dom
  • profesor na wydziale
    20.09.2014
    20.09.2014
    Czy wyrażenie: profesor na Wydziale Polonistyki jest prawidłowe? A może powinno być profesor wydziału? Jak dojść, która wersja jest prawidłowa?
  • Projekt
    26.06.2020
    26.06.2020
    Na stronie https://patronite.pl/radionowyswiat bez przerwy pojawia się słowo projekt. Co więcej, ten projekt ma się spinać finansowo i mnie to strasznie boli. Czy nie można mówić przedsięwzięcie, pomysł, idea, rzecz, marzenie? Bo przecież projekt może być domu czy samochodu.
    Takie korporacjonizmy swędzą mnie do żywego, mam nadzieję, że nie są to obsesje rodem z plaży w „Dniu Świra”?
  • prosić i prosić się
    24.03.2009
    24.03.2009
    Przy rodzinnym stole pani domu pyta: „Czy ktoś prosi herbatę?” – a mi zęby wypadają, zupełnie jak przy zwisie męskim i zwisie podsufitnym. odpowiadam: „Prosi to się świnia na wiosnę”. Ponieważ, przez ostatnie 30 lat mieszkam za granicą i na styropianie nie spałem, jestem oskarżany o mówienie archaicznym językiem polskim. Proszę o wytłumaczenie, dlaczego „Czy ktoś prosi herbatę” czy nawet „Czy ktoś prosi o herbatę”, nie jest preferowaną formą.
  • Prowansja, ale: prowansalski
    1.02.2019
    1.02.2019
    Dzień dobry,
    proszę o wyjaśnienie, skąd wziął się przymiotnik prowansalski. Skoro kraina nazywa się Prowansja, to czy przymiotnik nie powinien brzmieć prowansjański?

    Pozdrawiam
    Szymon Kościów
  • Przecinek przed jak zawsze i jak zwykle, przecinek między okolicznikami
    24.02.2016
    24.02.2016
    Szanowni Państwo,
    czy wyrażenia: jak zwykle, jak zawsze należy oddzielać jako wtrącenia od pozostałych części zdania?
    Czy w zdaniu: Przed południem podczas spotkania z dziennikarzami wymieniono sporo uwag fragment podczas spotkania z dziennikarzami powinien być traktowany jako drugi okolicznik czasu (po przed południem) i z tego tytułu oddzielony przecinkami, czy nie jest to obligatoryjne?
  • Przecinki
    16.04.2019
    16.04.2019
    Szanowni Państwo,
    czy w poniższych zdaniach należy postawić przecinek?
    Radosny (,) wracał do domu z poczuciem wygranej.
    Znużony (,) wyszedłem powoli z kina.
    Zadowolona (,) patrzyła na niego ukradkiem.
    Są w tej kwestii wśród użytkowników polszczyzny różne szkoły.
    Dziękuję za pomoc – czytelniczka
  • przelać się – przelewać się

    23.06.2023
    23.06.2023

    Szanowni Państwo,

    w słowniku na stronie, pod hasłem „przelać się — przelewać się”, oprócz znaczeń dotyczących cieczy, jedno dotyczy naczynia, a brzmi: «zostać nadmiernie wypełnionym płynem». Domyślam się, że odnosi się ono na przykład do takiego użycia: "[naczynie] przelewa się". Chciałbym zapytać, jak poprawnie do tej konstrukcji dodać dopełnienie? Naczynie przelewa się...:

    – wodą

    – od wody

    – z wody

    Które z nich jest/są poprawne bądź czy jest jakieś inne?

    Dodam, że naturalnie zdaję sobie sprawę o możliwości rozwinięcia wspomnianej konstrukcji (tudzież uzupełnienia jej o docelowe dopełnienie) w ten sposób: "naczynie wody przelewa się" / "naczynie z wodą przelewa się".

  • Przetrwali zimę o worku ziemniaków
    25.12.2016
    25.12.2016
    Jedno z tegorocznych haseł Szlachetnej Paczki głosi: Starzy, samotni, schorowani – przetrwali zimę o worku ziemniaków. Wiadomo mi, że można powiedzieć, że ktoś cudem przeżył o chlebie i wodzie, ale czy sformułowanie o worku ziemniaków jest poprawne? A jeśli tak, to czy można przetrwać lub przeżyć np. o maśle, o jajkach, o sałacie, o wódce, o piwie, czy – o zgrozo – o skrzynce buraków, o słoiku ogórków lub o puszce śledzi?
  • przez

    26.02.2023
    26.02.2023

    Czy „przez” może oznaczać „z powodu”, np. Przez wypadek nigdy nie zamieszkał w nowym domu?

  • przez godzinę
    4.12.2007
    4.12.2007
    Szanowni Państwo!
    Mam wątpliwości odnośnie do użycia przyimka przez – bardzo proszę o ich rozwianie. Rozmawiałam godzinę (ponad godzinę, prawie godzinę, około pół godziny) czy przez godzinę (przez ponad godzinę, przez prawie godzinę, przez około pół godziny)? Byłam w domu godzinę czy przez godzinę?
    Z poważaniem
    Anna M.
Przeglądaj słowniki
Przeglądaj Słownik języka polskiego
Przeglądaj Wielki słownik ortograficzny
Przeglądaj Słownik języka polskiego pod red. W. Doroszewskiego