istotnie
  • biblioteka
    24.11.2005
    24.11.2005
    SPP 1980 każe w wyrazie biblioteka akcentować TE. W dodatku tendencja jest w kierunku przesuwania akcentu w zapożyczonych wyrazach z 3. sylaby od końca na 2. Tutaj dzieje się odwrotnie. Jak to tłumaczyć – nie dość, że jest to sprzeczne z tendencją, to jeszcze zupełnie nieuzasadnione (wyraz ten chyba w swojej pierwotnej formie jest akcentowany na 2. od końca)? I to do tego stopnia, że współczesne słowniki uznają oba warianty za równorzędne? Który wariant według Państwa jest godniejszy polecenia?
  • skróty Incoterms
    5.10.2006
    5.10.2006
    Dziwi mnie (i nie tylko mnie) sposób notacji formuł Incoterms w słownikach. Oto USJP PWN 2006 i WSO PWN 2006 podają: fob, fas, cif (razem z odmianą). Tymczasem w literaturze specjalistycznej funkcjonują tylko zapisy wielkimi literami: FOB, FAS, CIF (tak jak podaje oficjalnie te formuły ICC). Jeśli nawet znajdzie się jakieś wytłumaczenie takiej notacji (potoczna?, ale gdzie używana?), no to wciąż brak tej podstawowej.
    Pozdrawiam
  • wielkie litery
    18.09.2002
    18.09.2002
    Upowszechniła się ostatnio przedziwna zasada pisania czego się da wielką literą. Salon samochodowy oferuje Program Bezpłatnej Obsługi Serwisowej; operator GSM proponuje usługę Krótkim Kodem oraz Na Raz, Dwa, Trzy; firma ubezpieczeniowa informuje o nowo utworzonym Pakiecie Świadczeń Dodatkowych etc. Wydaje mi się, że to wpływ ortografii angielskiej; intuicja – być może błędnie – podpowiada, by jedynie pierwszy człon ww. nazw pisać wielką literą plus, ew. ujmować całość w cudzysłów lub wyróżniać np. kursywą. Jak powinno się więc zapisywać tego typu nazwy – czy wg wzorca „tytuły czasopism”, czy może „nazwy instytucji”? Proszę rozwiać raz na zawsze moje wątpliwości.
    Serdecznie pozdrawiam
    Olga Klecel
  • Acheron(t)
    16.02.2018
    16.02.2018
    Uważam, że nazwa własna z mitologii greckiej Acheron(t) powinna mieć dwa wzory deklinacyjne:
    Pierwszy wzór odpowiada rzeczownikom męskorzeczowym – Acheron(t) jako rzeka w Hadesie. Drugi wzór natomiast odpowiada rzeczownikom męskoosobowym – Acheron(t) jako postać: syn Gai.
    Tymczasem Wielki słownik ortograficzny PWN odnotowuje jedynie wersję męskorzeczową: Acheron, -nu, -nie. Czy zatem nie mamy tu do czynienia z pewnym brakiem leksykograficznym?

    Z poważaniem
    Stratos Vasdekis
  • akces czy akcesja?
    29.11.2002
    29.11.2002
    Dzień dobry!
    Mam pytanie związane z naszym akcesem do UE. No właśnie, akcesem czy akcesją? Nagminnie używana jest ta druga forma, mam jednak pewne wątpliwości… Która forma jest poprawna, a może obie?
    Z góry dziękuję za odpowiedź.
  • Aktywny głos i działające sumienie

    22.12.2021
    22.12.2021

    Szanowni Państwo!

    Wyczytałem w pewnym poradniku, że pewna grupa ludzi „jest aktywnym głosem i skutecznie działającym zbiorowym sumieniem całej naszej społeczności”. Chciałbym prosić o wyjaśnienie, co to jest „aktywny głos” i czym różni się od innych głosów oraz czym jest „skutecznie działające zbiorowe sumienie”. Nie rozumiem tych określeń, a według mnie, to jakaś nowomowa zbudowana z pojęć, które ładnie brzmią, ale nie zawierają żadnej sensownej treści.


    Z poważaniem - Dociekliwy

  • Antti

    7.04.2021
    7.04.2021

    Dzień dobry,

    często spotykam się z nieodmienianiem przez komentatorów sportowych obcojęzycznych imion zakończonych na -i, np.  120 metrów Antti (nie: Anttiego) Aalto. W słowniku znalazłam informację, że imiona zakończone na -i powinno się odmieniać. Czy jest to forma dopuszczalna?

  • Astronauta a kosmonauta
    16.12.2016
    16.12.2016
    Szanowni Państwo,
    chciałem zapytać o rozróżnienie między słowami astronauta i kosmonauta. Całkiem niedawno dowiedziałem się, że pierwsze odnosi się do amerykańskich lotników kosmicznych, a drugie do rosyjskich. Trudno to jednak zweryfikować. Domyślam się, że taki podział był bardziej na czasie w okresie zimnej wojny i aktywnej konkurencji na tym polu między dwoma mocarstwami. A jak to jest dzisiaj? I jak w takim razie mówić o wysłannikach innej niż wymienione narodowości?

    Czytelnik
  • Biały w szachach

    30.01.2022

    Dzień dobry,

    Czytam i słucham ostatnio dużo o szachach po polsku i po angielsku. Zauważyłem, że wielu trenerów szachowych używa określenia jak w zdaniach: „To było bardzo silne posunięcie dla białego!” „Biały ma teraz dwa pomysły, ruszyć się skoczkiem bądź gońcem”. Chodzi mi o słowo biały. Całe życie słyszałem o białych/czarnych (jako o bierkach szachowych). Mówienie czy pisanie w liczbie pojedynczej wygląda mi na kalkę z angielskiego (jak w zdaniu „White is going to capture c4”). Czy mam rację?

  • biel we frazeologii
    12.04.2007
    12.04.2007
    Witam serdecznie!
    Zastanawiam się nad paroma związkami z nazwą barwy białej, mianowicie: biała broń, biała gorączka, białe tango i biały wiersz. Czym jest umotywowane użycie tego właśnie koloru w tych zwrotach? Z góry dziękuję za odpowiedź.
    Ola
Przeglądaj słowniki
Przeglądaj Słownik języka polskiego
Przeglądaj Wielki słownik ortograficzny
Przeglądaj Słownik języka polskiego pod red. W. Doroszewskiego