charakter
  • Przecinki

    2.07.2022
    2.07.2022

    Szanowni Państwo, czy należy postawić przecinek we wskazanych miejscach: 1) Argument, że powinien oddać te rzeczy (,) nie trafił do Janka. 2) Z obawy, że nagłe wycofanie się mogło zostać upozorowane (,) porucznik nie ruszył w pościg za przeciwnikiem. 3) Za względu na to, że niewielu ludzi umiało pisać i czytać (,) miała ona też charakter elitarny. Dziękuję i pozdrawiam, A.B.

  • Przydawka integralna bez przecinka

    3.05.2021
    3.05.2021

    Szanowni Państwo!

    Rozważmy następujące zdanie: „Spośród firm biorących udział w ankiecie[,] czterej producenci zauważyli w minionym roku większe zainteresowanie produktami [...]”. Moja wątpliwość dotyczy postawienia (lub nie) przecinka po „ankiecie”. Proszę o informację, jaka reguła może mieć tu zastosowanie oraz w jakich kategoriach językowych o tym myśleć. Z góry dziękuję za pomoc.

  • przysłowia, porzekadła, maksymy itp.
    28.09.2009
    28.09.2009
    Witam Poradnię.
    Mam kilka pytań odnośnie przysłowia i powiedzenia oraz zwrotu przysłowiowego i związku frazeologicznego. Czy przysłowie jest szczególnym przypadkiem powiedzenia, zawierającym w sobie jakąś naukę, morał? Czy są powiedzenia z morałem, ale nie będące przysłowiem? Jaka jest zależność między frazeologizmem a zwrotem przysłowiowym?
    Pozdrawiam,
    Beija Flor
  • Raz jeszcze o skrótach specjalistycznych
    31.07.2017
    31.07.2017
    Dzień dobry,
    dziękując za Pańską – niezwykle budującą – odpowiedź (poniżej↓),
    w związku z interpretacją:
    https://sjp.pwn.pl/poradnia/haslo/Rok-do-roku-w-raportach-finansowych;17065.html
    proszę Pana (lub oddelegowaną przez Pana osobę) o ustosunkowanie się do poniższych kwestii.
    Odpowiadam (jako ekonomistka z wykształcenia i filolożka z zamiłowania, co niezwykle utrudnia mi wykonywanie pracy zawodowej) za korektę różnego rodzaju dokumentacji, w tym za ostateczną cenzurę okresowych raportów giełdowych (które udostępniane są do publicznej wiadomości, czyli na wielu portalach internetowych).
    Ww. interpretacja – nader liberalna w moim odczuciu – rozpowszechnia mylny pogląd ekonomistów nieposiadających żadnego zaplecza językowego: cokolwiek napiszemy, a jest to w miarę zrozumiałe, może być stosowane (z takich tez tworzy się przeświadczenie o poprawności nagminnego zapisu „2017r.” lub „2017r”).
    Poniżej przedstawiam moje wątpliwości.
    1) Przywołany w przykładzie wskaźnik C/Z (cena na zysk) nie jest skrótem i trudno raczej rozpatrywać go w kategoriach ortografii. Jest to działanie matematyczne, w którym cenę jednej akcji dzielimy na zysk pozyskany z tej akcji (wynik równania wyraża zatem stopień opłacalności inwestycji w ów papier wartościowy). C oraz Z (ang. P i E) nie są wówczas skrótami, a symbolami (tak jak w fizyce: W – praca, R – opór elektryczny). Zatem o żadnej niepoprawności językowej (czy dopuszczaniu/niedopuszczaniu pisowni z kropkami i ukośnikiem) nie może być – moim zdaniem – mowy.
    2) Przytoczony kazus zapisu obr/s dotyczy zaś jednostki miary, a tam występują uniwersalne zasady (bez kropki): m, s, kg (taki też status nadano obr – w wersji angielskiej r).
    3) Jednakże nie mogę się zgodzić z wykładnią dla powszechnie stosowanego zapisu r/r lub (a chyba nigdy się z takim zapisem nie spotkałam) k/k. To nie są ani symbole, ani jednostki miary. Zapis r./r. po pewnej frazie oznacza działanie matematyczne, w którym porównano dany parametr (np. C – cena) z 2015 roku (r.) z tym samym parametrem w 2016 roku (r.). Czyli w skrócie „cena chleba wzrosła o 20% r./r.” (jeśli chodzi o kwartał, to przychylam się raczej do zapisu kw./kw., a już q/q na pewno nie wzbudza wątpliwości, bo jest i angielski, i bez kropki (o którą się niniejszym awanturuję): – )).
    4) Moim zdaniem zaproponowane przez Państwa skróty typu rdr. są optimum niewzbudzającym wątpliwości (bez dyskusji: – )). Jednak poprawnym zapisem jest r./r., a ze względu na rozpowszechnienie formy r/r może być ona po prostu tolerowana.
    Z góry dziękuję za odpowiedź. Przepraszam, jeśli opisałam sprawę zbyt zawile. Chętnie kwestię moich dylematów doprecyzuję
    Pozdrawiam
    Agnieszka
  • ręczne dopiski w korespondencji urzędowej
    5.07.2004
    5.07.2004
    Szanowny Panie Profesorze,
    pracuję w instytucji państwowej i interesuje mnie Pana zdanie na temat odręcznych „dopisków” w korespondencji oficjalnej. Listy urzędowe pomiędzy dyrektorami, ministrami itp. pisane są bowiem w całości na komputerze, natomiast odręcznie dodawany jest zwrot Szanowny Panie Ministrze oraz zwrot z poważaniem. Wygląda to co najmniej dziwnie. Co Pan o tym sądzi?
    Z poważaniem
    Robert K.
  • segmentacja wypowiedzi na całostki znaczące
    19.06.2013
    19.06.2013
    Czy w zdaniach typu: „Co masz za ubranie?”, „Wziął Annę za żonę” przyimek za oznacza 'jako, w charakterze, w roli'?
  • Skrzydlate słowa

