Casey-Corey-Dudley;19072.html. Wspomniana reguła [243] c) ma jednoznaczne brzmienie. Czemu więc nie mamy jej stosować do nazwisk typu Casey, skoro „są zakończone w piśmie na -y po samogłosce”? Taką interpretację potwierdza np. obecne w WSO hasło Carrey — odmieniane rzeczownikowe mimo wymowy zbliżonej do [kari] (wg Encyklopedii internetowej PWN).
    Z wyrazami szacunku
    Czytelnik
  • Manica
    8.01.2018
    8.01.2018
    Szanowni Państwo,
    chciałabym się dowiedzieć, jak poprawnie odmienić słowo manica, czyli zbroję ochraniającą przedramię gladiatora w starożytności. W książkach spotkałam się z odmiana przez k (dopełniacz: maniki) jak i przez c (dopełniacz: manice). Choć osobiście wydaje mi się, że poprawna powinna być tylko: manicy.

    Z wyrazami szacunku
    Czytelniczka
  • Przymiotniki złożone czy zestawienia?
    23.05.2016
    23.05.2016
    Szanowna Redakcjo,
    jak powinnam zapisać połączenia: nisko toksyczne czy niskotoksyczne skażenie, podobnie średnio toksyczne, nisko wykwalifikowany, niskopłatny pracownik, wysoko oprocentowany, nisko płatna praca?

    Dziękuję i pozdrawiam
    Kasia C. (czy Cz. byłoby błędem?)
  • Spółka ze spacją czy też bez spacji?
    2.07.2009
    2.07.2009
    Witam,
    proszę o informację, jak powinno się pisać skrót słów: spółka z ograniczoną odpowiedzialnością. Ze spacją pomiędzy o czy bez spacji? Czyli sp. z o.o. czy sp z o. o.?
    Dziękuję za odpowiedź.
  • Wymowa łacińska tradycyjna a restytuowana
    18.09.2019
    18.09.2019
    Jak należy czytać po łacinie: w formie tradycyjnej czy restytuowanej (tzn. czytając każdą literę tak jak się pisze, przy czym c jak polskie [k] oraz v jak polskie [ł]?
  • Zaburzenie o nazwie pica 

    24.12.2020
    24.12.2020

    Szanowni Państwo,


    zwracam się do państwa z pytaniem, jak (albo czy) należy odmieniać słowo pica oznaczające zaburzenie łaknienia polegające na jedzeniu substancji lub przedmiotów nieprzeznaczonych do jedzenia, a zagrażających pacjentowi (np. szklanki, widelce, duże ilości skrobi ziemniaczanej)? Spotkałem się z praktyką, w której c zamienia się na k i odmienia normalnie, ale formę picę też widziałem.


    Z wyrazami szacunku,

    Jakub Jędrusiak

Przeglądaj słowniki
Przeglądaj Słownik języka polskiego
Przeglądaj Wielki słownik ortograficzny
Przeglądaj Słownik języka polskiego pod red. W. Doroszewskiego