eponim
  • eponim
    8.02.2010
    8.02.2010
    Czym jest eponim? Większość słowników podaje, że to WYRAZ (jak geonim czy hydronim), a także – w innym znaczeniu (które tutaj możemy pominąć) – starożytny urzędnik. Jednak w Słowniku mitów i tradycji kultury Władysława Kopalińskiego można znaleźć jeszcze jedno znaczenie: 'osoba, której imieniem coś nazwano'. Tego znaczenia nie notują PWN-owskie słowniki (Uniwersalny, Wielki wyrazów obcych, 100 tysięcy potrzebnych słów), stąd pytanie, czy jest ono uprawnione?
  • Eponim judasz

    15.07.2021
    15.07.2021

    Szanowni Państwo!

    Czy Judasz, jako określenie człowieka fałszywego lub obłudnego, to eponim?

  • Marzec jako eponim

    7.09.2021
    7.09.2021

    Czy nazwa miesiąca  marzec  (która pochodzi od rzymskiego boga - Marsa) to eponim? A jeśli nie, to dlaczego?


    Z góry dziękuję za wyjaśnienie.

  • Eponimy

    12.01.2024
    12.01.2024

    Chciałbym spytać o istotę eponimów. Wiadomo mi, że nazwy własne po przeistoczeniu się w wyrazy pospolite, którymi są eponimy, zapisujemy z zasady małą literą. Dlaczego jednak W. Kopaliński w swoim „Słowniku eponimów”, oprócz klasycznych wyrazów odimiennych, takich jak judasz, adidasy czy lolitka zamieszcza także wyrażenia typu pójść do Canossy, przekroczyć Rubikon albo stary praojciec Adam, które przecież zawierają nazwy własne pisane dużą literą? Czy eponimem na pewno jest także kompleks Edypa?

  • Sardoniczny
    6.12.2019
    6.12.2019
    Dziękuję za odpowiedź nt. przymiotnika elizejski. Prosiłbym jeszcze o wyjaśnienie, czy sardoniczny jest także wyrazem odimiennym. W. Kopaliński zamieszcza go w swoim „Słowniku eponimów”, ja jednakże mam wątpliwości, gdyż słowo to opisane jest jako pochodzące od greckiego słowa sardonios oraz rośliny nazywającej się sardonia i dopiero ta nazwa wywodzi się właśnie od Sardynii. Wydaje mi się zatem, że zaliczenie tego wyrazu do eponimów jest nieco naciągane.
  • Elizejski spokój
    25.11.2019
    25.11.2019
    Interesuję się eponimami. W jednej z powieści natrafiłem na takie zdanie: „Tworzyło to atmosferę elizejskiego spokoju”. Domyślam się, że elizejski jest tu eponimem powstałym od słowa Elizjum (pojęcie z mitologii greckiej), jednak nie znalazłem takiego przymiotnika w żadnym słowniku języka polskiego, również w „Słowniku eponimów” W. Kopalińskiego. Chciałbym się dowiedzieć, co mógłby znaczyć przymiotnik elizejski, gdyby rzeczywiście uznać go za wyraz odimienny.
  • Jest przymiotnik N(n)orwidowski, nie ma Ż(ż)eromskowski
    15.10.2018
    15.10.2018
    Szanowni Państwo!
    Chciałabym zadać następujące pytania:
    1. Czy w przypadku nazwisk odmieniających się jak przymiotniki (czyli typu Żeromski) istnieje jakakolwiek, choćby najbardziej teoretyczna, możliwość zbudowania eponimu wskazującego na autora/charakter na wzór słowa N(n)orwidowski?
    2. Czy byłaby (też czysto teoretycznie) dopuszczalna konstrukcja po żeromsku/z żeromska (na wzór po norwidowsku), gdyby dało się taki eponim z punktu 1 utworzyć? A co, jeśli się nie da?

    Dziękuję! A.B.
  • panika bożka Pana
    9.02.2014
    9.02.2014
    Dzień dobry!
    Proszę podać przykłady wyrazów o źródłosłowie mitologicznym, takich jak: panika, satyryczny, letarg, prometeizm, hermetyczny itp.
    Pozdrawiam
    R.K.
  • pisownia wyrazów pospolitych od nazw własnych
    19.07.2010
    19.07.2010
    Czy wszystkie eponimy powinno się pisać wielką literą? Zauważyłem, że słownik wyrazów obcych podaje np. pisownię amfitrion, apollo, cerber, dulcynea, eldorado, krezus i wiele innych, ale już Beatrycze, Jonasz, Junona, Kasandra, Kirke, Nikodem, Ofir. Z kolei słownik języka polskiego podaje jednak pisownię jonasz i kasandra. Dlaczego nie jest to jednoznacznie ustalone? Wydaje mi się, że wszelkie użycia przenośne lub żartobliwe takich słów mogłyby być pisane małą lierą.
  • tlen, czołg i robot
    4.05.2014
    4.05.2014
    Czy wiadomo Państwu, ile jest mniej więcej słów, których autorstwo da się jasno określić i które przyjęły się w języku ogólnym, a więc takich, jak tlen, czołg lub robot? Czy wyrazy te mają swoją fachową nazwę? Czy istnieje słownik, które je gromadzi?
Przeglądaj słowniki
Przeglądaj Słownik języka polskiego
Przeglądaj Wielki słownik ortograficzny
Przeglądaj Słownik języka polskiego pod red. W. Doroszewskiego