idee
  • idée fixe

    21.12.2022
    21.12.2022

    Czy wielkim grzechem jest spolonizowanie idee fixe i użycie frazy idea fix?

  • Idea
    24.10.2017
    24.10.2017
    Proszę o wyjaśnienie, dlaczego w języku polskim, gdy mówimy idea, mamy na myśli jakąś istotną inicjatywę (np. dla danej społeczności). Zaś w innych językach jest to zwyczajnie pomysł, który nie jest nacechowany emocjonalnie. Jaka jest geneza tego słowa?
  • akcent
    10.01.2003
    10.01.2003
    Jak powinny być akcentowane wyrazy liceum i idea? Dziennikarze tvn akcentują trzecią sylabę od końca. Czy mają rację?
  • Zaszczepić
    5.06.2016
    5.06.2016
    Szanowna Redakcjo,
    coś można zaszczepić komuś, nie czemuś, w znaczeniu ‘rozwinąć w kimś jakieś cechy lub zainteresowania’. Niepoprawnie więc będzie, jeśli napiszę, że: Politycy usiłują zaszczepić w świadomości narodu swoją burżuazyjną ideologię?

    Z poważaniem
    Basia S.
  • Dlaczego sierp i młot, ale Hammer und Siechel?
    23.05.2016
    23.05.2016
    Przy podawaniu nazwy charakterystycznego komunistycznego symbolu w językach germańskich najpierw wymienia się młot, zaś sierp jako drugi w kolejności (podobnie jest w języku greckim, tzn. młot i sierp). W językach romańskich, słowiańskich i należących do innych rodzin (m.in. litewskim, fińskim, węgierskim, albańskim, tureckim) pierwsze miejsce zajmuje sierp, drugie młot. Czy mogłabym poprosić o wyjaśnienie przyczyn tego zjawiska? Skąd u narodów germańskich ta odwrócona kolejność?
  • na pole, czyli na dwór
    16.05.2006
    16.05.2006
    Dlaczego krakowskie wyjść na pole ma status regionalizmu, a warszawskie wyjść na dwór – normy ogólnopolskiej? Dlaczego nie po równo albo wręcz odwrotnie? Tam, gdzie się wychodzi na pole – a czasem jest to i ze 200 km od Krakowa – wychodzenie na dwór nie jest alternatywą, tylko abstrakcją, a pewnie jeszcze bardziej było tak w czasach, kiedy hierarchizowano te formy. Czy ta nierówność jest nie do ruszenia? Czy na pole może jeszcze liczyć na nobilitację?
  • pleonazmy i tautologie

    27.02.2003
    27.02.2003

    Zetknąłem się z określeniem prawdziwy autentyk. Jest to typowe masło maślane. Moim pytaniem jest, czy takie zestawienie słów jest tylko bez sensu, czy jest także niepoprawne z punktu widzenie gramatyki języka polskiego. Czy istnieje jakaś reguła gramatyczna typu „język polski nie toleruje zbędnych powtórzeń”.

    Pod adresem https://sjp.pwn.pl/ nic takiego nie znalazłem, ale może źle szukałem.

    Z góry dziękuję za odpowiedź.

    Pozdrawiam i życzę dużo wytrwałości.

    Stanisław Bartkowski

  • Polskie pismo narodowe

    24.11.2022
    12.06.2017

    Litery, których używamy, to alfabet łaciński, a cyfry są arabskie. Mimo tego istnieje wiele krojów pisma, w komputerach liczne czcionki itp. Czy gdzieś jest oficjalnie określona polska typografia? Z czego wynika, że np. siódemka ma „poprzeczkę” w połowie wysokości? Małe „a” czasami jest pisane z brzuszkiem, a czasami jako „o” z haczykiem z tyłu. Która wersja jest poprawna i czy gdzieś takie niuanse są opisane, może istnieje jakaś norma określająca jak powinny wyglądać litery w języku polskim?

  • Powodzianin
    29.09.2017
    29.09.2017
    Dlaczego ofiary powodzi nazywa się powodzianami? Przecież końcówka -anin oznacza zwolennika jakiejś idei lub mieszkańca jakiejś miejscowości – jest ona więc obraźliwa dla ofiar powodzi. Z drugiej strony skoro ofiara powodzi to powodzianin, jak w takim razie nazwać ofiarę trzęsienia ziemi, pożaru, huraganu, wybuchu wulkanu, tsunami? Absurdalnie brzmiałyby formy: trzęsianin, pożaranin, huraganin, wulkanin, tsunamianin.
  • prezentować i reprezentować
    28.04.2015
    28.04.2015
    Szanowni Językoznawcy!
    Jak to jest z czasownikami reprezentować i prezentować? Czy prezentować tylko coś sobą, a reprezentować kogoś, czy rzecz jest bardziej skomplikowana?
    Pozdrawiam serdecznie i dziękuję za odpowiedź
    Anna
Przeglądaj słowniki
Przeglądaj Słownik języka polskiego
Przeglądaj Wielki słownik ortograficzny
Przeglądaj Słownik języka polskiego pod red. W. Doroszewskiego