gdzieś
  • gdzieś czy dokądś?
    13.02.2003
    13.02.2003
    Dzień dobry.
    Coraz cześciej słyszę, że ktoś gdzieś idzie, ktoś gdzieś jedzie. Z tego, co wiem, to poprawnie powinno się mówić dokądś – ktoś się udaje dokądś. Jednak to gdzieś stało się bardzo powszechne. Czy jest to wielki błąd? Czy jest on dopuszczalny w języku potocznym? A może nawet pisanym?
    Pozdrawiam.
  • Osobiście tam nie byłem
    3.11.2015
    3.11.2015
    Szanowni Państwo,
    kiedy powiedziałem znajomemu, że znam pewne miejsce, ale nie byłem tam osobiście, zapytał, czy można być gdzieś nieosobiście. Odpowiedziałem, że nie można, ale czasem pojawiają się w wypowiedziach takie puste semantycznie słowa, które po prostu coś podkreślają. Odrzekł, że idąc tym tropem, można by właściwie cofać się do tyłu, bo do tyłu podkreśla kierunek cofania. Zacząłem się zastanawiać, czy nie ma racji, tzn. czy być gdzieś osobiście nie jest po prostu pleonazmem.
  • Kuliczki
    6.04.2012
    6.04.2012
    Jaka jest geneza wyrażenia u diabła na kuliczkach, oznaczającego mniej więcej tyle co 'na wygwizdowie'? Czym są owe kuliczki?
  • obcesowe imperfectum
    2.11.2012
    2.11.2012
    Szanowni Państwo,
    użycie trybu rozkazującego czasowników w aspekcie niedokonanym, np. zabieraj zamiast zabierz, odbieram jako bardziej obcesowe, wręcz niegrzeczne. Czy faktycznie tak jest i z czego to wynika?
    Z poważaniem,
    Łukasz
  • Odsłowniki

    19.05.2022
    19.05.2022

    Szanowni Państwo,


    mam pytanie dotyczące odsłowników.

    Do tej pory zawsze klasyfikowałam je jako rzeczowniki odczasownikowe.

    Zauważyłam jednak, że niektóre z nich występują jako niezależne formy słownikowe (np. "mieszkanie", "jedzenie" itp.).


    Czy normy dotyczące takiego przechodzenia od odsłowników do niezależnych rzeczowników są gdzieś określone, czy też jest to proces ciągły, a kwestia klasyfikacji tych form - niejednoznaczna?

    Czy znajdę gdzieś listę takich zleksykalizowanych odsłowników?

  • Padawan
    15.05.2017
    15.05.2017
    Szanowni Państwo,
    w sadze Gwiezdne wojny istotną rolę odgrywają padawani – młodzi adepci sztuki Jedi. Chciałbym dowiedzieć się czegoś więcej o tym słowie. Nie spotkałem go nigdzie poza tym kontekstem, czyżby zostało wymyślone na jego potrzebę? Obiło mi się o uszy, że – nazwijmy to szumnie – sfera duchowa świata Star Wars była inspirowana tradycjami Dalekiego Wschodu. Słowo padawan rzeczywiście pobrzmiewa gdzieś jakby z hinduska? Czy to dobry trop?

    Z wyrazami szacunku
    Czytelnik
  • Polskie pismo narodowe

    24.11.2022
    12.06.2017

    Litery, których używamy, to alfabet łaciński, a cyfry są arabskie. Mimo tego istnieje wiele krojów pisma, w komputerach liczne czcionki itp. Czy gdzieś jest oficjalnie określona polska typografia? Z czego wynika, że np. siódemka ma „poprzeczkę” w połowie wysokości? Małe „a” czasami jest pisane z brzuszkiem, a czasami jako „o” z haczykiem z tyłu. Która wersja jest poprawna i czy gdzieś takie niuanse są opisane, może istnieje jakaś norma określająca jak powinny wyglądać litery w języku polskim?

  • pójść/sięgnąć/skoczyć po rozum do głowy

    8.05.2023
    8.05.2023

    Jaki obraz tak naprawdę przywołuje idiom „pójść po rozum do głowy”? Czy chodzi o to, że ktoś poszedł do głowy, bo tam jest rozum, czy że poszedł (gdzieś tam, nie wiadomo gdzie) po „rozum do głowy”?

    R. Ziemkiewicz napisał gdzieś tak: „Może ktoś tam poszedł po rozum do głowy (albo gdzie tam go zostawili)”, czyli chyba rozumie to w pierwszym sensie, ale mnie się wydaje, że powiedzenie odwołuje się do tego drugiego.

    Dziękuję za naświetlenie sprawy.


  • W połowie pełny
    24.05.2017
    24.05.2017
    Szanowni Państwo,
    mam wątpliwości co do poprawionej pisowni wyrażenia: w połowie pełny (w odniesieniu do, na przykład, kontenera). W końcu pełny znaczy: ‘napełniony, całkowicie zapełniony’. Czy taka budowa wyrażenia jest poprawna, czy też należy używać na przykład sformułowania: wypełniony w połowie? Jednak wypełniony również oznacza coś już napełnionego po brzegi. Z góry bardzo dziękuję za odpowiedź.
    Z wyrazami Szacunku
    Marcin Sawicki
  • Wystąpić na drogę sądową
    20.01.2016
    20.01.2016
    Szanowna Poradnio,
    chciałbym spytać, które wyrażenie jest poprawne: wstąpić na drogę sądową czy wystąpić na drogę sądową.
    Pierwszy wariant wydaje się logiczniejszy, ale drugi jest znacznie częstszy w Internecie (co nie jest, oczywiście, żadnym wyznacznikiem poprawności językowej). Być może druga forma wzięła się od wyrażenia wystąpić do sądu?

    Dziękuję uprzejmie.

    z poważaniem
    Marcin Wiśniewski
Przeglądaj słowniki
Przeglądaj Słownik języka polskiego
Przeglądaj Wielki słownik ortograficzny
Przeglądaj Słownik języka polskiego pod red. W. Doroszewskiego