gad
  • gadzina
    26.10.2012
    26.10.2012
    Szanowni Państwo!
    Interesuje mnie etymologia słowa gadzina. Zastanawiam się, czy jego pochodzenie jest faktycznie tak oczywiste, czy też stoi za nim jakaś większa tajemnica oraz czy historycznie słowo to faktycznie zostało użyte już w XVII wieku, czy też może znane i pisane było już wcześniej. Byłbym niezmiernie zobowiązany za odpowiedź.
  • dinozaur
    25.03.2011
    25.03.2011
    Dlaczego w słowach zakończonych na -zaur (tylko w mianowniku) nie akcentuje się tej właśnie cząstki, tylko sylabę ją poprzedzającą? Tak twierdzi słownik poprawnej polszczyzny na przykładzie dinozaura i tyranozaura (w obu akcent na -no-). Czy we wszystkich nazwach dinozaurów obowiązuje ta zasada, nawet jeśli będzie to czynszakiangozaur (Chinshakiangosaurus, znaleziony w Wikipedii)? Dotąd mi się wydawało, że prehistoryczny gad to dinoZAUR, a nie diNOzaur
  • Gadudadowy?
    26.11.2016
    26.11.2016
    Szanowni Państwo,
    mamy pingpongowy i hiphopowy lub hip-hopowy, a czy przymiotnik utworzony od nazwy komunikatora Gadu-Gadu to raczej gadu-gadowy czy gadugadowy?

    Z wyrazami szacunku
    Czytelnik
  • Gadu-gadu, a walizka po peronie skacze
    29.06.2012
    29.06.2012
    W Polityce z 23 marca 2002 Ludwik Stomma napisał m.in.: „I taką właśnie porę roku wybrał nasz ukochany minister zdrowia, by zrobić istny podrzut myszaty (jest i taka ohyda), ogłaszając, iż środki antykoncepcyjne nie będą refundowane. Oczywiście gadu-gadu, a walizka po peronie skacze (…)”. Jakie jest źródło owego powiedzenia o skaczącej walizce? Wielu 50- i 60-latków z mojego otoczenia go używa.
  • Kalka, replika, półkalka, kalka częściowa, hybryda itp.

    21.02.2024
    21.02.2024

    Dzień dobry,

    zastanawia mnie ostatnio, czym właściwie w polskiej terminologii etymologicznej są „półkalki” czy też „kalki częściowe”. Spotykałam ten termin przede wszystkim jako określenie słowa lub zwrotu zbudowanego na wzór wyrażenia obcojęzycznego, częściowo z elementów rodzimych, a częściowo z elementów obcych (np. u Borysia 'wieloryb' jako półkalka średnio-wysoko-niemieckiego 'walvisch'). Jednak sporadycznie zdają się one być używane w zgoła innym znaczeniu, którego pewna już jestem mniej (np. w elektronicznym WSJP 'gadzinówka' jako częściowa kalka z niemieckiego 'Reptilienfond'.) Jak zatem powinno się stosować te terminy?

    Pozdrawiam serdecznie i z góry dziękuję.

  • odmiana wieloczłonowych nazw biblijnych
    6.09.2005
    6.09.2005
    Witam,
    przeglądam słowniki oraz zaglądam do różnych poradni języka polskiego, ale wciąż nie jestem pewien, jak odmieniać wieloczłonowe biblijne nazwy własne. Czy powinno się odmieniać wszystkie człony, czy tylko ostatni człon nazwy?
    Poniżej zapisałem kilka nazw, co do których mam wątpliwości: miasta: Migdal-Gad, Emek-Kesis, Aram-Naharaim; miejsca: Eglat-Szliszijja, Atrot Bet-Joab; imiona męskie: Maher-Szalal-Chasz-Baz, Nergal-sar-eser, Obed-Edom; kamień pamiątkowy: Eben-Haezer.
  • Pisownia nazwy bóstwa
    6.10.2016
    6.10.2016
    Szanowni Państwo,
    piszę z zapytaniem o konstrukcje typu bóg(-)krokodyl (chodzi o człowieka z głową krokodyla). Nie jestem pewna, czy należy zapisać je z dywizem na wzór zestawienia Bóg-Człowiek, czy też potraktować człony wyrażenia jako nierównoważne. Będę bardzo wdzięczna za pomoc w rozwiązaniu tego problemu.
    Z poważaniem
    Felicyta

  • Płukasz? – Płuczę!
    29.06.2005
    29.06.2005
    Często słyszę (i sam ich nieraz używam) formy, których nie ma w słownikach: łaskotam, łaskotasz, płukam, płukasz, dygotam, łomotam, mamrotasz, jazgotasz. Są za to: głaskam, gęgotam
    Jak oceniają taką odmianę językoznawcy?
  • smok i żmij
    22.06.2007
    22.06.2007
    Drodzy Państwo,
    pragnę zapytać o etymologię słów smok i żmij. O ile orientuję się w mitologii słowiańskiej, to żmij to właśnie 'smok'. Jednak obecnie tyko osoby interesujące się starożytnościami słowiańskimi znają słowo żmij, wyszło ono z powszechnego użytku, zastąpione przez smok. Czy słowo smok jest rdzennie polskie (ewentualnie słowiańskie)?
    Z poważaniem
    Michał „Siristru” Dłużak
  • tlen, czołg i robot
    4.05.2014
    4.05.2014
    Czy wiadomo Państwu, ile jest mniej więcej słów, których autorstwo da się jasno określić i które przyjęły się w języku ogólnym, a więc takich, jak tlen, czołg lub robot? Czy wyrazy te mają swoją fachową nazwę? Czy istnieje słownik, które je gromadzi?
Przeglądaj słowniki
Przeglądaj Słownik języka polskiego
Przeglądaj Wielki słownik ortograficzny
Przeglądaj Słownik języka polskiego pod red. W. Doroszewskiego