dopiero
  • a co dopiero
    17.02.2010
    17.02.2010
    Szanowni Państwo,
    proszę o wyjaśnienie, jak radzić sobie z rekcją w zdaniach typu: „Grządki z kapustą bym mu nie powierzył, a co dopiero zwierzę albo człowieka”. A może powinniśmy powiedzieć: „Grządki z kapustą bym mu nie powierzył, a co dopiero zwierzęcia albo człowieka”?
  • Szukać logiki?
    22.09.2012
    22.09.2012
    Swego czasu w prasie mocno krytykowano manierę komentatorów sportowych, którzy nagminnie mówili: „Przypomnijmy wynik tym, którzy dopiero teraz włączyli telewizory”. Widoczny jest brak logiki, gdyż jak można przypomnieć coś komuś, kto czegoś nie zapomniał, bo wcale o tym nie wiedział. Ale może się mylę i jednak jest to jakaś już ustalona fraza, dopuszczalna elipsa albo coś w tym rodzaju, tak więc nie ma sensu na siłę szukać w tym braku logiki?
  • by z partykułami
    21.06.2007
    21.06.2007
    Piszemy: aniby, (a)zaliby, bodajby, chybaby, czy(ż)by, gdzieżby, jakżeby, niech(aj)by, nużby, otóżby, przecieżby. Ale WSO notuje też partykuły: dopiero by, jeszcze by, już by, może by, nawet by, pewnie by, poniekąd by, prawie by, raczej by, też by, tylko by, wręcz by, zapewne by… Te odsyłają do zasady [164], o pisowni rozłącznej – ale NIE PARTYKUŁ! A jak z: akurat, bynajmniej, istotnie, naprawdę, niemal, przynajmniej, tam („A tam+byś zgadł!”), to („Zbić to+by umiał”), zarazem, zawsze, zresztą?
  • Co go obudziło i otrzeźwiło, czyli o zgodzie podmiotu z orzeczeniem
    23.09.2019
    23.09.2019
    Dzień dobry,
    ktoś został obudzony przez dwa niezależne bodźce. Czy poprawne będzie zdanie: Obudził go szelest unoszonej pościeli i uczucie… czy też Obudziły go szelest unoszonej pościeli i uczucie… Analogicznie: Do końca otrzeźwił go dopiero panujący na zewnątrz mróz i świadomość późnej pory czy Do końca otrzeźwiły go dopiero panujący na zewnątrz mróz i świadomość późnej pory.

    Z góry dziękuję za pomoc
  • Kto nam przyznał nazwiska?
    12.04.2007
    12.04.2007
    Witam!
    Moje pytanie brzmi: od czego zależy to, jakie nazwisko nosimy?? Kto te nazwiska przyznawał??
    Dziękuję!
  • apostrof w wyrazach obcych
    23.02.2011
    23.02.2011
    Czy w odmianie nowych wyrazów angielskiego pochodzenia można postawić apostrof, czy też znak ten jest zarezerwowany wyłącznie dla odmiany nazwisk? Tak więc czy lepiej napisać wygooglować, czy wygoogle’ować, arcadowy czy arcade’owy, johnniego walkera (mówiąc o alkoholu, nie osobie) czy johnny’ego walkera, iPhonowy czy iPhone’owy?
  • conditio czy condicio?
    4.07.2003
    4.07.2003
    Szanowni Państwo,
    proszę o wyjaśnienie, która z łacińskich form oznaczających warunek konieczny jest poprawna: conditio sine qua non (taką pisownię znaleźć można w Nowym leksykonie PWN) czy condicio sine qua non (wersja przyjęta w Wielkim słowniku wyrazów obcych PWN). A może obie są poprawne?
    Podobne wątpliwości budzi pisownia słowa condicionalis (wg Wielkiego słownika wyrazów obcych PWN) i conditionalis (wg Wielkiego słownika ortograficznego PWN) – czy również tutaj obie formy są poprawne i mamy po prostu do czynienia z „ewolucją” w zakresie filologii klasycznej (w różnych słownikach łacińsko-polskich na określenie polskiego warunku znalazłem obie formy: conditio i condicio). Jeśli poprawne są obie formy, może warto by to w kolejnych wydaniach słowników odnotować?
    Z pozdrowieniami
    Stanisław Danecki
  • Co to znaczy zarabiać?
    6.12.2018
    6.12.2018
    Dzień dobry,
    Szanowna Poradnio,
    Czy poprawnym jest mówić, jeśli poniosłem koszty remontu mieszkania pod najem, że dopiero jak mi się to spłaci, to zacznę zarabiać? Przecież zarabiam od razu, bo wydane pieniądze mam w postaci wartości przeprowadzonego remontu.

    Pozdrawiam
  • czas teraźniejszy odniesiony do przyszłości
    9.04.2011
    9.04.2011
    Chciałbym rozwiązać z Państwa pomocą sprawę z tytułami. W dziennikarstwie sportowym często możemy znaleźć takowe:

    Wisła gra o półfinał/ Wisła walczy o półfinał – Załóżmy, że mecz odbywa się jutro, a ja piszę o tym dzień wcześniej z takim tytułem.
    Wisła gra z Legią. O Mistrzostwo
    Zwycięstwo Barcelony. Grają w 1/4 LM.
    Energa walczy o medal. Polpharma po sezonie (mecz dopiero za tydzień i wtedy będą walczyć, ale z drugiej strony zapowiadamy spotkanie, ponieważ nie odpadli – to walczą.
  • Dewulgaryzacja przymiotnika zajebisty?

    22.09.2023
    22.09.2023

    Czy słowo zajebisty jest wulgaryzmem? Sprawdzałem informacje w poradni i ostatnia odpowiedź pochodziła z 2011 roku więc można powiedzieć ze jest dość przedawniony. Poprzednie wypowiedzi wspominały o jego dewulgaryzacji, jak to wygląda obecnie?

Przeglądaj słowniki
Przeglądaj Słownik języka polskiego
Przeglądaj Wielki słownik ortograficzny
Przeglądaj Słownik języka polskiego pod red. W. Doroszewskiego