czuły
  • Niedajże
    10.07.2019
    10.07.2019
    Wśród moich znajomych często używane jest słowo niedajże w znaczeniu ‘nie dość, że’. W sieci nie znajduję żadnej wzmianki o takim słowie. Ciekawi mnie zatem, czy słowo niedajże jest lub było używane w jakiejkolwiek części Polski, czy może nigdy nie istniało? Skąd mogła wziąć się taka forma?
    Z góry dziękuję za odpowiedź.
  • Nie piłem alkoholu do czasu, aż skończyłem osiemnaście lat
    24.01.2012
    24.01.2012
    Szanowni Państwo,
    jak poprawnie rozumieć konstrukcje zdań zwierających wyrażenie do czasu aż / dopóki nie. Czy przykładowe zdanie: „Nie piłem alkoholu do czasu, aż skończyłem osiemnaście lat” sugeruje, że wraz z ukończeniem osiemnastego roku życia podmiot wypowiadający się zaczął pić alkohol? Czy taka konstrukcja zdania pozwala na wysuwanie wniosków, jak długo trwała dany stan (tutaj: niepicie alkoholu), czy może jest to nadinterpretacja?
    Z góry dziękuję za poświęcony czas,
    Natalia
  • nie przyciszyć, ale wręcz przeciwnie
    1.10.2004
    1.10.2004
    Witam Państwa!
    Chciałbym uzyskać odpowiedź na pytanie, jakie jest przeciwieństwo słowa przyciszyć? Można oczywiście używać wyrażenia zrobić głośniej, ale spotkałem się z formami przygłosić, przygłośnić, pogłosić, pogłośnić. Z góry dziękuję za odpowiedź.
    Pozdrawiam
  • nietuzinkowa biel
    15.05.2011
    15.05.2011
    Droga Redakcjo!
    Czy możliwe jest użycie wyrażenia nietuzinkowa biel, kiedy odnosimy się do koloru ram okiennych, a wyrażenie to zostało użyte w ulotce promującej producenta okien? Osobiście uważam, że biel jest bielą i zastosowanie takiego przymiotnika jest błędne.
    Z góry dziękuję za odpowiedź
  • No i masz strzelone!

    2.04.2015
    2.04.2015

    Pytam o złożenia czasownika mieć z imiesłowami przymiotnikowymi biernymi („W domu mam zabronione…”), a także „Mam to kupione”, „Mam to załatwione”, „Mam to nagrane”, ale też „Masz przegrane!” (przy czym g należy zamienić na s) i inne podobne groźby. Znajomy poznaniak przytoczył mi rozmowę przy stole:

    — Janek, przestań mlaskać, bo cię strzelę.
    Janek mlaszcze dalej. Po chwili:
    — No i masz strzelone.

    Poprawne? Germanizm?

  • nowa doradca?
    26.09.2007
    26.09.2007
    Znam http://poradnia.pwn.pl/lista.php?id=539, a mimo to czuję dyskomfort, czytając, że pani N.R. jest nową doradcą prezydenta. Wolałbym nowym doracą albo nową doradczynią. Gdyby konsekwentnie stosować to podejście, należałoby o mężczyznach mówić dobry niańka, dobry gosposia. Czy decydując się na formę męską (jak sędzia, doradca – a więc rezygnacja z f. ż. ma tu analogię), o kobiecie powiemy świetna erudyta, zręczna akrobata, fajna Azjata?
  • Od dwóch do czterech lat, ale 2–4 lata
    22.11.2018
    22.11.2018
    Dzień dobry!
    Mam pytanie o odmianę rzeczowników po zakresach liczbowych. Czy poprawny będzie np. zapis 22–34 lata, czy 22–34 lat (‘od dwudziestu dwóch do trzydziestu czterech lat’)? Intuicyjnie czuję, że w przypadku liczb, po których forma jest taka sama (3–4 lata), powinna ona pozostać, ale w przypadku liczb skutkujących dwiema różnymi formami już się gubię, zwłaszcza gdy pojawi się jeszcze jakieś słowo, np. przez 12–24 tygodni(e).
    Z góry dziękuję za przybliżenie zasad w tej kwestii.
  • odmiana imion na -e
    28.10.2011
    28.10.2011
    Czy obcojęzyczne nazwiska zakończone na akcentowane e powinno się odmieniać? Mam na myśli na przykład hiszpańskiego José (Josego?). Z moich obserwacji wynika, że wszyscy odmieniają przydomek byłego brazylijskiego piłkarza Pelego. Czy mają rację? Co z imionami, które zakończone są na nieakcentowane e, czy zawsze należy je odmieniać? Zdanie „Nie lubię Pepego” jest poprawne?
  • odmiana nazw wieloczłonowych
    18.05.2001
    18.05.2001
    Czy w wszystkie elementy nazw takich, jak Związek Harcerstwa Polskiego. Główna Kwatera czy też Państwowe Gospodarstwo Leśne. Lasy Państwowe. Regionalna Dyrekcja Lasów Państwowych odmieniamy przez przypadki? Np. Związkowi Harcerstwa Polskiego. Głównej Kwaterze czy też Związkowi Harcerstwa Polskiego. Główna Kwatera?
  • Odnówmy Europę

    24.06.2021
    24.06.2021

    W Parlamencie Europejskim na gruncie frakcji liberałów (ALDE) powstała frakcja Renew Europe. Niektórzy tłumaczą to jako Odnowić Europę. Co prawda tłumaczenie jest dosłowne (aczkolwiek wówczas forma angielska brzmiała by To Renew Europe), ale czuć, że jest coś nie tak. Jak poprawnie spolszczyć tę nazwę? Czy lepiej zostawiać w oryginale?

Przeglądaj słowniki
Przeglądaj Słownik języka polskiego
Przeglądaj Wielki słownik ortograficzny
Przeglądaj Słownik języka polskiego pod red. W. Doroszewskiego