geneza
  • dwa psy, pięć psów

    26.06.2014
    26.06.2014

    Witam,

    dlaczego mówimy „Są dwa/trzy/cztery psy”, ale już „Jest pięć/sześć/siedem… psów”. Mam tu na myśli czasownik, który występuje raz to w liczbie pojedynczej, a raz w mnogiej oraz rzeczownik, który raz w mianowniku a raz w dopełniaczu.

    Pozdrawiam,

    Kamil

  • dwa pytania
    6.06.2006
    6.06.2006
    Witam! Od dawna interesuje mnie, dlaczego na proces wymiotowania mówi się jechać do Rygi, a jakoś nie bardzo wiem, kogo zapytać o genezę tego wyrażenia:) I jeszcze jedno: jak powinno wymawiać się nazwisko Vincenta van Gogha? [Gof] (z angielska), [Goh] czy może [Gog]? Która wersja jest poprawna? Dziękuję i pozdrawiam.
  • Felice i Salvatore
    2.06.2003
    2.06.2003
    Nie wiem, jak odmienić dwa włoskie imiona: Felice i Salvatore. Praktyczny słownik poprawnej polszczyzny A. Markowskiego każe zostawiać je nieodmienione. Duży zielony słownik tego samego autora w ogóle o tym nie wspomina (albo nie umiałem znaleźć). Intuicja podpowiada mi, żeby odmieniać Salvatora, Salvatorowi…, ale Felicego, Felicemu… W książce, o którą chodzi, nieodmienianie prowadziłoby do wielkiej liczby niejasności: Ojciec Salvatore, Fiat 127 Felice itp. Być może chęć odmiany Salvatore według deklinacji rzeczownikowej bierze się stąd, że istnieje polska wersja tego imienia: Salvador.
    Co mogliby Państwo poradzić (zarówno poparłszy to argumentami naukowymi, jak i na podstawie intuicji językowej)?
    Wojciech Górnas
  • Firlewicz

    22.02.2024
    22.02.2024

    Witam, co może oznaczać nazwisko Firlewicz? Czy jest prawdopodobna jakaś etymologia? Pozdrawiam serdecznie

  • Frazeologizm z gajowym
    13.07.2020
    13.07.2020
    Szanowni Eksperci,
    uprzejmie proszę o wyjaśnienia genezy ironicznego powiedzenia być odważny jak żydowski gajowy, spotykanego jeszcze dziś wśród starszego pokolenia Polaków. Jeśli dobrze rozumiem, porzekadło to odwołuje się do stereotypowej tchórzliwości Żydów, ale dlaczego pojawia się w nim akurat gajowy?
    Z wyrazami szacunku
    Piotr Michałowski
  • Gadu-gadu, a walizka po peronie skacze
    29.06.2012
    29.06.2012
    W Polityce z 23 marca 2002 Ludwik Stomma napisał m.in.: „I taką właśnie porę roku wybrał nasz ukochany minister zdrowia, by zrobić istny podrzut myszaty (jest i taka ohyda), ogłaszając, iż środki antykoncepcyjne nie będą refundowane. Oczywiście gadu-gadu, a walizka po peronie skacze (…)”. Jakie jest źródło owego powiedzenia o skaczącej walizce? Wielu 50- i 60-latków z mojego otoczenia go używa.
  • Gimbusy chodzą do gimbazy
    16.02.2013
    16.02.2013
    Szanowni Państwo!
    Zauważyłam, że ostatnio dosyć często określa się uczniów gimnazjum mianem gimbus, a szkołę do której uczęszczają – gimbazą. Jaka może być geneza tych słów? W związku z tym jakie mogą być powody wykorzystywania słowa gimbus (pierwotnie kojarzonego jedynie ze szkolnym autobusem) do określania uczniów gimnazjum?
  • gnida dworska
    31.03.2010
    31.03.2010
    Szanowni Państwo!
    Zastanawia mnie określenie, czy może raczej wyzwisko, gnida dworska. Gnidę jeszcze rozumiem, ale czemu ona ma być dworska?
    Z poważaniem – Karoń
  • Halszka a Elżbieta
    26.07.2017
    26.07.2017
    Szanowni Państwo,
    czy wiadomo, dlaczego Sienkiewicz zdrabniał Helenę Kurcewiczównę jako Halszkę, skoro jest to zdrobnienie imienia Elżbieta?

    Z wyrazami szacunku
    Czytelnik
  • Henkel
    5.12.2002
    5.12.2002
    Szanowni Państwo,
    Jak powinno się odmieniać słowo Henkel? Henkla czy Henkela?
    Pozdrawiam
Przeglądaj słowniki
Przeglądaj Słownik języka polskiego
Przeglądaj Wielki słownik ortograficzny
Przeglądaj Słownik języka polskiego pod red. W. Doroszewskiego