geneza
  • Kłopotliwy Murzyn

    16.12.2020
    31.01.2017

    Wprawdzie bardzo stary nie jestem (nieco ponad 30 lat), więc może zabrzmieć to trochę dziwnie, ale w czasach mojej młodości nie było niczego złego w określeniu Murzyn. Obecnie poprawność polityczna każe mówić Afroamerykanin lub osoba czarnoskóra, a Murzyn stał się określeniem obraźliwym.

    Proszę wyjaśnić genezę Murzyna, a także dlaczego obecnie to określenie jest „na cenzurowanym”, z czego wynika ta zmiana jego postrzegania.

  • nazwiska na -asz
    7.10.2002
    7.10.2002
    Jakie jest pochodzenie nazwisk zakończonych na -asz?
  • pan

    17.10.2023
    17.10.2023

    Szanowni Państwo,

    jaka jest etymologia słowa Pan? Skąd w polszczyźnie się wzięło to słowo? Dlaczego jest w zachodniosłowiańskich językach, a we wschodniosłowiańskich już nie? Przy okazji jak mówią w południowosłowiańskich? „Per Pan” czy „Per Wy”?

  • polskie nazwy miejscowe obcego pochodzenia
    12.11.2002
    12.11.2002
    Pytanie będzie z pogranicza historii i języka polskiego.
    Trudno, naprawdę bardzo trudno jest mi sobie wyobrazić, że polski żołnierz, na polskim terytorium, posługując się językiem polskim, nadaje polskiemu kawałkowi ziemi jakże „swojską” i „polskobrzmiącą” nazwę Westerplatte. Równie trudno mi zrozumieć, jak po II wojnie światowej polski architekt, polski budowniczy, polski murarz nadaje polskiej dzielnicy w polskiej stolicy jakże „swojsko” i „polskobrzmioącą” nazwę Mariensztat… Coś tu chyba nie tak! Albo to ja mam kiepskie wyczucie językowe, albo jednak nazwy te niezbyt komponują się z naszym ojczystym językiem… Uprzejmie proszę o opinię, bo o wyjaśnienie będzie chyba trochę trudno… Pozdrawiam serdecznie !!!
  • Wykrzykniki o charakterze onomatopeicznym

    28.12.2023
    28.12.2023

    Dzień dobry,

    zastanawia mnie geneza w języku polskim wykrzyknień takich jak ajajaj! oraz ojojoj!

    Skąd one się wzięły? Nasuwa mi się podobieństwo do języka francuskiego w którym bardzo podobne wykrzyknienia występują, jednak nie mam pewności.

  • afektonimy
    1.01.2012
    1.01.2012
    Dzień dobry,
    mam pytanie dotyczące afektonimów – jaka jest geneza tego słowa, od jak dawna funkcjonuje w języku polskim i dlaczego tak trudno znaleźć je w słownikach? Rozumiem, że pierwszy człon pochodzi od słowa afekt, ale bardziej kojarzy się mi to z negatywnymi emocjami (por. zabójstwo w afekcie), a nie z „czułymi słówkami”. Dlaczego takie „miłe” słówko brzmi tak groźnie?
    Pozdrawiam całą Redakcję i życzę wszystkiego najlepszego w Nowym Roku,
    Agnieszka
  • Albo rybki, albo akwarium

    16.03.2021
    16.03.2021

    Jaka jest geneza powiedzenia albo rybki, albo akwarium? Przecież do hodowania rybek akwarium jest niezbędne.

    Pozdrawiam serdecznie

    Dorota

  • aleksandryjczyk i Aleksandryjczyk
    13.09.2005
    13.09.2005
    Szanowny Panie Ekspercie od Zawiłych Sprawach Językowych! Często spotykam się w literaturze katolickiej z nazywaniem znanych osób przydomkiem pochodzącym od miejsca urodzenia, np. o Tomaszu z Akwinu mówi się Akwinata, o Mikołaju z Kuzy – Kuzańczyk. Czy poprawne będzie więc nazywanie Orygenesa urodzonego w Aleksandrii Aleksandryjczykiem, mimo że zgodnie z regułą nazwy mieszkańców miast piszemy małą literą?
    Proszę o wyjaśnienie.
    Z poważaniem Aleksandra Kowal
  • Azja

    5.09.2021
    16.10.2013

    Jaka jest geneza nazwy kontynentu Azja?

  • chaszcze / haszcze

    19.02.2024
    19.02.2024

    Dlaczego Doroszewski notuje pisownię „haszcze”, a nie przez „ch”?

Przeglądaj słowniki
Przeglądaj Słownik języka polskiego
Przeglądaj Wielki słownik ortograficzny
Przeglądaj Słownik języka polskiego pod red. W. Doroszewskiego