dług
  • pług i dług
    31.03.2015
    31.03.2015
    Szanowni Państwo,
    ostatnio w mojej rodzinie powrócił problem odmiany słowa pług. Ku naszemu zaskoczeniu, dopełniacz to pługa, mimo że, jak myśleliśmy, słowo to będzie się odmieniać podobnie jak dług czy złóg, czyli odpowiednio długu i złogu. Skąd ta różnica? Czy decydująca jest tu (bez)dźwięczność pierwszej głoski w każdym z wyrazów?
    Z góry dziękuję za odpowiedź,
    Bartek
  • Długi na 5 metrów, szeroki na 20 centymetrów
    1.07.2020
    1.07.2020
    Można zauważyć od jakiegoś czasu, że przy określaniu wymiarów obiektów dominuje forma: długi na, wysoki na, szeroki na. Rzadkie jest określanie wymiarów sformułowaniami typu o dwumetrowej długości. Wydaje się, ze forma ta jest poprawna, niemniej jej nadużywanie stanowi kalkę z języka angielskiego. Bardzo proszę o opinię.
  • nazwa firmy
    9.07.2008
    9.07.2008
    Szanowni Państwo,
    pełna nazwa firmy brzmi: Krajowy Rejestr Długów Biuro Informacji Gospodarczej SA. Biuro informacji gospodarczej to określenie rodzaju podmiotu gospodarczego, wprowadzone przez ustawę. Zazwyczaj używamy formy skróconej (Krajowy Rejestr Długów), czasem jednak jesteśmy zobligowani do posługiwania się pełną nazwą. Czy dopuszczalna jest odmiana tylko trzech pierwszych wyrazów, np. Krajowego Rejestru Długów Biuro Informacji Gospodarczej SA, czy też poprawna jest wyłącznie odmiana wszystkich?
  • nazwiska kobiet
    9.05.2003
    9.05.2003
    Szanowni Państwo,
    w języku czeskim nazwiska kobiece maja końcówkę -ová, do której używania zobowiązuje ustawa. Dopiero niedawno umożliwiono obywatelkom Republiki Czeskiej innej narodowości (np. polskiej) używania nazwiska bez końcówki wskazującej na płeć jego właścicielki. Interesuje mnie, czy w Polsce jakaś ustawa reguluje użycie końcówek -owa, -ówna oraz zmiany rodzaju w nazwiskach takich jak np. Kowalski, Czerny, Długi itp. Czy kobieta może nazywać się Kowalski, Czerny, Długi, a może tylko i wyłącznie Kowalska, Czerna, Długa? Czy tak samo żona pana Schlagovskiego powinna nazywać się Schlagovska, czy Schlagovsky? A może i pana Schlagovskiego powinno się pisać Schlagovsky'ego? Oczywiście państwo Schlagowscy są Niemcami.
    Dziękuję Państwu za odpowiedź.
    Kłaniam się nisko, Ireneusz Hyrnik.
  • zapisać kredą w kominie
    1.07.2011
    1.07.2011
    Witam serdecznie,
    proszę o przybliżenie etymologii wyrażenia zapisać coś kredą w kominie.
    Pozdrawiam,
    Agata Radzikowska
  • okres czasu
    9.12.2003
    9.12.2003
    Czy poprawne jest wyrażenie okres czasu? Rozstrzygnięcie tego właśnie pytania (podanego u Państwa w charakterze przykładu) niemożliwe jest w oparciu o zasób internetowego słownika języka polskiego. Bardzo więc proszę o odpowiedź, konieczną dla mnie z uwagi na redagowaną książkę. Załączam miłe pozdrowienia,
    Beata Sierocka
  • być komuś coś krewnym
    12.10.2009
    12.10.2009
    Zastanawia mnie jedna rzecz. W moich okolicach często słyszy się być komuś coś krewnym, gdy chodzi o zobowiązania wobec kogoś, zwłaszcza o długi. Jaka jest etymologia tego zwrotu? Ma jakieś powiązania z rzeczownikiem krewny? Czy ten zwrot nie jest archaizmem?
  • dni czy dnie?
    11.09.2011
    11.09.2011
    Mam pytanie, czy w opisie przedmiotu mogę użyć zdania „(…) na chłodne dnie i wieczory”. Chodzi o długie dni, bo chłodny deszczowy dzień to długi, bardzo długi dzień, dlatego napisałam chłodne dnie. Czy ta forma wyrażenia jest bardzo niedopuszczalna?
    Pozdrawiam
    Kłosek
  • a co za tym idzie
    16.05.2008
    16.05.2008
    Czy po wyrażeniu a co za tym idzie nigdy nie stawia się przecinka? Czy należałoby go postawić, gdyby po a co za tym idzie wystąpił np. zaimek względny który lub spójnik że?
  • aktywa
    2.09.2008
    2.09.2008
    Aktywo – taki twór jako l. poj. rzeczownika aktywa pojawia się w pewnych opracowaniach z dziedziny rachunkowości. Częstotliwość występowania lekko się jakby nasila z biegiem czasu. Czy ten nurt uzusu (póki co, składnik aktywów jeszcze trzyma się nieźle, ale kto wie) ma szanse na przebicie się na pozycję wiodącą, czy choćby uznanie przez językoznawców? Czy są jakieś przesłanki, dla których aktywo byłoby ze swej natury niepoprawne? Dlaczego nie ma go w słownikach?
Przeglądaj słowniki
Przeglądaj Słownik języka polskiego
Przeglądaj Wielki słownik ortograficzny
Przeglądaj Słownik języka polskiego pod red. W. Doroszewskiego