    13.03.2023
    13.03.2023

    Ciekawi mnie to od dłuższego czasu – skąd się wzięło powiedzenie „Nie idź(cie) tą drogą”?

    Oczywiście wiem, że jest to słynna wypowiedź Kwaśniewskiego. Ale czy to powiedzenie jest jego własnym wynalazkiem, to on je wymyślił i ukuł, a inni tylko od niego je przejęli? Czy też może powiedzenie to funkcjonowało już przed nim, a on je tylko spopularyzował (i dorzucił do niego psa Sabę?)

  • słowotwórstwo w SMS-ach i czatach
    3.03.2005
    3.03.2005
    Witam!
    Chciałbym się dowiedzieć nieco więcej o przemianach językowych i słowotwórstwie w SMS-ach i na czatach. Wydaje mi się, że wiele nowych słów jest tworzonych przez twórców SMS-ów. Co na to wpływa i jakie mogą być tego skutki?
    Pozdrawiam i z góry dziękuję za odpowiedź.
  • służebnik
    20.02.2011
    20.02.2011
    Szanowni Państwo!
    Jedna z zasad, czy tradycji AA brzmi: „Nasi przewodnicy są tylko zaufanymi sługami, oni nami nie rządzą”. Służebni nie występuje już w formie osobowej. Sługi źle się odmieniają w liczbie mnogiej. Służący to jednak nie to. Szukając dobrego określenia na jedną, bądź więcej osób pełniących służbę w AA, trafiłem na służebników. Co współczesna, poprawna polszczyzna sądzi o służebnikach?
  • Szef ma zawsze rację

    9.06.2023
    9.06.2023

    Szanowni Państwo, nurtuje mnie od jakiegoś czasu sformułowanie, którego wymaga ode mnie mój szef. Wydaje mi się, że konstrukcja, jakiej on chce i jaką zawsze nanosi mi na pisma, poprawiając je, jest niepoprawna. Zamiast „Proszę o przesłanie informacji” muszę pisać „Proszę o spowodowanie przesłania informacji”. W mniemaniu mojego przełożonego pierwsze sformułowanie nie oddaje charakteru czynności, czyli tego, że adresat ma sprawić, by ktoś inny przesłał stosowne informacje. Bardzo proszę o rozstrzygnięcie mojego dylematu językowego.

Przeglądaj słowniki
Przeglądaj Słownik języka polskiego
Przeglądaj Wielki słownik ortograficzny
Przeglądaj Słownik języka polskiego pod red. W. Doroszewskiego